گل طلایی پیمان و دوستان در مریخ

روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| پیمان قاسمخانی نیاز به معرفی ندارد؛ او با آثار شاخصی که برای تلویزیون، سینما و شبکه خانگی نوشته و کارگردانی کرده، چهره‌ای نام‌آشنا برای خاص و عام است. تخیل رها شده قاسمخانی در طنزنویسی این بار کره‌ای دیگر را هدف گرفت و داستان در مریخ روایت شد. او علاوه بر سرپرستی گروه نویسندگان‌، 14 اپیزود «روزی روزگاری مریخ» را هم به اتفاق محسن چگینی کارگردانی کرد. پرونده سریال پس از 26 قسمت، هفته پیش بسته شد و به همین مناسبت گزارش یک امروز هفت‌صبح به آن اختصاص دارد. راستی دیروز سالروز تولد قاسمخانی بود.

‌مورد اول| داستان
رد علاقه به فانتزی در آثار پیشین قاسمخانی مشهود است که در سریال‌های «فضانوردان» و «مسافران» و همچنین فیلم «من زمین را دوست دارم» پررنگ‌تر از کارهای دیگر جلوه کرده. او بستر اتفاقات «روزی روزگاری مریخ» را به فضا برد تا امکان بیشتری برای شوخی و همچنین نیش و کنایه‌های اجتماعی- سیاسی در اختیار داشته باشد.

قاسمخانی از کلیشه برعکس برای روایت داستان بهره برد و به همین خاطر در مریخ، ارزش‌ها عکس زمین است؛ از جمله مباهات به قد کوتاه و اینکه بلندقد بودن یک نقص محسوب می‌شود! در این جامعه خیالی، مردها به امور خانه می‌رسند و چشم انتظار می‌مانند تا زنی به خواستگاری آنها بیاید. این دست شوخی‌ها در نگاه اول واجد جذابیت بود اما به مرور قصه دچار یکنواختی شد. در قسمت‌های پایانی اما «روزی روزگاری مریخ» پر بود از اتفاق‌ها و موقعیت‌های خوب کمدی.

مورد دوم| شخصیت‌ها
سریال داستان مردی به‌نام ناصر اکبری (آقاجون) با بازی سام درخشانی است که توسط یک پزشک فریز و به فضا فرستاده می‌شود. او صدها سال بعد از انجماد بیرون می‌آید و زندگی تازه‌ای را با نوادگان خود از سر می‌گیرد. امتیاز «روزی روزگاری مریخ» به طراحی باورپذیر شخصیت‌ها برمی‌گردد.

لونا، اسی‌، گاندی‌، مارا، ربات مدل ۶۷ و… صاحب ویژگی‌های منحصر به‌فرد فضایی هستند و مخاطب خیلی‌زود پی به وجوه مشترک آنها با زمینی‌ها می‌برد و همین عامل مهمی است برای همراهی و همذات‌پنداری. قرینه‌سازی رفتار آنها مثل جایی‌که زمینی‌ها برای پوشاندن ضعف‌های خود‌، فضایی‌ها را زیر‌سوال می‌برند و از گذشته درخشان زمین می‌گویند، در همین راستا‌ست.

مورد سوم| بازی‌ها
«روزی روزگاری مریخ» بیش از همه به کام سام درخشانی بود که در نقش آقاجون شمایلی باورپذیر و دلنشین از یک انسان زمینی و عادت‌های غیرمتعارفش به نمایش گذاشت. اوج هنرنمایی او در لحظات احساسی قسمت آخر است که همزمان غم و شادی در چهره درخشانی نقش بست.

ویشکا آسایش (لونا) هم رفتاری باورپذیر داشت و این‌بار سعی کرد از کنش و واکنش‌های اغراق‌آمیز دوری کند و در موقعیت‌های احساسی مختلف، شمایلی باورپذیر از شخصیت نشان دهد. همسر او امیر نوروزی (‌اسی) نیز موفق عمل کرد و توانست نقش را از کلیشه‌های مرد مظلوم! نجات دهد. فرزند آنها (گاندی با بازی امیر کاظمی) هم بهره‌ای درست از یک شخصیت کم‌هوش برد و بخش زیادی از لحظات کمدی سریال را تامین کرد.

سریال عرصه قدرتنمایی الناز حبیبی (مارا) هم بود؛ دختری پولدار و اصطلاحا روی مخ که عاشق آقاجون می‌شود و او را خواستگاری می‌کند! کار بهادر مالکی از این منظر سخت بود که باید نقش یک ربات را به باور مخاطب می‌نشاند که در این راه موفق عمل کرد. در میان بازیگران نقش‌های فرعی، وضع چندان خوب نیست اما نمی‌توان از بازی متفاوت سپیده بیگلری در نقش سرهنگ زوکو به‌راحتی گذشت. رفتار جدی او به‌ویژه در مواجهه با آقاجون از جمله فرازهای جذاب سریال به‌حساب می‌آید.

مورد چهارم| فضاسازی
فانتزی‌سازی الزاماتی دارد که خلق فضای باورپذیر یکی از مهم‌ترین آنها‌ست. این اتفاق به‌خوبی در «روزی روزگاری مریخ» رخ داد؛ از مشخصه‌های ظاهری شخصیت‌ها مثل رنگ سبز پوست، داشتن شاخک و… تا وجود امکانات خاصی چون «بپرون» برای رفتن فوری به مقصد، کف دست به‌جای موبایل، خانه سخنگو‌، ربات و… . نشانه‌های ظاهری و نیز بهره‌مندی از جلوه‌های ویژه باعث شد مخاطب در فضای متفاوت سریال قرار بگیرد و از همین‌روست که اصطلاحاتی مثل «مریخ افتاد» به‌جای «زمین افتاد» و نیز کلیشه‌های برعکس کارایی پیدا کرد.

مورد پنجم| آمار و ارقام
«روز‌ی ‌روزگاری مریخ» در پلتفرم‌های فیلیمو و نماوا آمار رضایت قابل توجهی دارد و به‌جز چند قسمت، مابقی بالای 90‌درصد رضایت مخاطبان را به‌خود دیده‌اند. در کامنت‌ها هم شاهد نظرات مثبت فراوانی هستیم تا جایی‌که برخی دلتنگی خود را از پایان سریال ‌اعلام کرده‌اند. به‌رغم این اتفاق و نیز ویژگی‌های مثبت مورد اشاره، «روزی روزگاری مریخ» مورد توجه طیفی از مخاطبان سخت‌پسند نبود و این ناشی از بالا بودن توقع از قاسمخانی است. او کاری سخت پیش‌‌رو دارد؛ خاصه در زمانه اکنون!