رئیسی و انتظارات طبقه متوسط
روزنامه هفت صبح | وقتی سیدابراهیم رئیسی در مناظرههای انتخاباتی گفت: «ما گشت ارشاد خواهیم داشت اما نه برای مردم بلکه برای مدیران» و تاکید کرد که او اصراری روی محدود کردن فضای مجازی و بستن شبکههای اجتماعی ندارد، اولین نشانهها آشکار شد که خیلی از پیشداوریها در مورد دیدگاه او در موضوعات فرهنگی و اجتماعی دقیق نیست. حالا چهرههای دیگری از حامیان او هم روی همین خط مشی تاکید دارند.
به طور مثال مسعود دهنمکی در یک پست اینستاگرامی با انتشار این عکس از خبرگزاری فارس نوشته: «دوران جدید و استانداردهای جدید. از ۱۴۰۰ منتظر مرزبندیهای جدید باشید. بحث درست یا غلط بودن نیست، بحث تغییرات است و قاطی شدن دوغ و دوشاب. سرعت اتفاقات آنقدر زیاد است که فرصت تحلیل را از صاحبنظران گرفته است. انتخابات ۱۴۰۰ یک نشانه بود، نه همه اتفاقات.»
به نظر میرسد این کارگردان سینما و فعال حزباللهی خواسته به رئیسجمهور منتخب این پیام را بدهد که طبقه متوسط و شهرنشین و جوانان را نباید فراموش کرد. یعنی نیاز نیست حالا که دولت مورد حمایت اصولگرایان روی کار آمده در مقوله فرهنگی و اجتماعی خیلی مته به خشخاش گذاشت. موضوعی که همیشه رقبا به اصولگرایان نسبت دادند و در انتخابات مختلف به پاشنه آشیل این جریان تبدیل شده. احتمالا مقصود مسعود دهنمکی این است که در این دوران جدید باید تساهل بیشتری به خرج داد و استانداردهای صُلب قبلی را کنار گذاشت.
اینکه دهنمکی چنین دیدگاهی پیدا کرده هم نکته جالبی است و البته تغییر نگرش او از اواسط دهه ۸۰ نسبت به دهه ۷۰ مشهود بود اما توجه او به خواستههای طبقه متوسط اتفاق تازهتری است. حتی در موضوعات سیاسی هم ظاهرا دهنمکی بیشتر اهل مدارا شده. او در پُست دیگری با اشاره با آرای باطله نوشته: «هزاران برگ رای باطله، حاوی مشکلات مردم است. خطاب به نظام و رئیسجمهور منتخب لطفا همه را برانداز ننامید.»
این تقریبا همان نکتهای است که اسحاق جهانگیری هم در پیام تبریک به رئیسی اشاره کرده بود. اینکه رئیسجمهور منتخب باید رئیسجمهور حتی کسانی که رای ندادند هم باشد. از طرفی بعضی دیگر اصولگرایان هم سیگنالهای مشابهی ارسال کردند. بهطور مثال عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان توئیت کرده بود: «معتقدم آزادیهای سیاسی اجتماعی مشروع در دوران ایشان بهتر از قبل تضمین و ثبیت خواهد شد. نان این موضوع را دیگران خوردند اما ضامن آن دولت اجماع ملی جناب رئیسی خواهد بود».
خود ابراهیم رئیسی هم حداقل در جریان مبارزههای انتخاباتی اینطور نشان داد با این رویکرد مخالفتی ندارد. تنها مشکل شاید فشار بعضی گروههای متنفذ اصولگرا باشد که از رئیسی حمایت کردند و انتظارات خاصی درباره سختگیری در موضوعات فرهنگی و اجتماعی و برخورد با فضای مجازی دارند. رئیسی هم البته در همان رقابتهای انتخاباتی با هوشمندی اعلام کرد «من بهصورت مستقل آمدهام» تا بعدا خود را مدیون اصولگرایان نداند.
پیشتر خاطرات و نقل قولهایی هم از او منتشر شده بود مثل اینکه سالها قبل در دیداری با عباس معروفی گفته کتاب سمفونی مردگان را خوانده و این نشان میدهد رئیسجمهور منتخب با بعضی خطکشیهای سفت و سخت در حوزه فرهنگی موافق نیست. در مجموع باید بگوییم طبق شواهد و قراین موجود قرار نیست شاهد تحول خاصی به ضرر طبقه متوسط و بازگشت به فضای ممنوعیتها و محدودیتهای دهههای قبل باشیم.