گزارشی از موسسه‌های «وام چاق‌کن»
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | کافی است یک‌هفته دندان روی جگر بگذاری تا وامت آماده شود. نه، نه، لازم نیست سه‌ماه صبر کنی. وام را بدون واسطه از بانک می‌گیری و اقساطش را هم به خود بانک پرداخت می‌کنی. صرفا آخر کار مبلغی به‌عنوان کارمزد برای ما کنار بگذار. این صحبت‌هایی است که یکی از موسسه‌های «وام‌جورکن» برای جذب مشتریانش عنوان کرده و ادعا می‌کند می‌تواند از طریق رابطی که در بانک دارد برای مشتریانش در کوتاه‌ترین زمان و بدون انتظار، وام جور کند. پیداکردنشان اصلا سخت نیست. حتی می‌توان رد و نشان آنها را در آگهی‌های روزنامه‌ها هم پیدا کرد. در این گزارش سراغ آگهی‌ها رفته‌ایم و دیدیم اینطور که پیداست بازار خیلی داغی دارند.
*** وام جور می‌کنم، بدون ضامن!
کافی است نگاهی به آگهی‌های اینترنتی بیندازید تا با حجم انبوه آگهی‌های درخواست و ارائه وام بدون ضامن روبه‌رو شوید. کسانی که معلوم نیست چطور، اما برایتان بدون ضامن و صرفا با چک و سفته وام جور می‌کنند و ادعا می‌کنند کل این پروسه در کمتر از یک‌هفته امکان‌پذیر است. فرقی نمی‌کند چه جور وامی باشد، از همه نوع پیدا می‌شود. آنهایی که خودشان نقش واسطه را برای دریافت وام بدون نوبت ایفا می‌کنند، در آگهی‌ها از دریافت وام بدون واسطه صحبت می‌کنند.
بعضی از آگهی‌های درخواست و ارائه وام، در دسته آگهی‌های مالی و بعضی دیگر در دسته آگهی‌های کمک‌رسانی و خیریه قرار می‌گیرند. وقتی با این آگهی‌ها روبه‌رو شدیم، فکر کردیم شاید تعدادشان خیلی محدود باشد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در همین یک‌ساعتی که از نگارش این متن می‌گذرد، بیش از ۳۰مورد آگهی مختلف درباره عرضه یا درخواست وام بانکی و غیربانکی منتشر شده است. این درحالی است که دریافت وام از چنین راه‌هایی اصلا قانونی به‌نظر نمی‌رسد و معلوم نیست چطور قرار است این‌همه آدم برایمان از سر خیرخواهی وام جور کنند؟
*** وام بانکی می‌خواهی یا آزاد؟
آگهی‌های ارائه و درخواست وام محدود به وام‌های بانکی نیست. آگهی‌های پرداخت وام آزاد هم تا دلتان بخواهد پیدا می‌شود. کسانی که حاضرند سرمایه‌شان را در ازای چک و سفته در اختیار غریبه‌ها بگذارند و از آنها سود بگیرند. آنطور که در آگهی‌های ارائه وام آمده، اغلب این افراد دنبال طلافروش‌ها می‌گردند. کسانی که مشخص است سرمایه کافی برای بازپرداخت وام آزاد را دارند و می‌توانند با وامی که می‌گیرند کلی سود کسب کنند. انواع دیگر وام‌های آزاد به وام‌های خرید خودرو، سیمکارت و مسکن اختصاص دارد. کسانی هستند که حاضرند درصدی از سرمایه لازم برای خودروهای لوکس، سیمکارت‌های گران‌قیمت و مسکن را در قالب وام در اختیار مشتری بگذارند و سر ماه سودشان را بگیرند.
*** حواستان را به نزول‌خورها جمع کنید!
آگهی‌های وام آزاد اکثر قریب به اتفاقشان، شرایط عجیب و غریب دارند. اغلب نرخ سود را بین سه تا پنج‌درصد در نظر می‌گیرند. شاید فکر کنید چقدر آدم‌های خوب و خیرخواهی هستند که در دوره نرخ بهره ۱۸درصدی، صرفا سه تا پنج‌درصد از مشتریانشان سود می‌گیرند، اما سخت در اشتباهید. چراکه این نرخ سود ماهانه است و شما هر ماه باید سه تا پنج درصد به طرف حسابتان سود بدهید.
*** چند نمونه از آگهی‌های درخواست و ارائه وام بانکی و آزاد
یکی از ارائه‌دهنده‌های وام آزاد که شباهت زیادی به پیشنهاد نزول دارد، در توضیحات آگهی روی شرایط پرداخت وام تاکید کرد است. او از مشتریانش می‌خواهد ثابت کنند که توانایی بازپرداخت وام را دارند. برای این موضوع ارائه‌دهنده وام آزاد شرایط را به این شکل برای مشتریانش در نظر گرفته است: «پرداخت سرمایه آزاد با نرخ چهاردرصد، به دارندگان سند ملکی تهران، کرج، شمال و حومه، بدون انتقال سند، به دارندگان خودرو مدل‌بالا با پلاک تهران و کرج، بدون انتقال سند، حتی بدون تعویض پلاک.»
آنطور که این ارائه‌دهنده وام می‌گوید، حاضر است به کارمندان دولتی با دسته چک معتبر هم وام آزاد پرداخت کند. آنهایی که طلا دارند می‌توانند تا سقف ۹۵درصد سرمایه طلاشان، وام آزاد بگیرند. حتی کسانی که سیمکارت کد ۱ و ۲ دارند هم از نظر صاحب آگهی، واجد شرایط دریافت وام آزاد هستند.
در طرف مقابل در آگهی‌های درخواست وام، چشممان به کسی می‌افتد که چندوقت پیش با یکی از همان آگهی‌هایی که شباهت زیادی به نزول دارند معامله کرده بود و حالا از پس بازپرداخت آن برنمی‌آید. او در جزئیات درخواست خود می‌گوید: «پول قرض می‌خواهم. متاسفانه چندوقت پیش پول نزول کردم و الان نمی‌توانم یکجا آن را برگردانم. لطفا کمک کنید.» بعضی دیگر شرایط خودشان را در درخواست وام توضیح داده‌اند. یکی از آنها می‌گوید، نیازمند ۱۰میلیون تومان وام است، ضامن و چک ندارد و می‌خواهد هر ماه یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان به صاحب وام پرداخت کند.
در کنار آگهی‌های ارائه و درخواست وام آزاد و بانکی، بعضی آگهیدهندهها دنبال خرید و فروش وام‌های بانکی هستند. یکی از آنها در جزئیات آگهی وام گفته حاضر است وام مسکن ۸۰میلیونی یا وام جانبازی ۱۰۰میلیونی بخرد و پرداخت اقساط آن را برعهده بگیرد و درنهایت مبلغی به عنوان کارمزد در اختیار صاحب اصلی وام بگذارد. یکی دیگر از آگهیدهندهها می‌گوید: «خریدار یک عدد وام ازدواج ۳۰ یا ۶۰میلیون تومانی(زوجین) بدون واسطه و مستقیم از صاحب امتیاز وام هستم. ضامن کارمند دولتی با کسر حقوق جهت تضمین پرداخت اقساط خودم دارم. لطفا جهت هماهنگی فقط صاحب امتیاز وام تماس بگیرد یا پیام ارسال کند.»
*** من توانستم یک‌هفته‌ای و بدون انتظار وام بگیرم
تنهای راهی که می‌توان صداقت آگهی‌های وام فوری را سنجید، پرسش از آنهایی است که یک‌بار این راه را رفته‌اند. برای همین سراغ یکی از این افراد رفتیم که چندسال پیش به وام فوری احتیاج داشت و برای همین هر روز آگهی‌های روزنامه‌ها را بالا و پایین می‌کرد. تا اینکه یک‌روز چشمش به آگهی یک موسسه افتاد که وام فوری برای مشتریانش فراهم می‌کرد. داستان از خرید یک خودرو و کمبود بودجه شروع می‌شد. موسسه ارائه وام، در آگهی ادعا کرده بود که می‌تواند در عرض یک‌هفته برای او وام بانکی جور کند.
او می‌گوید آن زمان احتیاج خیلی فوری به وام داشت و اگر می‌خواست در صف بانک منتظر بماند، تقریبا سه‌ماه بعد نوبت دریافت وام فرامی‌رسید. تا اینکه این موسسه با رابط خود در بانک هماهنگ کرد تا کار برای مشتری‌اش روی روال بیفتد. او می‌گوید، با مراجعه به بانک ضامن را معرفی کرده و وام را بعد از یک‌هفته دریافت کرده است. با توجه به شرایط مالی خودش، تصمیم گرفت اقساط وام را دوساله به بانک پرداخت کند. سود وام کاملا طبیعی بود و آنطور که در خاطرش مانده، طبق معمول وام‌های بانکی باید سالانه ۱۷ یا ۱۸درصد به بانک سود پرداخت می‌کرد.
وام را تحت عنوان وام خرید خودرو دریافت کرد و مبلغ ناچیزی به عنوان کارمزد در اختیار موسسه وام گذاشته. او می‌گوید مبلغی که به موسسه وام فوری پرداخت کرده، آن زمان نهایتا ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار تومان بود و آنچنان مبلغ چشمگیری به نظر نمی‌رسید. با این کار او توانست به جای انتظار سه‌ماهه، وام هفت‌میلیونی خرید خودرو را در عرض یک‌هفته دریافت کند و بعد از دوسال کل اقساطش را پرداخت کرده است.
او درباره قانونی یا غیرقانونی‌بودن کاری که کرده می‌گوید، تنها نقطه‌ای از کار که با روند عادی دریافت وام تفاوت داشت، فوری بودن وام برای من بود و به غیر از آن هیچ اتفاق خلاف روالی پیش نیامد. ضامن را معرفی کردم و وام را بدون دردسر گرفتم. اقساطش را هم سر موعد پرداخت کردم و کل فرآیند دریافت وام از بانک، روی میز انجام شد و خبری از زیرمیزی نبود. حتی همین حالا هم می‌توان گردش حساب وامی را که چندسال از دریافت آن می‌گذرد، در صورت‌حساب بانکی مشاهده کرد. این مورد نشان می‌دهد ادعای این موسسه‌های غیرقانونی وام‌جورکن آنقدرها هم بی‌راه نیست و دست کم بعضی از آنها به حرفشان عمل می‌کنند؛ البته عمل غیرقانونی!
