گره کور دپوی ۲۲۷ خودرو آمریکایی
روزنامه هفت صبح | حاشیه‌های مصوبه دولت درباره آزادسازی واردات خودروهای دپو شده در گمرک. هفته گذشته بود که در گزارش مفصلی به بررسی مصوبه جدید دولت برای آزادسازی ورود خودروهای دپو شده در گمرگ پرداختیم. در دو روز گذشته اما جزئیات جدیدی از این مصوبه منتشر شده که حاشیه‌های فراوانی داشته و برخی رسانه‌های اصولگرا به آن انتقاداتی را وارد کرده‌اند. این حاشیه‌ها را مرور می‌کنیم.
*** ماجرا چیست؟
بعد از مصوبه نیمه دی‌ماه ۱۳۹۷ که با مجموع مهلت شش ماهه موجب تعیین تکلیف و ترخیص بخشی از خودروهای مانده در گمرک، بنادر و مناطق آزاد شد، مصوبه نیمه بهمن‌ماه سال جاری هیات دولت نیز امکان تعیین تکلیف و ترخیص مانده خودروها را بعد از مدت‌ها فراهم می‌کند. این در حالی است که از چندسال پیش حدود ۱۲هزار و ۲۶۱دستگاه خودرو به‌تدریج وارد شده بوده که به‌دلایلی از جمله تغییر شرایط ارزی و همچنین ممنوعیت ثبت سفارش و واردات، ترخیص آنها متوقف و در گمرک‌ها، بنادر و مناطق دپو شد.
اما در نیمه دوم سال گذشته و با مصوبه هیات دولت، ۷۱۵۳دستگاه از آنها ترخیص و ۵۱۰۸دستگاه دیگر به دلیل پایان مهلت تعیین شده و عدم حل و فصل مشکلات مربوطه در گمرک‌ها باقی ماند، در بین آنها خودروهایی بودند که فاقد ثبت سفارش، آمریکایی، دارای پرونده قضایی و یا حتی بدون این مسائل بودند. به هر صورت بعد از طی حواشی و رایزنی‌های بسیاری که در رابطه با تعیین تکلیف باقی خودروها وجود داشت در نهایت در روزهای اخیر هیات دولت به پیشنهادات مطرح شده از سوی وزیر اقتصاد رای مثبت داد.
*** جزئیات واردات خودروهای دپو شده
مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در گفت‌و‌گو با ایسنا به تشریح جزئیات این مصوبه پرداخت که برخی از آنها را مرور می‌کنیم.
* یک: یکی از مسائل مهم این است که ترخیص خودروهای مانده، به بازشدن ثبت سفارش خودرو البته فقط برای آن دسته از خودروهای مانده در گمرک که فاقد ثبت سفارش هستند برمی‌گردد، آن‌هم در شرایطی که در حال حاضر ثبت سفارش خودرو ممنوع است. حدود ۱۱۰۰دستگاه از خودروهای باقی‌مانده بدون ثبت سفارش هستند که امکان ترخیص آنها وجود نداشت و به گمرک نیز اظهار نشده که با ابلاغ مصوبه، بخشی از این خودروها تعیین تکلیف شده و با صدور ثبت سفارش، قابلیت اظهار و ترخیص از گمرک پیدا می‌کنند.
* دو: در حال حاضر واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰سی‌سی و ساخت آمریکا ممنوع است، اما این در شرایطی است که در بین خودروهای دپوشده تعدای دارای این شرایط هستند که در مورد آنها نیز تصمیم‌گیری شده است.
* سه: با ابلاغ و اجرای مصوبه اخیر هیات دولت در مورد تعیین تکلیف خودروهای دپو شده، خودروهای متعلق به جانبازان تعیین تکلیف می‌شود، این درحالی است که حدود ۱۰۴دستگاه خودرو از قبل از سال ۱۳۹۳ در گمرک باقی مانده که ازجمله خودروهای واردشده از محل تسهیلات مربوط به جانبازان است که اکثریت این ۱۰۴دستگاه بالای ۲۵۰۰سی‌سی هستند.
* چهار: با مصوبه هیات دولت خودروهای بالای ۲۵۰۰سی‌سی موجود در گمرک خرمشهر جهت تردد در محدوه منطقه آزاد اروند که تا تاریخ ۳۱مرداد ۱۳۹۷ برای آنها قبض انبار منطقه صادر شده نیز تعیین تکلیف و ترخیص می‌شوند. ۲۲۷خودرو در گمرک خرمشهر(منطقه آزاد اروند) قرار دارد که ۱۵۴دستگاه بالای ۲۵۰۰سی‌سی هستند.
* پنج: در مورد خودروهای ساخت و سفارش آمریکا به نظر می‌رسد ملاک تعیین تکلیف، اعلام نظر حوزه معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری باشد.
* شش: بخشی از خودروهای وارداتی دپوشده دارای پرونده‌های قضایی بودند که تعداد آنها بیش از ۲۰۰۰دستگاه اعلام شده بود.
* هفت: خودروهایی که در محاکم قضایی مطرح و در حال رسیدگی هستند نیز در صورت صدور حکم قطعی برائت، بدون درنظر گرفتن مهلت اعطایی توسط مصوبه اخیر هیات دولت، قابل ترخیص خواهند بود.
* هشت: حدود ۱۰۴۸دستگاه از ۵۱۰۰خودروی باقی‌مانده در گمرک آن دسته بودند که در مدت شش‌ماهه اول تعیین‌شده برای ترخیص، عمده فرآیند و تشریفات گمرکی را طی کرده بودند و در آستانه ترخیص زمان به پایان رسید و دیگر امکان خروج پیدا نکردند. خودروهایی که به مرحله صدور پروانه رسیده و تشریفات گمرکی آنها قبلا انجام شده بود با ابلاغ مصوبه قابل ترخیص خواهند بود و نیاز به مجوز دیگری ندارند.
*** انتقاد رسانه‌های اصولگرا
پس از انتشار این اطلاعات، روز گذشته سایت‌های اصولگرا مانند فارس و تسنیم به اعلام جزئیات بیشتری از این مصوبه و البته انتقاد از آن پرداختند که بخش‌هایی از آنها را مرور می‌کنیم.
* یک: طبق اطلاعات موجود حدود ۵۱۰۸دستگاه خودروی سواری در گمرکات موجود است و ترخیص نشده‌اند و در صورتی که پیش‌نویس مصوبه به تایید هیأت وزیران برسد، حدود سه تا سه‌هزار و ۳۰۰دستگاه قابلیت ترخیص دارند.
* دو: در حال حاضر بخشی از این خودروها با ارز بانکی و بخشی دیگر بدون انتقال ارز بوده که منشأ آن مشخص نیست و در صورتی امکان ترخیص خواهند داشت که منشأ ارز مشخص و تاییدیه بانک را دریافت کنند.
* سه: همچنین بالغ بر هزاردستگاه خودروی پروانه شده مربوط به یک شرکت خودروساز است که امکان ترخیص آنها با توجه به صدور پروانه الکترونیکی فراهم نشد.
* چهار: در منطقه آزاد اروند ۷۳دستگاه سواری سفارش آمریکا و ۱۵۴دستگاه بالای ۲۵۰۰سی‌سی وجود دارد که جمعا ۲۲۷دستگاه می‌شود.
* پنج: خبرگزاری فارس در گزارش خود پس از اعلام جزئیات فوق که به نقل از یک منبع آگاه ذکر شده بود، نتیجه گرفت: «چرا با وجود آنکه ثبت سفارش خودرو در سال ۹۷ بسته شد، عده‌ای خودرو در کانتینر(پنهانی و بدون دیده‌شدن) وارد کشور کرده و به مرزها و گمرکات رسانده‌اند تا بتوانند با مصوبه دولت از رانت اقتصادی بهره‌مند شوند. ۱۱۰۰دستگاهی که ثبت سفارش ندارد از پشتوانه کدام قدرت و لابی برخوردار است که طبق گفته معاون فنی گمرک باید امکان ترخیص آنها در شرایط خاص ارزی کشور فراهم شود؟ بازشدن ثبت سفارش برای این حجم از خودرو که نحوه تامین ارز آن برای جامعه مشخص نیست، آیا سیگنال به افزایش ارز در بازار نمی‌دهد؟»
