
روزنامه هفت صبح، سامان فائق | دقیقاً در مقطعی از زمان حضور داریم که دنیای کسبوکارها در حال تجربه تحولات اساسی و ریشهای است. آنچه کرونا به سر دنیا آورد قطعاً که ناراحتکننده و غمانگیز بود و باعث شد رفتار مشتریان به صورت کلی دچار تغییرات اساسی شود. یکی از اساسیترین تغییراتی که شاهدش بودیم استقبال از کسب و کارهای آنلاین بود.
البته این تصور توسط رسانههای پرمخاطب القا شد که وضعیت تمامی انواع کسب و کارهای آنلاین به شدت ترقی پیدا کرد که در واقع اینطور نیست. مطالعات جهانی نشان میدهد بخشی از این کسبوکارها با رونق و بخش بزرگی هم دچار خسران فراوان شدند و نگاهی بالغ این است که همه موارد را در کنار هم ببینیم.ولی آنچه نباید انکار شود این است که کرونا به عنوان یک محرک بسیار قوی، سرعت تغییر ذائقه مشتریان را افزایش داد و ناگهان تعداد خریداران آنلاین را بالا برد که نتیجه آن افزایش اندازه بازار در برخی از رستهها بود.
با این مفروضات، بهرغم تصوری که از رونق کسبوکارهای اینترنتی در ذهنمان شکل گرفته، به نظر من اتفاق بدی در انتظار این اکوسیستم در حال توسعه است. حجم بالای تبلیغات توسط سودجویان با این کلید واژه که کسبوکارتان را دیجیتالی کنید، خیل عظیمی از افراد غیرمتخصص با دیدگاههای سنتی را وارد این اکوسیستم میکند که حاصل آن در چند عنوان قابل بررسی است:
اول اینکه صرفاً داشتن یک فروشگاه آنلاین تمامکننده موضوع نیست. پس شاهد سرمایهگذاریهای فراوانی خواهیم بود که بدون هدف و بدون آگاهی تخصیص داده خواهد شد و شکست آنها علاوه بر پایمالکردن سرمایه، ناامیدی و تشویش بیشتر را به ارمغان خواهد آورد.
دومین موضوعی که باید به آن دقت کرد این است که همان اندازه که این بازار در حال توسعه است، به همان اندازه هم شکننده است. در واقع کاربران و مشتریان آنلاین با تعداد قابل توجهی کسبوکار آنلاین طرف خواهند شد که در ارائه خدمات کیفیت بالایی نخواهند داشت و این تجربه بدی که خلق خواهد شد از طرف مشتریان به تمامی انواع دیگر کسبوکارهای آنلاین هم تعمیم داده خواهد شد و این فضای بدبینی باعث فرار مشتریان حتی از سرویسهای خوب خواهد بود.
و آخرین موضوعی که باید به آن توجه کرد این است که هجوم افراد برای راهاندازی یک کسب آنلاین به معنی افزایش تعداد رقبایی است که کسبوکارهای ریشهدار در فضای دیجیتال را تهدید خواهد کرد. در واقع صاحبان کسبهای کوچکتری که راهاندازی خواهد شد، برای اینکه از شکست فرار کنند دست به هر اقدامی خواهند زد که از منظر رقابت شاید اصولی نباشد و بازار را متلاطم کنند. این موضوع نه تنها به خودشان ضربه محکمی خواهد زد بلکه زحمات چندین ساله در حوزه دیجیتال را به خطر خواهد انداخت.
در مطلبی که یکشنبه هفته آینده خواهم نوشت، از کسبوکارهایی که میتواند در بازار آینده از رونق خوبی برخوردار باشد خواهم نوشت.