کودتای کرونا علیه کسب و کار بیمه‌ها
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | ۴۵روز از آغاز سال گذشته. اگر اسفندماه را هم به آن اضافه کنیم، می‌توانیم بگوییم تقریبا دوماه‌ونیم است که کرونا مثل بختک به جان کسب‌وکارها افتاده و کاسبی خیلی‌ها را کساد کرده. بعضا فکر می‌کنند این موضوع گریبان شرکت‌های بیمه را هم گرفته. بالاخره هرچه باشد مراجعه بیشتر مردم به بیمارستان‌ها و خرید اقلام بهداشتی و دارویی از داروخانه‌ها، ممکن است روی درآمد شرکت‌ها از بیمه درمان تاثیر گذاشته باشد. این موضوع تا حدودی صحت دارد.
بررسی اطلاعات منتشرشده از شرکت‌های بیمه حاضر در بورس تا حدودی این موضوع را تایید می‌کند اما کاسبی این شرکت‌ها در حوزه دیگری حسابی سکه شده. سال‌ها است که شرکت‌های بیمه از زیان‌ده بودن بیمه شخص ثالث صحبت می‌کنند. زیاد از مسئولان بیمه می‌شنویم که می‌گویند حق بیمه دریافتی از راننده‌ها، کمتر از خسارتی است که مجبور به پرداخت آن هستند. در یک‌ماه اول سال با توجه به کاهش چشمگیر مسافرت‌های نوروزی، خسارت بیمه شخص ثالث هم کاهش قابل توجهی داشته و باعث شده شرکت‌های بیمه یک نفس راحت بکشند.
سامانه کدال مجموعه کاملی از صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی را گردآوری می‌کند. شرکت‌ها بر اساس قوانین بورس ملزم هستند هر ماه در سامانه کدال اعلام کنند که وضعیت عملکردشان چطور بوده. اطلاعات این سامانه نشان می‌دهد، اغلب شرکت‌های بیمه در فروردین‌ماه حدود سه‌برابر خسارت بیمه شخص ثالث، حق بیمه دریافت کرده‌اند و در طرف مقابل در حوزه درمان ضرر قابل توجهی داشته‌اند.
سود و ضرر شرکت‌های بیمه عموما براساس نسبت حق بیمه دریافتی به خسارت پرداخت‌شده محاسبه می‌شود. زمانی که این نسبت کمتر از عدد یک باشد، نشان از زیان شرکت بیمه دارد. در این گزارش صورت‌های مالی ۱۳شرکت بیمه حاضر در بورس از جمله آسیا، البرز، پارسیان، دانا، ما، ملت، پاسارگاد، سامان، کوثر، نوین، میهن، دی و معلم مربوط به فروردین‌ماه بررسی شده است.
*** عملکرد شرکت‌ها در حوزه بیمه شخص ثالث
صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه در سامانه کدال نشان می‌دهد، اغلب شرکت‌ها در فروردین‌ماه امسال به‌طور میانگین سه‌برابر حق بیمه دریافتی از مشتریانشان، به آنها خسارت پرداخت کرده‌اند.بیمه شخص ثالث، رشته اصلی بیمه آسیا است. طوری که در فروردین‌ماه حدود ۴۰درصد درآمد این شرکت از بیمه شخص ثالث بوده. اطلاعات سامانه کدال نشان می‌دهد، بیمه آسیا در اولین‌ماه سال ۹۹ حدود ۱۳۷میلیارد تومان حق بیمه شخص ثالث دریافت کرده و در طرف مقابل ۵۲میلیارد تومان خسارت به مشتریانش پرداخت کرده است. این یعنی بیمه آسیا در فروردین‌ماه تقریبا ۲٫۶برابر خسارت بیمه شخص ثالث، حق بیمه گرفته است.
یک‌سوم درآمد بیمه البرز از شخص ثالث اجباری خودروها است. این شرکت در فروردین‌ماه ۴۵٫۷میلیارد تومان حق بیمه گرفته و تنها ۸٫۸میلیارد تومان خسارت پرداخت کرده که نشان‌دهنده نسبت ۵٫۲برابری درآمد به خسارت بیمه شخص ثالث برای شرکت بیمه البرز است.
بیمه پارسیان چندان وضعیت خوبی نسبت به دیگر شرکت‌های بیمه در حوزه شخص ثالث ندارد. این شرکت در فروردین‌ماه از مشتریانش ۵۵میلیارد تومان حق بیمه شخص ثالث گرفته که ۴۸میلیارد تومان آن صرف پرداخت خسارت‌های رانندگی شده. نسبت درآمد به خسارت بیمه شخص ثالث پارسیان در کمترین حالت یعنی ۱٫۱برابر است.
بیمه دانا پنج‌برابر خسارت‌های رانندگی، حق بیمه شخص ثالث دریافت کرده است. گزارش‌های سامانه کدال نشان می‌دهد، در فروردین‌ماه بیمه دانا حدود ۱۲۲میلیارد تومان حق بیمه گرفته و تنها ۲۳میلیارد تومان خسارت دیده است. نسبت درآمد به خسارت بیمه شخص ثالث برای این شرکت به ۵٫۲برابر می‌رسد.شرکت بیمه ملت بیشترین درآمد را در بین شرکت‌های بیمه حاضر در بورس از بیمه شخص ثالث کسب کرده است. این شرکت فروردین امسال ۱۲٫۵میلیارد تومان حق بیمه دریافت کرده و خودروهای تحت بیمه این شرکت تنها ۱٫۱میلیارد تومان خسارت دیده‌اند. نسبت درآمد به خسارت بیمه شخص ثالث ملت ۱۱٫۳برابر است و بیشترین میزان در بین بیمه‌های حاضر در بورس به حساب می‌آید.
شرکت‌های بیمه ما، پاسارگاد و پارسیان در فروردین‌ماه امسال حدود ۹برابر از بیمه شخص ثالث درآمد داشته‌اند. مثلا بیمه ما در این دوره ۱۱٫۶میلیارد تومان حق بیمه شخص ثالث گرفته و مجبور به پرداخت ۱٫۳میلیارد تومان خسارت شده است. بیمه پاسارگاد با وجود دریافت ۳۰٫۹میلیارد تومان حق بیمه شخص ثالث، حدود یک‌دهم این مقدار یعنی ۳٫۴میلیارد تومان برای تصادفات رانندگی خسارت پرداخت کرده است. شرکت بیمه سامان در فروردین‌ماه ۶٫۴میلیارد تومان از راننده‌ها حق بیمه شخص ثالث گرفته و ۷۰۰میلیون تومان خسارت را جبران کرده است.
به نظر می‌رسد بیمه دی یکی دیگر از شرکت‌هایی است که از کاهش تصادفات رانندگی در فروردین‌ماه سود کرده. این شرکت در این دوره حدود ۷٫۳میلیارد تومان حق بیمه شخص ثالث گرفته و ۷۰۰میلیون تومان خسارت پرداخت کرده. نسبت درآمد به خسارت بیمه اجباری شخص ثالث، برای این شرکت به ۱۰٫۴برابر می‌رسد. بیمه کوثر با نسبت ۱٫۵، نوین با نسبت ۱٫۶ و معلم با نسبت ۱٫۲ موفق شده‌اند در فروردین‌ماه با فروش بیمه شخص ثالث درآمد قابل قبولی داشته باشند. هرچند نسبت درآمد به خسارت این شرکت‌ها نسبت به دیگر شرکت‌های بیمه پایین‌تر به نظر می‌رسد.
بیمه میهن احتمالا تنها شرکت بین ۱۳شرکت بیمه مورد بررسی است که از فروش بیمه شخص ثالث در فروردین‌ماه ضرر کرده است. این شرکت در اولین‌ماه سال ۹۹ حدود ۲٫۷میلیارد تومان از راننده‌ها بابت بیمه اجباری شخص ثالث حق بیمه گرفته و در طرف مقابل حدود ۴٫۱میلیارد تومان خسارت پرداخت کرده است که نشان از زیان‌دهی بیمه شخص ثالث براش شرکت بیمه میهن دارد. نسبت درآمد به خسارت این شرکت ۰٫۶۶ محاسبه می‌شود.
*** عملکرد شرکت‌ها در حوزه بیمه درمان
برخلاف بیمه شخص ثالث، بیمه درمان در فروردین‌ماه عموما زیان‌ده بوده. شرکت‌های بیمه در فروردین‌ماه خیلی بیشتر از درآمدی را که از فروش بیمه درمان داشته‌اند، صرف جبران هزینه‌های درمان مشتریانشان کرده‌اند. طوری که میانگین نسبت درآمد به خسارت بیمه درمان برای ۱۳شرکت بیمه مورد بررسی ۰٫۹ محاسبه می‌شود. شرکت بیمه ملت به نظر می‌رسد بیشتر از بقیه شرکت‌ها برای پرداخت هزینه‌های درمان مشتریانش ضرر کرده است.
این شرکت در فروردین‌ماه حدود ۴۶۷میلیون تومان حق بیمه درمان دریافت کرده و در طرف مقابل ۱۷میلیارد و ۷۲۰میلیون تومان خسارت پرداخت کرده است. آنطور که در گزارش مالی موجود در سامانه کدال آمده، نسبت درآمد به خسارت بیمه درمان ملت تنها دوصدم بوده است.
شرکت بیمه پارسیان به ازای دریافت ۶٫۴میلیارد تومان حق بیمه از مشتری‌های بیمه درمان، حدود ۱۶٫۶میلیارد تومان برای جبران هزینه‌های درمان مشتریانش پول خرج کرده است. صورت مالی این شرکت که در سامانه کدال منتشر شده می‌گوید، نسبت درآمد به خسارت بیمه پارسیان در حوزه درمان معادل ۰٫۳۹ است. این مورد نشان می‌دهد، به ازای هر ۳۹هزار تومان درآمد شرکت بیمه پارسیان، حدود ۱۰۰هزار تومان برای جبران هزینه‌های درمان پول خرج شده است.
بیمه سامان در فروردین‌ماه تقریبا ۶٫۶میلیارد تومان از حق بیمه حوزه درمان درآمد داشته و در طرف مقابل ۱۴٫۷میلیارد تومان از محل جبران هزینه‌های درمان ضرر کرده است. شرکت بیمه دی با درآمد ۲۱٫۶میلیارد تومانی از حق بیمه درمان، حدود ۱۲۲٫۸میلیارد تومان از هزینه‌های درمان مشتریانش را پرداخت کرده که نشان می‌دهد در این ماه بیمه درمان برای شرکت بیمه دی زیان‌ده بوده است.همچنین شرکت‌های کوثر با نسبت ۰٫۱۵، میهن با نسبت ۰٫۲۷ و معلم با نسبت ۰٫۳دیگر شرکت‌های بیمه هستند که در حوزه بیمه درمان ضرر کرده‌اند. وضعیت برای بقیه شرکت‌های بیمه در حوزه درمان کمی مساعدتر به نظر می‌رسد. نسبت درآمد به هزینه بیمه درمان آسیا ۳٫۳، البرز ۱٫۳، دانا ۱٫۳، ما ۶، پاسارگاد ۶٫۷ و نوین ۱٫۷ محاسبه می‌شود.
*** کاسبی کدام بیمه‌ها سکه شده؟
بررسی گزارش‌های مالی منتشرشده در کدال نشان می‌دهد، بیمه پاسارگاد احتمالا در فروردین امسال توانسته بهترین عملکرد را داشته باشد. به نظر می‌رسد این شرکت در کنار سودی که از فروش بیمه شخص ثالث داشته، ضرر چندانی در حوزه درمان متحمل نشده است. صورت مالی این شرکت نشان می‌دهد، بیمه پاسارگاد در فروردین‌ماه ۲۲۷میلیارد تومان از محل دریافت حق بیمه درآمد داشته و در این ماه تنها ۲۳میلیارد تومان متحمل خسارت شده است. نسبت درآمد به خسارت بیمه پاسارگاد در فروردین‌ماه ۹٫۸ محاسبه می‌شود و نشان از درآمد ۱۰برابری شرکت بیمه پاسارگاد دارد.
این مورد برای اغلب شرکت‌هایی که ضرر چندانی در حوزه درمان نداشته‌اند، قابل مشاهده است. نمونه دیگر آن شرکت بیمه ما است. این شرکت در فروردین‌ماه جمعا ۷۲میلیارد تومان حق بیمه گرفته و ۱۹میلیارد تومان خسارت پرداخت کرده است. شرکت بیمه البرز رتبه سوم بهترین عملکرد فروردین ۹۹ را بین ۱۳شرکت مورد بررسی از آن خود کرده است. بیمه البرز در فروردین‌ماه ۱۴۶میلیارد تومان حق بیمه دریافت کرده و ۴۲میلیارد تومان خسارت به مشتریانش داده که نشان می‌دهد نسبت درآمد به خسارت این شرکت ۳٫۴ محاسبه می‌شود. شرکت بیمه البرز یکی از پنج شرکت دولتی است که قرار است باقیمانده سهام آن در قالب صندوق ETF به مردم عرضه شود.
از سوی دیگر گزارشی که بیمه دی در سامانه کدال منتشر کرده، خیلی امیدوارکننده نیست. آنطور که در صورت‌های مالی این شرکت آمده، بیمه دی در فروردین امسال ۳۷٫۵میلیارد تومان از محل دریافت حق بیمه درآمد داشته و در طرف مقابل رقمی حدود ۱۲۵میلیارد تومان برای جبران خسارت‌ها هزینه کرده و نسبت درآمد به خسارت این شرکت ۰٫۳محاسبه می‌شود. بخش عمده هزینه‌های بیمه دی یعنی ۹۸درصد صرف حوزه درمان شده است.
رشته اصلی شرکت بیمه دی در حوزه درمان است و احتمالا همین موضوع باعث شده شیوع ویروس کرونا ضرر قابل توجهی به شرکت بیمه دی برساند. این موضوع از دیدگاه دیگری هم قابل بررسی است و نشان می‌دهد بیمه دی با وجود درآمد کمی که از فروش بیمه درمان در فروردین‌ماه داشته، موفق شده به تعهدات خود برای جبران هزینه‌های درمان عمل کند.
