چرا جوجه‌های یک روزه را کشتید؟
روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده| گزارش هفت صبح از حاشیه‌های یک ویدئوی تلخ که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده. احتمالا شما هم این ویدئوها را دیده‌اید. ویدئوهای تلخی که در آن نشان داده می‌شود جوجه‌های یک‌روزه به شکل بی‌رحمانه‌ای کشته می‌شوند و به ادعای افرادی که این ویدئوها را پخش کرده‌اند، این کار به این دلیل رخ داده که گوشت مرغ در کشور زیاد شده و تولیدکننده‌های مرغ برای آنکه بازار را تنظیم کنند(!) دست به این کشتار بی‌رحمانه زده‌اند.
با پخش این ویدئوها، بحث‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی درگرفت. گروهی می‌پرسند آیا این کار واقعا به این دلیل رخ داده که گوشت مرغ زیاد است؟ آیا خدای نکرده چنین کشتاری به این دلیل نبوده که قیمت مرغ بیشتر از این کاهش پیدا نکند؟ گروه دیگری نیز می‌گویند، آیا از قبل نمی‌شد پیش‌بینی این اتفاق را کرد و جلوی نطفه‌ها را گرفت تا به جوجه یک‌روزه تبدیل نشوند؟بخش دیگری از منتقدان می‌گویند، این کشتار به‌دلیل گران‌بودن نهاده‌های دامی رخ داده و گروه دیگری نیز مثل همیشه با دید توهم توطئه به ماجرا نگاه می‌کنند و می‌گویند چنین کاری برای آن است که به دولت فشار وارد شود.
از سوی دیگر یک سوال اخلاقی مطرح می‌شود. بر فرض تا الان همه راه‌ها اشتباه بوده و جوجه‌های یک‌روزه تولید شده‌اند، آیا به غیر از معدوم‌سازی آن‌ها(آن‌هم به این شکل فجیع و بی‌رحمانه) راه دیگری وجود نداشت؟ در این گزارش به همه این سوالات پاسخ خواهیم داد اما قبل از آن یک توضیح کوتاه می‌دهیم که اصولا فرآیند تولید جوجه‌های یک‌روزه و تبدیل آن به مرغ گوشتی چگونه صورت می‌گیرد.
*** از تخم‌مرغ به جوجه یک‌روزه
* یک: برای تبدیل‌شدن تخم‌مرغ به جوجه و سپس به مرغ، راه‌های زیادی طی می‌شود. در مرحله اول مرغ‌ها در مرغداری نگهداری شده و برای تخم‌گذاری آماده می‌شوند. پس از آنکه مرغ‌ها، تخم گذاشتند آن‌ها به مرحله دیگری می‌روند.
* دو: این مرحله جدید ممکن است در همان مرغداری باشد و یا در یک مرغداری جدید که فقط مختص تبدیل تخم‌مرغ به جوجه یک‌روزه است، انجام شود. تخم‌مرغ‌ها در این مرحله در دستگاه جوجه‌کشی قرار داده می‌شوند. از زمان قراردادن تخم نطفه‌دار در داخل یک ماشین جوجه‌کشی شاهد دومرحله هستیم.؛ مرحله «ستر» و مرحله «هچر».
* سه: «ستر» مرحله‌ای است که در آن تخم نطفه‌دار نیاز به دما و رطوبت و چرخش مخصوص به خود دارد. در دوران «ستر» معمولا دما زیاد است و همچنین درصد رطوبت کم است. این دوره در حدود ۱۸روز طول می‌کشد.
* چهار: پس از گذشت این ۱۸روز، نطفه تقریبا آماده است و فقط به یک‌دوره مراقبت سه‌روزه دیگر نیاز داریم که به آن «هچر» می‌گویند. در این دوره، تخم‌مرغ‌ها به طبقه دیگری از دستگاه جوجه‌کشی منتقل می‌شوند که دمای آن بیشتر است و رطوبت کمتر.
* پنج: پس از پایان این مرحله، جوجه‌ها از تخم بیرون می‌آیند که به آن جوجه یک‌روزه گفته می‌شوند. از این‌جا به بعد دو مسیر برای جوجه یک‌روزه فراهم است.
* شش: این جوجه‌ها یا باید به مرغداری‌هایی بروند که در آنجا در مدت ۴۵روز به مرغ‌های گوشتی تبدیل شده و ذبح شوند و یا به مرغداری‌هایی بروند که این مرغ‌ها برای تخم‌گذاری آماده شده و از تخم آن‌ها استفاده شود.
*** چند فرضیه درباره جوجه‌کشی
* یک: کاهش فروش: یکی از مهم‌ترین فرضیه‌ها این است که به دلیل شیوع کرونا، درخواست‌ها برای مصرف گوشت مرغ کاهش پیدا کرده است. می‌گویند هم به‌دلیل تعطیلی رستوران‌ها و هم به‌دلیل تعطیلی مجالس، این کاهش تقاضا رخ داده است.
* دو: افزایش قیمت نهاده: فرضیه دیگر آن است قیمت نهاده‌های دامی(همان ذرت و…) که به‌عنوان غذا به جوجه‌ها داده می‌شود، بسیار گران شده است. در نتیجه، قیمت فروش جوجه‌های یک‌روزه باید افزایش پیدا کند. به همین دلیل مرغداری بعدی باید جوجه را با قیمت گران‌تری بخرد و درنهایت مرغ گوشتی و یا تخم‌مرغ را با قیمت بالاتری بفروشد اما نمی‌توانند. چرا؟ چون در آخر خط، یعنی جایی که مرغ و تخم‌مرغ باید به دست مردم برسد، ستاد تنظیم بازار و سایر نهادهای دولتی یک قیمت مصوب برای عرضه مرغ تعیین می‌کند و فروشندگان نباید بیشتر از آن بفروشند. در نتیجه تولیدکنندگان مرغ ترجیح می‌دهند مرغ تولید نکنند که ضرر نکرده باشند.
* سه: دریافت پول از بیمه: یکی از این فرضیه‌ها عجیب‌تر است اما خب وسوسه‌کننده. «اسکان‌نیوز» به نقل از یکی از مطلعین ادعا کرده: «مراکز فروش جوجه همیشه تولیدات را بیمه می‌کردند. به علت اینکه قیمت جوجه پایین نیاید، لازم به توضیح است که در زمانی جوجه یک‌روزه حدود ۴۰۰تومان شد. ما به‌همراه چندتن راضی به پرداخت ۷۰۰تومان شدیم و قسمتی از تولید آن روز را می‌خواستیم که ندادند و در مقابل نگاه دکتر دامپزشکی جوجه‌ها را معدوم کردند. بعد متوجه شدم راضی به قیمت پایین دادند نیستند، چه برسد که رایگان بدهند، چون خیلی بیشتر از پول قیمت روز بازار را از بیمه می‌گیرند و هم باعث کمبود جوجه جهت کمبود عرضه می‌شوند. پس با یک تیر دو نشان می‌زنند. هم پول جوجه را می‌گیرند و هم باعث بالا ماندن قیمت جوجه می‌شوند.»
* چهار: جنگ روانی: یک فرضیه دیگر می‌گوید این نطفه‌ها در زمان جوجه‌کشی و در مرحله «ستر» و «هچر» که در قسمت قبلی گزارش آن را توضیح دادیم، معدوم شوند و اصلا به جوجه تبدیل نشوند. اما حالا برخی از مرغداری‌ها صبر کردند نطفه‌ها به جوجه تبدیل شده و سپس آن‌ها معدوم کنند تا اثر روانی بیشتری در جامعه داشته باشد.
* پنج:اتفاقی مرسوم: فرضیه آخر از همه بی‌رحمانه‌تر است. گفته می‌شود معدوم‌سازی جوجه‌های یک‌روزه امری متداول در همه دنیاست و گاهی از این اتفاق‌ها می‌افتد!
*** مسئولان چه می‌گویند؟
* یک: رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه:
در فروردین‌ماه ۱۲۰میلیون قطعه جوجه یک‌روزه تولید و وارد سالن‌های پرورش شد اما طبق برنامه برای اردیبهشت‌ماه ۱۳۴میلیون قطعه جوجه تولید شده که با توجه به وضعیت صنعت طیور و کمبود نهاده‌ها، مشخص نیست چه میزان معدومی داشته باشیم. اکنون تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه حدود دوماه است که با شیوع ویروس کرونا و کاهش مصرف و تقاضا دچار و ضرر و زیان هستند اما بحث معدوم‌سازی ارتباطی به ضرر تولیدکنندگان ندارد.
معدوم‌سازی جوجه یک‌روزه گاهی و به میزان اندک اتفاق می‌افتد و در صنعت و مسائل اقتصادی موضوعی دور از ذهن نیست اما این‌بار حجم معدوم‌سازی بالاست و این اقدام توسط واحدهای تولیدکننده جوجه یک‌روزه و به منظور کاهش خسارت‌های آتی صنعت مرغداری صورت گرفته است. علاوه بر کمبود نهاده‌های طیور با قیمت‌های مناسب، به دلیل وجود مرغ گوشتی در سالن‌های پرورش، امکان فروش جوجه یک‌روزه وجود ندارد.
تولیدکنندگان مرغ گوشتی هر کیلوگرم مرغ زنده را شش‌هزار تومان می‌فروشند درحالی‌که باید این محصول را حداقل کیلویی ۱۰هزار تومان بفروشند تا بتوانند نهاده‌های مورد نیاز را تامین کنند. با توجه به گزارش‌های موجود به‌دلیل کاهش تقاضا، مرغ گوشتی روی دست تولیدکنندگان باقی مانده است، بنابراین تا زمانی که سالن‌های پرورش خالی نشود، تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه با مشکل روبه‌رو هستند…
پیش از این تولیدکنندگان با مشکل قیمت نامناسب نهاده‌های طیور روبه‌رو بودند اما اکنون این نهاده‌ها در بازار سیاه نیز یافت نمی‌شود. ارز رسمی برای تامین نهاده‌های تولید در چنین شرایطی هدرروی است. اکنون مرغی که باید برای وزن ۲.۵کیلوگرم نزدیک یک‌کیلو و ۷۰۰گرم دان مصرف کند، وزنش به چهارکیلوگرم رسیده یعنی ۲.۵کیلوگرم دان مصرف می‌کند.
* دو: معاون جهاد کشاورزی: این یک روال بسیار طبیعی در صنعت مرغداری در تمام دنیاست و جوجه‌هایی که به فروش نمی‌روند، معدوم می‌شوند. از آنجا که جوجه‌های یک‌روزه بیش از ۲۴ساعت نمی‌توانند در جوجه‌کشی بمانند و جوجه‌کشی باید برای جوجه‌های روز بعد آماده باشد همکاران ما ناچار شدند جوجه‌های مازاد را روانه کوره‌ها و چاه‌های تلفات کنند که صحنه‌های دلخراشی است. در بازار مشتری وجود ندارد و جوجه‌ها جذب نمی‌شوند، در این حالت نمی‌شود کاری کرد.
اکنون نامه‌ای برای دادستانی کل کشور و دستگاه‌های نظارتی آماده کرده‌ایم که به موضوع انتشار فیلم معدوم‌سازی در فضای مجازی ورود پیدا کنند که این افراد با چه اهدافی فضای روانی کشور را تحت تاثیر قرار داده‌اند. مردم عادی اطلاع تخصصی از روال موضوع معدوم‌سازی ندارند، زیرا ماهانه سه‌میلیون جوجه تخمگذار خروس معدوم می‌شود و کسی فیلم نمی‌گیرد و در شبکه‌های مجازی پخش نمی‌کند اما اینکه با چه نیت‌هایی این فیلم‌ها به شکل وسیع منتشر شده است، جا دارد که دستگاه‌های نظارتی ورود موثری داشته باشند.
