۴تصمیم عاقلانه اقتصادی برای فروش سکه، خودرو و...
روزنامه هفت صبح، صدرا بکتاش| استفاده از عینک خوش‌بینی در شرایطی که قیمت دلار به‌محدوده 40 هزار تومان رسیده احتمالا از نظر عموم مردم مستوجب عقوبت است اما اگر پایه باشید می‌توانیم با ذره‌بین، لابه‌لای اخبار عبوس و خاکستری اخیر و به‌خصوص هفت روز گذشته بگردیم و نشانه‌هایی امیدوارکننده پیدا کنیم. چیزهایی درباره یک‌سری تصمیم جدید مربوط به حوزه‌های ارز، سکه، خودرو و حتی طرح تبدیل یارانه نقدی به کالابرگ. بالاخره آدم به امید زنده است؛ نه؟
شیوه جدید قرعهکشی خودرو
قرعهکشی خودرو ممکن است در آینده نزدیک از آیین رنج‌آور فعلی فاصله گرفته و راه‌ورسمی عادلانه‌تر پیدا کند. سایپا و ایران‌خوردو اعلام کردند شرط جدید شرکت در قرعهکشی فروش خودرو افتتاح و اعلام حساب وکالتی و واریز وجه خرید خودرو هنگام ثبت‌نام است. واکنش‌ها به این خبر حداقل بین عامه مردم چندان مثبت نبود. لابد چون خیلی‌ها پیش خودشان حساب می‌کردند اگر بخت و اقبال یارشان باشد و در قرعهکشی برنده شوند، تازه آستین بالا می‌زنند و با فروش طلا یا گرفتن قرض، هر طور شده پول را جور می‌کنند تا صاحب خودرو شوند.
متاسفانه آمارها می‌گویند تعداد افرادی که روی این احتمال حساب باز می‌کردند یا با قصد سوءاستفاده از این فرصت پا پیش می‌گذارند به‌شکل سرسام‌آوری زیاد است. برای همین در دوره‌های اخیر قرعهکشی تعداد متقاضیان به 11 میلیون نفر رسید. گزارش‌ها نشان مي دهد بازار رندبازی هم داغ بوده.
ماشاالله هزار ماشاالله از اجاره کارت ملی گرفته تا ثبت‌نام فله‌ای و حتی رواج بازار فروش حواله خودرو را شاهد بودیم. شرط جدید شاید در نگاه اول سنگدلانه به‌نظر برسد اما با حذف بخش قابل‌توجهی از دلالان و تاراندن سیاهی‌‌لشکرها، شانس پیروزی متقاضیان واقعی در قرعهکشی را بالا مي‌برد. چیزی که نباید نادیده گرفته شود این است که تغییر روال قرعهکشی، شامل حال متقاضیان طرح جوانی جمعیت و مادران دارای دو فرزند و بیشتر نمی‌شود. آنها می‌توانند همچنان از این موهبت استفاده کنند.
عرضه سکه در بورس
قیمت سکه امامی در بازار تا 25 میلیون پیش رفت و حتی با وجود عقب‌نشینی تا نیمه کانال 23 میلیون، باز نمی‌توان اثري از خير‌خواهي در این بازار پیدا کرد. با این حال اگر بازار آزاد را به‌حال خود رها کنیم و به بورس برویم می‌توانیم اوراق گواهی سکه را با قیمت 208 هزار و 950 تومان بخریم. 100 تا از این برگه‌ها، شش ماه بعد به سکه‌های طلای واقعی تبدیل می‌شوند. با فرض اینکه در آن زمان اوضاع بازار سکه بر همین منوال باشد، خریداران سکه بورسی، تقریبا دو میلیون و 500 هزار تومان سود کرده‌اند.
در تعداد بالا (حداکثر 100 سکه)، اختلاف قیمت، قابل توجه و دندان‌گیر خواهد بود. فروش ربع سکه در بورس هم حتی با وجود ناشكري خریداران، از نظر قیمت تاحدودی یک طرح موفق به‌حساب می‌آید. بدون عرضه بورس، قیمت سکه ربع بهار آزادی تا 10 میلیون و 200 هزار تومان بالا می‌کشد اما در هر دو مرتبه عرض اندام بورس، سقف لات‌بازی این سکه کوچک سمج کوتاه می‌شود و تا هفت، هشت میلیون تومان پایین می‌آید. آنهایی که جرات به خرج می‌دهند و برای خرید هر پنج عدد سکه ربع بهار آزادی اعلام آمادگی می‌کنند، سود بیشتری نصیب‌شان می‌شود.
شیوه فروش ربع سکه در دور دوم عرضه بورس تغییر کرده و پخته‌تر شده. بورسی‌ها در اصطلاح به آن به روش تسهیم می‌گویند. یعنی سامانه سقف قابل فروش گواهی سکه را ابتدا بین کسانی که بالاترین پیشنهاد را ثبت کرده‌اند تقسیم می‌کند و به‌هر نفر حداکثر یک قطعه سکه ربع بهار آزادی می‌فروشد. این روند تا نفر آخر ادامه پیدا می‌کند و در صورتی که هنوز اوراقی باقی مانده باشد، سراغ پیشنهاد‌هایی با عدد پایین‌تر می‌رود و به آنها هم نفری یک سکه می‌فروشد. این روند تا تخصیص حداقل یک سکه به هر درخواست ادامه پیدا می‌کند. دور دوم تخصیص سکه در صورتی شروع می‌شود که همچنان برگه‌ای باقی مانده باشد. اگر هنوز به خرید سکه از بورس بدبین هستید، احتمالا باید در دلتان به شیطان لعنت بفرستید!
تغییر شیوه فروش سهمیه ارز
بازار ارز ملغمه‌ای از طلسم‌هاست. با وجود کلی سامانه و دفتر و دستک، شیوه‌های متنوع عرضه و حتی با وجود اینکه جامعه دیگر حساسیت خود را نسبت به رشد پی‌درپی قیمت از دست داده و به بی‌تفاوتی رسیده، دلار با حالت پسر بچه‌های تخس لج‌باز روی سکوی 40 هزار تومان ایستاده و پا برزمین می‌کوبد. بانک مرکزی این هفته اعلام کرد تصمیم دارد تعارف را کنار بگذارد و با تغییر سیاست تساهل و تسامح در قالب بازارساز به ایفای نقش بپردازد.
دخالت مستقیم در قیمت و عرضه سازمان‌یافته اولین ثمره چنین تصمیمی است. به‌همین دلیل در اقدامی عملی عنوان شد فروش ارز به همه افراد دارای کارت ملی که پیش از این تا سقف دو هزار یورو امکان‌پذیر بود، تا سقف پنج هزار یورو افزايش پيدا مي‌كند. این سهمیه با اینکه سالی یکبار براي هر ایرانی در نظر گرفته مي‌شود، دست‌ودلبازانه به‌نظر می‌رسد. بانک مرکزی در گام دوم تصمیم شجاعانه‌ای گرفت و سامانه درخواست نوبت اینترنتی خرید سهمیه ارز را با وجود تنها هفت ماه از شروع فعالیت بازنشست کرد.
چون برخلاف اینکه قرار بود به سرعت فروش ارز سهمیه‌ای یاری برساند، کند و سنگین حرکت می‌کرد. گزارش‌ها نشان می‌داد پیامک‌های نوبت‌دهی این سامانه دیر به مقصد می‌رسند. صرافی‌ها خیلی از کار کردن با آن راضی نبودند و به‌بهانه توزیع نشدن اسکناس، دستشان مدام روی دکمه ریجکت درخواست مشتری می‌رفت.
بانک مرکزی نوید داده با تنوع دادن به شیوه‌های تامین ارز و حذف ارز توافقی، جذابیت فروش اسکناس را برای بخش عرضه بالا ببرد. این سیاست به صادرکننده‌ها که قبلا مجبور بودند اسکناس‌های عزیزدردانه و حاصل دسترنج خود را با نرخ کمتر از بازار آزاد در سامانه‌های مختلف بفروشند، انگیزه می‌دهد فروش با قیمت نزدیک به بازار ارز را تجربه کنند و سود بیشتري ببرند. گسیل کردن مشتریان بیشتر به‌سمت صرافی‌ها هم می‌تواند آنها را از رخوت بیرون ببرد. می‌ماند مشتری که عوض در افتادن با دلال و کلاهبردار و هزار ریسک و خطر، اجازه پیدا می‌کند معاملات شفاف با حجم بیشتر را تجربه کند. زمین زدن این سیاست فقط کار دل سیاه شیطان است!
تعیین تکلیف یارانه و کالابرگ
یک‌سال پیش کالابرگ هیبتی ترسناک داشت. مردم در زمزمه‌هایشان با ترس و لرز توی گوش هم پچ‌پچ می‌کردند که دولت قصد دارد چندرغاز یارانه نقدی را ازشان بگیرد و در عوض یک‌مشت کالای به‌دردنخور جلویشان بیندازد. با وجود تمام حواشی، مجریان طرح کالابرگ با صبر و حوصله پیش رفتند و حالا در آغاز دور آزمایشی اجرای طرح کالابرگ، می‌دانیم دریافت کالابرگ بدون زور و اجبار خواهد بود.
یعنی اگر کسی از میان مشمولان دریافت یارانه، نگران سلامت غذایی خود و خانواده‌اش بود، می‌تواند با فراغ بال بین 10 کالای پرمصرف و با تخفیف چشمگیر، بگردد و هر چیزی نیاز دارد را به پشتوانه اعتبار دولتی تهیه کند. شیر، پنیر، ماست، روغن، برنج، مرغ، تخم‌مرغ، ماکارانی، قند و شکر این سیاهه را تشکیل می‌دهند. اعتبار تخصیص پیدا کرده در قالب کالابرگ، یک‌‌ماه جلوتر دست این گروه می‌رسد و می‌توان جلوجلو آن را به کالا تبدیل کرد .
اما در آن سوی میدان گروهی که ترجیح می‌دهند یارانه را به سایر زخم‌های زندگی‌شان بزنند، سر موعد آن را همچنان مانند گذشته، به‌شکل نقدی دریافت خواهند کرد. حتی دیروز اعلام شد اگر پس از مدتی فهميدند استقبال مردم از کالابرگ مانند هوای زمستان امسال سرد است، دولت با شجاعت بساط آن را برمی‌چیند. این یکی واقعا تصمیمی بالغانه است!
