یک یادآوری تلخ در کابل به یاد سایگون
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | در خاطره جمعی آمریکایی‌ها یک تصویر تلخ ثبت شده است که یادآوری آن همواره آزارشان می‌دهد؛ تصویری از سال ۱۹۷۵ که در آن یک هلی‌کوپتر نظامی آمریکایی در ویتنام که به سقف خانه‌ای نزدیک می‌شود تا شهروندان این کشور را سوار و از مهلکه خارج کند، تصویری که تداعی‌کننده شکست است. نظرسنجی‌های سال ۱۹۷۵ نشان می‌دهد که ۳۸درصد از مردم آمریکا، جرالد فورد، رئیس‌جمهور این کشور را برای فرمان خروج از ویتنام سرزنش می‌کنند.
همین تصویر ۴۶ سال بعد و این‌بار در افغانستان تکرار شد و هلی‌کوپتر نظامی آمریکا این بار به سقف ساختمان دیگری نزدیک شد تا دیپلمات‌های این کشور را سوار کند و از مهلکه خارج نماید. نتایج نظرسنجی موسسه یوگاو نشان می‌دهد ۳۳درصد از مردم آمریکا خروج شتابزده از افغانستان را همان اشتباهی می‌دانند که در سال ۱۹۷۵ رخ داد. البته نظرسنجی موسسه گالوپ در سال ۱۹۷۵ نشان می‌دهد ۵۲درصد از مردم آمریکا از خروج نظامیان این کشور از ویتنام و تصمیم جرالد فورد حمایت می‌کردند و از این رو فورد حمایت اکثریت جامعه را با خود به همراه داشت.
اما نظرسنجی موسسه یوگاو نشان می‌دهد تنها ۳۲درصد از مردم آمریکا از تصمیم شتابزده بایدن مبنی بر خروج فوری از افغانستان حمایت می‌کنند. ۲۵درصد از حامیان حزب دموکرات، ۷۲درصد از مستقل‌ها و ۸۸درصد از حامیان حزب جمهوری‌خواه بایدن را برای تصمیمات وی و وضعیت موجود در افغانستان ملامت می‌کنند. این افراد معتقدند بایدن با اقدامات شتابزده خود، ۲۰ سال حضور نظامیان آمریکایی در مرزهای افغانستان و آن‌همه هزینه و خون‌هایی که به زمین ریخته شد را هدر داد و همچنین غرور مردم این کشور را جریحه‌دار کرد.
شاید سرنوشت اغلب کشورهای خاورمیانه یا آسیایی برای یک شهروند آمریکایی هیچ محلی از اعراب نداشته باشد اما افغانستان در این بین تافته‌ای جدا بافته است و سرنوشت همین یک کشور مسئله مهمی برای بخش عمده‌ای از شهروندان آمریکاست. گفتنی است اتفاق غیرقابل هضم دیگری که این روزها برای مردم آمریکا رخ داده، بازگشت طالبان به قدرت است. برای آمریکایی‌ها طالبان هیچ تفاوتی با القاعده ندارد و القاعده و طالبان برای آنها یعنی حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر.
برای آمریکایی‌ها بازگشت طالبان به ارگ کابل و لبخند و سرمستی آنها از پیروزی‌شان مترادف با لبخند آنها در زمانی است که هواپیماهای ربوده شده به برج‌های دوقلوی تجارت جهانی نیویورک برخورد کردند. آنها مسئولیت این سرافکندگی و حس شرمساری را بایدن می‌دانند و از این رو مقبولیت او طی هفته اخیر به پایین‌ترین میزان خود در دوره ریاست‌جمهوری‌اش رسیده است. بر اساس نظرسنجی ایپسوس/رویترز مقبولیت بایدن با سقوط ۷درصدی طی هفته اخیر به ۴۹درصد رسیده و جمعیت مخالفان او نیز به ۴۴.۵درصد افزایش پیدا کرده است.
یکی از سوالات مهمی که از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی موسسه یوگاو پرسیده شد این بود که «اکنون که پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان قدرت به دست طالبان افتاده است شما موافق ادامه خروج نیروهای نظامی آمریکا هستید یا موافقید که نیروها بازگردند و در مقابل طالبان بایستند؟» تنها ۳۸درصد از شرکت‌کنندگان ادامه روند خروج را به صلاح دانستند و ۴۵درصد معتقدند که باید نیروهای نظامی برای مقاومت در مقابل طالبان به افغانستان بازگردند.
نتایج نظرسنجی ایپسوس/رویترز نشان می‌دهد که به‌رغم اینکه ۶۱درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی معتقد بودند که باید به حضور نظامیان آمریکایی در افغانستان پایان داد، ۵۱درصد از آنها معتقدند می‌ارزید که حضور نظامیان آمریکا در این کشور تا یک سال دیگر تمدید شود. بخشی از این افراد دغدغه حقوق بشری دارند و اکنون فارغ از مسئله غرور ملی آمریکایی‌ها و شکستی که متحمل شده‌اند نگران آینده مردم و بالاخص زنان و کودکان افغان در آن سرزمین هستند.
از این رو مهم‌ترین اولویت روی میز برای مردم آمریکا نجات جان افرادی است که به دلایل مختلف در صف اول اعدام به دست طالبان قرار دارند. آنها خروج عاجل این افراد از افغانستان و رساندن آنها به نقطه‌ای امن را وظیفه دولت آمریکا می‌دانند. نتایج نظرسنجی ایپسوس/رویترز نشان می‌دهد ۷۳درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی از دولت بایدن انتظار دارند جان تمام افرادی که از نظر طالبان مستحق مرگ هستند را نجات دهند. ۱۱درصد اعلام کردند قدرت تشخیص و تصمیم‌گیری درباره این موضوع را ندارند و ۱۶درصد نیز مخالف نجات جان این افراد توسط دولت آمریکا هستند.
همچنین ۶۸درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی معتقدند نیروهای نظامی آمریکا باید تا خروج آخرین نفر از افغان‌هایی که ممکن است به دست طالبان کشته شوند در مقابل آنها بایستند و کنترل فرودگاه را تا آخرین لحظه در اختیار خود داشته باشند. ۵۵درصد نیز معتقدند باید روند صدور ویزا و روادید به افغان‌ها را سرعت بخشید و سایر امور را در فرودگاه‌های کشورهای مقصد انجام داد. نتایج نظرسنجی موسسه یوگاو نشان می‌دهد که ۶۵درصد از مردم آمریکا موافق پذیرش پناهنده در کشور از میان افغان‌هایی هستند که به هر نحوی با ارتش یا سازمان‌ها و نهادهای آمریکایی همکاری می‌کردند. ۱۵درصد نیز با این نظر اعلام مخالفت کردند و ۲۰درصد نیز در این مورد به جمع‌بندی نرسیدند.
«اگر محل اسکان پناهنده‌های افغان ایالت شما باشد چه؟» این سوالی بود که یوگاو از موافقان پذیرش پناهنده افغان در آمریکا پرسید و ۶۱درصد موافق بودند و ۱۹درصد مخالف. مخالفان پذیرش پناهنده از افغانستان می‌گویند همین که آمریکا آنها را از مهلکه خلاص کرده است سهم این کشور در این غائله را پرداخت کرده و بهتر است کشورهای اروپایی آنها را به‌عنوان پناهنده بپذیرند و سهم خود در نجات جان این افراد را ادا کنند.
بخش عمده‌ای از این افراد معتقدند پذیرش پناهنده‌های افغان در آمریکا مقدمات تشکیل گروه‌های تروریستی در خاک این کشور را هموار خواهد کرد و در آینده آمریکا را به دردسر خواهد انداخت. در نهایت شرکت‌کنندگان در نظرسنجی موسسه یوگاو با این سوال مواجه شدند که «آیا جنگ و حضور نظامی در افغانستان ارزشش را داشت؟»؛ ۶۲درصد معتقدند ارزشش را نداشت و ۳۵درصد می‌گویند ارزشش را داشت. نکته قابل توجه این است که تنها ۶درصد از آمریکایی‌ها خود را پیروز این جنگ می‌دانند، ۳۹درصد هم اعلام کردند نمی‌توانند بگویند برنده‌اند یا بازنده و ۳۹درصد خود را بازنده می‌دانند.
