چند پیشنهاد ویژه از کتاب و موسیقی و سریال
روزنامه هفت صبح | کتاب: ۱- پیشنهاد من برای کتاب‌خوان‌ها مجموعه آثار علمی نشرنو است؛ کتاب‌هایی آپدیت‌شده، به‌روز و با ترجمه‌هایی عموما عالی. درباره رسیدن انسان به رویه سخت دانش. به جایی که دیگر خبری از فرمول‌ها و معادلات قاطعانه و شگفت‌انگیز که رازها را کنار می‌زنند نیست.
آن اشعه تیز و بران نور علم که از قرن هفدهم به‌بعد مدام تاریکی‌ها را شکاف می‌داد، حالا به سطح سفت رویدادها رسیده است. دیگر نمی‌شود چیزی را قاطعانه فرموله کرد. پارامترها و شاخصه‌ها بی‌نهایت افزایش پیدا کرده‌اند. آگاهی هرچه بیشتر ما بر زندگانی‌مان به ما می‌فهماند که خبری از آن نظم پولادین موردعلاقه ایزاک نیوتن نیست. چه می‌گویم؟ نظم هست، اما هرچه بیشتر می‌رویم، می‌بینیم که از درک انسان‌ها دورتر و دورتر می‌شود.
اصلا اگر هم بخواهیم و به سقف علم بشری هم برسیم، اثال کورت گودل ثابت کرده‌اند که باز هم حداقل یک راز از دسترس ما دور می‌ماند. انسان در هزاره سوم در محاصره انبوهی از داده‌ها و پارامترهاست که در بعضی‌اوقات یا بیشتر مواقع اصلا قابل فرمول شدن نیستند. از علوم انسانی حرف نمی‌زنیم که خودش داستانی دیگر است. از همین علوم تجربی می‌گوییم و سیاهی و تاریکی که اطراف آن را فراگرفته.
نمونه این سرگشتگی را در بحث شیوع ویروس دیدیم. چه بر سر ما آمد؟ نمونه‌های دیگرش در بحث پیش‌بینی‌های اقتصادی است یا بحث آب‌وهوا یا مسائل مربوط به ژنتیک یا زمان و فضا و حتی بحث‌های مربوط به تکامل. این مجموعه کتاب‌ها از مشکلات و مصائب علم در رسیدن به لایه سخت پیچیدگی رونمایی می‌کنند. این کتاب‌های ارزشمند را از دست ندهید: نظم زمان، یاد جنگل دور، واقعیت ناپیدا، سیری در نظریه پیچیدگی، انسان خردمند، پاسخ‌های کوتاه به پرسش‌های بزرگ.
* دو: کتاب آیشمن در اورشلیم هم کتاب جالبی است. هانا آرنت به سبک فلاسفه قدیم، قدم به قدم محاکمه آیشمن در سال ۱۹۶۲ را می‌کاود تا ثابت کند هیولاهای معاصر را لازم نیست در قامت نوابغ تاریک‌اندیش تجسم کنیم. آنها لرد ولدمورت نیستند. کارمندانی پیش‌پاافتاده هستند که در چرخه معاش و ترقی و وظیفه‌شناسی ذلیلانه، وجدان خود را از دست می‌دهند و تا حد ماموران اجرا سنگدلانه‌ترین فرامین تنزل می‌دهند.
*** سریال:
در میان انبوه سریال‌های موجود، به نظرم پیدا کردن موارد مناسب کاری سخت و سنگین است. اما اگر بخواهم چند سریال برای خوانندگان هفت صبح معرفی کنم، این‌گونه خواهد بود:
* یک: بابیلون برلین از سیزن یک تا سه. به شرطی که ابهام‌های قسمت اول را تاب بیاورید و بدانید که همه‌چیز به تدریج مشخص خواهد شد. اگر خط قصه را پیدا کردید، دیگر کاری جز لذت بردن ندارید.
* دو: فارگو. سیزن اول. فصل چهارم فارگو به تازگی در دسترس است. به نظرم فاصله فصل اول با فصول بعدی آن قدر زیاد است که بهتر است پس از دیدن سیزن اول، از بقیه سریال منصرف شویم. به‌خصوص که هر فصل یک داستان مجزا دارد که فرجام مشخصی هم پیدا می‌کند.
* سه: نیوز روم. این سریال در سه فصل عرضه شد و پر است از نکته‌سنجی و ارجاعات به حوادث روز سیاسی و چالش‌های مهم و معاصر ژورنالیستی و انبوهی از فراز و نشیب‌های احساسی. کاری از آرون سورکین که امسال فیلم دادگاه شیکاگو هفت را کارگردانی کرده است. با همان ضرباهنگ و سرعت در نقل‌وانتقال اطلاعات.
* چهار: روزی روزگاری… بله. روزی روزگاری، ساخته امرالله احمدجو. مربوط به زمانی که تلویزیون ایران سریال‌هایی در استانداردهای جهانی تولید می‌کرد. این یکی بی‌نظیر است. شیرین، پر از مطایبه و پر از شفقت و پر از حادثه و سرگرمی. از بهترین دستاوردهای تلویزیونی در تاریخ ما.
*** موسیقی:
تک‌ترانه محمد نوری از شعر فروغ فرخزاد: ای شب از رویای تو رنگین شده …
تک‌ترانه محسن چاوشی که به اسم نفس‌بریده مشهور است.
(آن نسخه‌ای که همراه با فرزاد فرزین خوانده شده)
تک‌ترانه علیرضا عصار: حال من بی تو
تک‌ترانه همایون شجریان: هوای گریه
تک‌ترانه علیرضا افتخاری: تو با منی اما…
تک‌ترانه جمال‌الدین منبری: یاد تو…
تک‌ترانه افشین مقدم: زمستان
تک‌ترانه حبیب محبیان: خرچنگ‌های مردابی
تک‌ترانه حجت اشرف‌زاده: ماه و ماهی
تک‌ترانه علیرضا قربانی: مرز در عقل و جنون باریک است
تک‌ترانه فرهاد مهراد: سپید پوشیده بودم با موی سیاه …
