۱۰ قاب، ۱۰ داستان از سیلاب مرداد ۱۴۰۱
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| از حالا به بعد وقتی به سیل مرداد ۱۴۰۱ فکر میکنیم، به یاد تصاویری از آن میافتیم که احساساتمان را درگیر خود کرد؛ درست مثل تصویر برخورد ماشینها در دروازه قرآن شیراز که از سیل سال ۱۳۹۸ در ذهنها به جا ماند. از سیل امسال چه عکسهایی باقی خواهد ماند؟ بیایید یکبار دیگر به قابهای مهمی که این روزها منتشر شد نگاه کنید و با خواندن قصه هر کدام روایتی از آن را به خاطر بسپارید.
یک: تصاویر متعدد که مردم از سیلاب و شروع آن منتشر کردهاند جدا از ترسناک بودن و تکان دهنده بودنشان نشانه عمق اعتقادات مذهبی در میان مردم است. تقریبا همه آنها در برابر صحنههای خشم طبیعت به شکل مستمر خدا را صدا میزنند. مردی که خانهاش از هردو طرف محاصره شده بود و (البته گرفتن فیلم با موبایلش را فراموش نکرده)با جملاتی تکان دهنده میگفت خدایا کمکم کن؛خدایا نجاتمان بده. در ویدئوهای دیگر ذکر خدا و ائمه به شکلی پیاپی از زبان زن و مرد در بخشهای مختلف کشور شنیده میشود. بیشترین ذکر مطمئنا به حضرت اباالفضل اختصاص دارد. در اکثر این فیلمها اسم اباالفضل به عنوان نجات دهنده و یاری دهنده ذکر میشود که نشان از ارادت عامه مردم ایران به برادر امام حسین دارد.
دو: آب در زیرگذر نزدیک میدان امام حسین یزد آنقدر بالا آمده و جمع شده که تا لحظه نوشتن این گزارش هنوز چیزی جز یک دریاچه بزرگ گلی از آن دیده نمیشود. حتی تیربرقهای آن تا وسط داخل آب هستند و انگار نه انگار زیر آنها خیابانی خطکشی شده است. این زیرگذر نسبتبه سطح زمین بالغ بر ۳.۵ متر عمق و حدود ۵۰۰ متر طول دارد و طوری انباشته از آب شده که آب به سطح خیابان رسیده است. ازشهرهای اطراف یزد تصاویر دیگری هم به جا مانده که ناراحتکنندهترینشان ریزش خانه تاریخی رزاقیها در تفت است. خانهای مانند همه بافت سنتی کویری ساخته شده از خشت و گل که نسبتی با آب ندارد. اداره میراث فرهنگی این شهر گفته تعداد ساختمانهای تاریخی آسیبدیده این شهر به ۲۹۰مورد رسیده.
سه: برخی به اشتباه توضیح دادهاند که تصویر پراید مچاله شده در سیل طالقان همان پرایدی بوده که در امامزاده داوود ورودی آبراه را بسته اما بررسیهای ما نشان داد که این تصویر یکی از ۷۰ خودروی سیل طالقان بوده که وارد طغیان آب شده. مدیرعامل شرکت آب منطقهای البرز گفته بود که میزان تخریب برخی از خودروها به حدی بوده که از آنها فقط به اندازه یک کف دست باقی مانده.
چهار: حالا از تهران خارج شویم. در استان فارس ویدئوی آبراههای تخت جمشید بارها و بارها بازنشر شد. اولینبار سال ۱۳۹۱ مطالعات روی این آبراههها انجام و از همان سال مسیر خروجی آن باز شد تا بارندگی از طریق آن از کانالها خارج شود. حالا ممکن است تصور کنید که شاید اصلا در شیراز بارندگی زیادی نشده که خطرآفرین باشد یا اینکه در آنجا آسیب سیلاب کمتر بوده اما واقعا شهر تاریخی تخت جمشید یکی از پیچیدهترین سیستمهای تاریخی و فاضلاب را برای دفع آب داشته که بارندگی را به خارج از آن محدوده انتقال میدهد.
پنج: استعداد طنزپردازی و شوخ بودن خیلی خوب است ولی ….. مثلا با رسیدن سیل به جنوب کشور تصاویری از شیرجه زدن کودکان داخل سیل دستبهدست شد که احتمالا متعلق به جنوب شرق کشور بود.آنها بیباکانه به جریان خروشان سیل شیرجه میزدند و خودشان را به سوی دیگر ساحل میرساندند.امیدواریم همه آنها از این ماجراجویی زنده بیرون آمده باشند. همچنین یکی از کلیپهای پربازدید پیرمرد بوشهری را نشان میداد که وسط سیلاب کم عمق داشت قلیان میکشید.
شش: از سیل در سیستان و بلوچستان چندین عکس ماندگار وجود دارد اما بگذارید تاثیرگذارترینشان را عکس مردم زرآباد بدانیم که برای پیدا کردن کودکی سه ساله آبراه شده و زنجیره انسانی تشکیل داده بودند تا شاید بتوانند دخترک را پیدا کنند. این دومینبار در یک ماه گذشته بوده که زرآبادیها برای پیدا کردن یکی از فرزندانشان در رود فصلی، دستهایشان را داخل دست هم گذاشتهاند.همین اواخر تیرماه پسرک نوجوانی به نام یاسین در همین رودخانه غرق شده بود.
هفت: احتمالا گاومیشهای شادگان خوشحالترین موجودات زنده این چند روز گذشته بودهاند. شغل بسیاری از مردم شهرستانهای خوزستان پرورش گاومیش است. این حیوانها وابستگی زیادی به آب دارند که با کم شدن ذخایر آبی در خوزستان سختیهای زیادی میکشند اما حالا بارندگیها در شهرستان شادگان گاومیشهای این منطقه را سیراب کرده. سیلاب امسال دو تصویر برتر هم از دو حیوان دیگر دارد. یکی از آنها نجات جان یک سگ کوچک در سیل فیروزکوه بوده که او را از روستای مزداران پیدا کردهاند. سگ سفید بینوا روی پای فردی با لباس نظامی ایستاده و چهره مضطربی دارد و دیگری هم عکسی از سگ زندهیاب هلال احمر است که از فرق سر تا پایش گلی شده است.
هشت: یکی از تصاویر تاثیرگذار این سیل خانهای در زریندشت از روستاهای اطراف فیروزکوه است که به جز ستونهایش، همه چیز آن را آب برده. همه دیوارها فروریختهاند و چیزی در خانه نمانده. پزشکان زیادی با دیدن این عکس نوشته بودند این خانه دکتر فاطمه مختاری بوده که در طغیان سیل به همراه دخترش نیکا جانشان را از دست دادهاند. یکی از ساکنان این روستا در توئیتر نوشته که برخلاف تصور، خانه این پزشک در حریم رودخانه نبوده. اصلا آب رودخانه قبل از رسیدن به زرین دشت پشت سد جمع میشود و به این روستا نمیرسد. پس چه چیزی روستای زرین دشت را درگیر کرده؟ به گفته او سست بودن خاک پایین دست رود در زرین دشت و قرار گرفتن روستاهای این منطقه در دره، منجر به خسارات زیادی شده است.
۹ : کماکان و با اختلاف زیاد تصویر مسئولین با شلوارها و کفشهای گلی و دستهای تمیز جزو روی اعصابترین تصاویری است که از این سیلابها در ذهن مخاطبان برجای مانده است. انگار که مثلا اگر سیل در لندن رخ میداد شهردار لندن خودش را به صحنه ماجرا نمیرساند و حالا ماباید قدردان مسئولانی باشیم که وظیفه معمول خود را انجام دادهاند. امیدواریم در حوادث بعدی تلاش برای پیشگیری با روشهای مرسوم و معمول دنیا جای این نوع عملیات را بگیرد. البته با تشکر از همه مسئولان زحمتکش !
۱۰: اصفهانیها هم شوخ طبعی گزنده خودرا حفظ کردهاند. این روزها آنها تصویری از نقشه ایران منتشر کردهاند که همه شهرهای آن کامل درآب غوطهور شده و تنها استان اصفهان مثل یک جزیره درآن وسط حفظ شده است. کنایهای از خشکسالی چندین سالهای که دست از این استان نمیشوید حتی حالا که همه ایران را آب برداشته.
* آخرین ویدئویی که این روزها منتشر شده و بازتاب زیادی داشته، تصویر مردمی در جنوب شرق کشور است که با آمدن سیل به داخل خانه احتمالا یک فروشنده مواد مخدر، در حال جمع کردن بستههای تریاک هستند. همچنین برنجهای وارداتی که بر اثر سیلاب دیگر نابود شده بودند از دیگر تصاویر تاثر برانگیز این روزها را برای ما ساختند. عکسها از محمد فرجی، محبین، رضا غُبیشاوی و مجید جراحی