بالاخره وقتش رسید؛ کنکور بدهیم یا کرونا بگیریم؟
روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده | در روزهایی که به برگزاری کنکورهای مهم سراسری کشور نزدیک می‌شویم، دغدغه‌ها و سوالات مختلفی برای برگزاری این کنکورها به‌وجود آمده است. اولین کنکور مهم که آزمون دکترا است در تاریخ ۹خرداد برگزار می‌شود و بقیه آزمون‌ها تا اوایل تیرماه. مشکل دقیقا همینجاست. وزارت علوم با وجود آنکه اعلام کرده تابع نظرات ستاد کرونا و وزارت بهداشت است اما در صحبت‌های مسئولانش کاملا پیداست که چندان تمایلی به تغییر چندباره تاریخ آزمون‌ها ندارد.
از سوی دیگر از توئیت‌های وزیر بهداشت و مشاورانش پیداست که برگزاری این آزمون‌ها را در شرایط فعلی به‌صلاح نمی‌دانند و به‌دنبال تعویق آنها هستند. این اختلاف نظرها همچنان پابرجاست و احتمالا قرار است تا فردا نتیجه نهایی مذاکرات وزارت علوم و وزارت بهداشت اعلام شد. در این گزارش به همه نظرهای متفاوت درباره تغییر تاریخ برگزاری کنکور می‌پردازیم اما قبل از آن، آزمون‌های مهم پیشرو را مرور می‌کنیم.
*** آزمون دکترا؛ ۹خرداد
در حدود ۱۷۵هزار نفر قرار است در این آزمون شرکت کنند. این آزمون اولین‌بار قرار بود در تاریخ دو اسفند ۱۳۹۸ برگزار شود اما به دلیل تداخل با انتخابات مجلس به ۹ اسفند موکول شد. این تاخیر یک‌هفته‌ای همه‌چیز را خراب کرد و در همین یک‌هفته، شیوع ویروس کرونا بهطور رسمی اعلام شد. با وجود آنکه سازمان سنجش قصد داشت این آزمون را برگزار کند و حتی اطلاعیه‌ای نیز صادر کرده بود اما چندروز مانده به کنکور آن را به تاریخ ۲۸فروردین ۱۳۹۹ موکول کرد. در اواسط فروردین و با جمع‌بندی درباره این موضوع که ویروس کرونا در کشور همه‌گیر است، این آزمون بار دیگر به تاخیر افتاد و به تاریخ ۹خرداد موکول شد.
*** آزمون ارشد؛ ۲۲ و ۲۳خرداد
در حدود ۶۶۰هزار نفر در این آزمون شرکت خواهند کرد. این آزمون اولین‌بار قرار بود در تاریخ ۲۸ و ۲۹فروردین برگزار شود اما به‌دلیل تداخل با انتخابات دوره دوم مجلس به یک‌هفته بعد یعنی تاریخ سوم و چهارم اردیبهشت‌ماه موکل شد. در فروردین‌ماه و با تمام نشدن گسترش ویروس کرونا اعلام شد که این آزمون به تاریخ‌های ۲۲ و ۲۳خرداد موکول شده است.
*** آزمون سراسری؛ ۱۲ و ۱۳تیر
برگزاری این آزمون از همه پیچیده‌تر است و مشکل‌تر. در حدود یک‌میلیون و ۱۰۰هزار نفر در این آزمون شرکت می‌کنند و همه خانواده‌ها برای آن برنامه‌ریزی ویژه‌ای کرده‌اند. از آن جایی که برای شرکت در این آزمون حتما باید پایه پیش‌دانشگاهی را به پایان رساند، برگزاری این آزمون نیازمند برگزاری امتحانات مدارس است.
تاریخ قبلی آزمون سراسری ۱۲ و ۱۳تیرماه بود و حداقل یک‌ماه با آزمون‌های خرداد مدارس فاصله داشت. حالا نه تاریخ امتحانات مدارس معلوم است و نه تاریخ برگزاری کنکور با یک‌میلیون داوطلب. مسئولان می‌گویند کنکور سراسری در حدود سه‌هفته بعد از پایان امتحانات مدارس برگزار خواهد شد اما مشخص نیست که امتحانات مدارس چه زمانی خواهد بود! تیر، مرداد یا شهریور؟ این حاشیه‌ها باعث شده تا برای این لشگر یک‌میلیون نفری و خانواده‌هایشان، استرس چندبرابر شود و نتوانند برنامه‌ریزی دقیقی برای آینده انجام دهند.
*** چند آزمون دیگر
نکته عجیب‌تر آنکه برخی آزمون‌های دیگر که قرار بود در همین بازه‌های زمانی برگزار شود، به تعویق افتاده‌اند. این آزمون‌ها، عموما آزمون‌هایی هستند که تصمیم‌گیری درباره برگزاری آنها منحصرا در دست سازمان سنجش نیست. به‌عنوان مثال، آزمون کارشناسی رسمی قوه قضائیه که قرار بود در تاریخ ۹خرداد(همزمان با آزمون دکترا) برگزار شود، به تعویق افتاده و زمان جدید آن متعاقبا اعلام می‌شود. آزمون غربالگری المپیاد علمی‌دانشجویان علوم پزشکی که قرار بود روز جمعه ۲۲فروردین ۹۹ و به شیوه الکترونیک برگزار شود.
ابتدا به ۹خرداد ۹۹ موکول و حالا نیز اعلام شده، دانشجویان در مردادماه ۹۹ به رقابت می‌پردازند. آزمون دستیاری پزشکی که قرار بود ۱۵اسفند ۹۸ برگزار شود، به چهار اردیبهشت ۹۹ موکول شد، اما این آزمون هم لغو شد و تاریخ جدید آن هنوز اعلام نشده است. آزمون فلوشیب پزشکی که قرار بود ۲۹خرداد برگزار شود، به ۹مرداد موکول شد. آزمون دکترای تخصصی نیز از ۲۱، ۲۲ و ۲۳خردادماه به ۲۵، ۲۶ و ۲۷تیرماه موکول شده است. آزمون‌های بین‌المللی مانند آیلتس، تافل، جی.آر.ای و… نیز همگی لغو شده و هنوز تاریخ جدیدی برای آنها اعلام نشده است.
*** چرا تعویق کنکورها دشوار است؟
همانطور که دید به‌جز آزمون‌هایی که مجری آنها منحصرا وزارت علوم و سازمان سنجش است، سایر آزمون‌ها در خرداد و نیمه اول تیر به تعویق افتاده است. بیایید از زاویه وزارت علوم و سازمان سنجش نگاه کنیم که چرا تعویق این آزمون‌ها برای آنها مشکل است و علاقه چندانی به تعویق چندباره این آزمون‌ها ندارند. کنکور سراسری که با حدود یک‌میلیون داوطلب برگزار می‌شود، نفسگیرترین ماراتن برای سازمان سنجش و وزارت علوم محسوب می‌شود.
آزمونی با حساسیت‌های زیاد، تعداد داوطلبان گسترده و حوزه‌های برگزاری متعدد. فرایند برگزاری تا اعلام نتایج این آزمون حدود دوماه طول می‌کشد و در این بازه زمانی، شلوغ‌ترین روزهای سازمان سنجش را شاهد هستیم. بنابراین سازمان سنجش تلاش می‌کند دو آزمون ارشد و دکترا را در زمان‌های دیگری برگزار کند که با آزمون سرسرای تداخل نداشته باشد. حالا اگر قرار باشد آزمون ارشد و دکترا بازهم به تعویق بیفتد، اولا امکان دارد که با آزمون سراسری تداخل پیدا کند و فرایند اجرای آن دشوار شد.
حالا فرض کنیم هر سه آزمون به تعویق بیفتند؛ چه اتفاقی می‌افتد؟ اعلام نتایج این آزمون‌ها ممکن است از مهرماه هم بیشتر هم طول بکشد و در این صورت است که برگزاری ترم جدید با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شود. ترم دانشگاهی معمولا از نیمه دوم شهریور و نیمه اول مهرماه آغاز می‌شود و در صورت تعویق مجدد آزمون‌های سراسری، وزارت علوم یا ناچار می‌شود شروع سال جدید تحصیلی دانشگاه‌ها را عقب بیندازد(که در این‌صورت همه تاریخ‌های تحصیلی جابه‌جا می‌شود) و یا دانشجویان را برای ترم بهمن پذیرش کند که آن هم مشکلات زیادی به‌همراه دارد. به همین دلایل وزارت علوم تلاش می‌کند تا آزمون‌های سراسری بیشتر از این تغییر نکند.
*** چرا دواطلبان می‌خواهند آزمون‌ها تغییر کند؟
* یک: برخی از داوطلبان می‌گویند که در این روزها و شرایط، خیلی‌ها درگیر کرونا بوده‌اند و تمرکز لازم را در مطالعه نداشته‌اند. آنها می‌گویند برخی‌ها خودشان و یا والدینشان در این مدت به کرونا مبتلا شده و یا حتی موارد فوتی داشته‌اند و درنتیجه حالا نمی‌توانند با طیب خاطر در آزمون‌های سراسری شرکت کنند.
* دو: گروه دیگر داوطلبان از کلیت برگزاری آزمون‌های سراسری نگران هستند. این دسته از افراد می‌گویند، در زمان برگزاری کنکور، ورود به حوزه و… امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود ندارد و امکان مبتلاشدن از افراد ناقل بدون علامت وجود دارد. همچنین یک سرفه یا عطسه در برگزاری آزمون موجب خواهد شد تا همه داوطلبان از ترس کرونا، آزمون را بی‌خیال شوند و از حوزه امتحانی فرار کنند!
* سه: مسئله دیگر مورد اشاره داوطلبان آن است که اگر این آزمون‌ها در تاریخ‌های مقرر برگزار شود، قاعدتا خیلی‌ها با ماسک و دستکش و شیلد حفاظتی در سر جلسه حاضر می‌شوند. این تمهیدات بهداشتی و حفاظتی هم باعث می‌شود که بازدهی داوطلبان پایین بیاید و دیگر اینکه چه تضمینی وجود دارد که برخی از داوطلبان در پوشش این لوازم بهداشتی، ابزارهای مدرن تقلب را جاسازی نکنند؟
*چهار: رفت‌وآمدها به حوزه‌های امتحانی از دیگر نگرانی‌هاست. این نگرانی بیشتر برای داوطلبان کنکور ارشد و دکتراست که تعداد حوزه‌ها کمتر است و حتی این امکان وجود دارد که برای کنکور به یک شهر دیگر بروند. این دسته از داوطلبان در روزهایی که کرونا هنوز وجود دارد، باید قبل از آزمون کجا بروند؟ آیا امکان انتقال ویروس یا منتقل شدن وجود ندارد؟
* پنج: عدم پایان ترم تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان از دیگر مواردی است که منتقدان به برگزاری آزمون‌های سراسری به آن اشاره می‌کنند. درحالی‌که زمان پایان ترم‌های تحصیلی هنوز در هاله‌ای از ابهام است، چگونه می‌توان مطمئن شد که می‌شود در تاریخ‌های از پیش اعلام‌شده، در آزمون‌های سراسری شرکت کرد؟
*** اختلاف وزارت علوم و بهداشت را چگونه می‌توان فهمید؟
برای فهمیدن این اختلاف نظرها، کافی است صحبت‌های مسئولان دو وزارتخانه را مرور کنیم.
باشگاه خبرنگاران نوشته: «رئیس سازمان سنجش نیز به خبرنگار ما اعلام کرده است که این کنکور در موعد مقرر برگزار خواهد شد و اگر ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کند که این آزمون باید به تعویق بیفتد، آن را برگزار نمی‌کنیم.»
سخنگوی سازمان سنجش آموزش نیز گفته: «فشار روی همکاران سازمان سنجش زیاد است اما برنامه‌ریزی برای اعلام به موقع نتایج در حال انجام است که به سال تحصیلی آینده برسد.» هفته گذشته نیز این مقام مسئول گفته بود: «آزمون دکتری در ۹خرداد برگزار می‌شود و اولین آزمون کشوری از زمان شیوع کروناویروس است.
پس از لغو آزمون در اسفندماه ۹۸ مقرر شد که پک‌های بهداشتی برای داوطلبان آزمون‌های کشوری تهیه شود که با مذاکره با وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا قرار شد این بسته‌ها به‌صورت رایگان در اختیار داوطلبان قرار گیرد. بسته بهداشتی شامل ماسک و دستکش و مواد ضدعفونی‌کننده بوده و به این ترتیب این بسته در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد. برای اجرای پروتکل بهداشتی فاصله‌گذاری فیزیکی براساس پروتکل‌های بهداشتی، فاصله بیشتری میان صندلی داوطلبان ایجاد می‌شود.»
سعید نمکی در حساب توئیتر خود نوشته: «هرچند برگزاری به‌موقع آزمون‌های سراسری برایمان مهم است، اما سلامتی فرزندانمان قطعا مهمتر است. لذا تلاش می‌کنیم با رعایت اصول و به‌دور از غوغاسالاری سودجویان، بهترین تاریخ ممکن از لحاظ رعایت سطح ایمنی برای حفاظت از داوطلبان را اعلام کنیم. خداوند نگهدار عزیزان برومندمان باد.»
علیرضا وهاب‌زاده، مشاور وزیر بهداشت در توئیتر خود نوشته: «طی هفته گذشته درخصوص نگرانی‌های مطرح‌شده درباره شرایط برگزاری آزمون‌های سراسری و درخواست برای به تعویق افتادن زمان آنها، جلسات متعددی برگزار و جوانب مختلف این موضوع بررسی شده که نتیجه آن اطلاع‌رسانی خواهد شد. قطعاً سلامت داوطلبان اصلی‌ترین محور این تصمیم خواهد بود.» او چندین توئیت دیگر نیز در حمایت از کنکور زده بود و حالا وعده داده که تصمیم نهایی در روز دوشنبه(فردا) اعلام خواهد شد.
