پیوند قیمت دلار و مذکرات وین؛ قیمت دلار چقدر می‌شود؟
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | از ابتدای این هفته ریزش قیمت دلار تحت تاثیر سیگنال‌های مثبت از وین شتاب بیشتری گرفته، به طوری‌که دیروز قیمت دلار تا کانال ۲۱هزار تومان عقب‌نشینی کرد و یورو هم به حدود ۲۶هزار و ۶۰۰ تومان رسید. این کاهش قیمت چشمگیر بلافاصله تاثیر خود را روی بازار سکه و طلا نشان داد و هرگرم طلای ۱۸عیار به کمتر از ۹۴۰ هزار تومان رسید.سکه امامی هم تا ۹٫۵میلیون تومان عقبگرد داشت.
به این ترتیب قیمت‌ها به حوالی دی سال گذشته برگشت که آن زمان هم متاثر از فضای روانی بعد از نتایج انتخابات آمریکا شاهد سقوط قیمت ارز بودیم.در این مقطع اما به نظر می‌رسد عامل اصلی سرعت گرفتن ریزش قیمت‌ها اظهارات شنبه شب عباس عراقچی باشد.معاون وزیر امورخارجه از وین خبر داد که بر سر رفع تحریم‌های نفت، گاز، صنعت خودرو، بانکی، بنادر و… به علاوه بعضی اشخاص و نهادها توافق شده.پیش‌تر مقامات دیگر کشورها هم در اظهارات مشابهی اعلام کرده بودند تا چند هفته آینده و قبل از ماه مه توافق نهایی حاصل می‌شود.
پریشب بعضی رسانه‌های غربی از جمله بلومبرگ هم از انجام توافق خبر داده بودند که بازتاب وسیعی در کانال‌های خبری داشت اما کمتر کسی توجه کرد که منبع خبر آنها هم همین اظهارات عباس عراقچی بود.به‌هرحال الان سوال اینجاست بازار ارز به چه سمت و سویی می‌رود؟ آیا ریزش قیمت‌ها با همین ریتم ادامه دارد؟ کف قیمت دلار چقدر است؟ آیا بازگشایی کسب‌وکارها در هفته‌های آینده می‌تواند این روند را معکوس کند؟برای پاسخ به این سوالات چند سناریو می‌توانیم متصور باشیم و در این زمینه دیدگاه یک کارشناس اقتصادی را هم جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
*** پیوند قیمت دلار و مذکرات وین
تحلیلگران اقتصادی متفق‌القول می‌گویند که کاهش قیمت ارز در روزهای اخیر متاثر از تحولات مثبت مذاکرات وین است.با این حال بعضی از اصولگرایان با نتایج مذاکرات وین مخالفت جدی دارند و معتقدند دولت برای اهداف انتخاباتی در حال به سرانجام رساندن مذاکرات وین است. دیروز محسن زنگنه، نماینده تربت حیدریه توئیت کرده بود:«خبرهای خوبی از وین نمی‌رسد. مذاکره‌کنندگان ایرانی با لغو «کلیه تحریم‌های پس از امضای برجام» به جای لغو «کلیه تحریم‌ها» موافقت کرده‌اند! این یعنی بازگشت به سال ۹۴.»
مالک شریعتی، نماینده تهران هم در پاسخ به او توئیت کرده:«لغو هم نیست، در اکثر موارد تعلیق ۱۲۰ و ۱۸۰ روزه است.» از سوی مقابل بعضی کاربران هم نوشتند که اساسا قرار نبوده این مذاکرات درباره برجام باشد و صرفا هدف آن لغو تحریم‌های مغایر با برجام بوده. با وجود این مخالفت‌ها اما اخبار مثبت از مذاکرات مرتب به گوش می‌رسد. دیروز پایگاه المیادین مدعی شد قرار است آمریکا ۷میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران را آزاد کند و انگلیس هم پذیرفته که ۴۰۰میلیون پوند از پول‌های ایران را پس بدهد.
*** مجلس کاهش قیمت ارز را محدود کرده؟
قیمت دلار فعلا تحت تاثیر همین اخبار و فضای روانی فعلی رو به کاهش است و فقط یک نکته باقی می‌ماند. بعضی معتقدند اراده‌ای بین بعضی مسئولان وجود دارد که قیمت دلار بیش از حد کاهش پیدا نکند تا مبادا مورد بهره‌برداری سیاسی در انتخابات قرار بگیرد. به طور مشخص بعضی با استناد به اظهارات اخیر اسحاق جهانگیری در کلاب‌هاوس گفتند مجلس در قانون بودجه مصوب کرده که بانک مرکزی روزانه بیش از ۲درصد نمی‌تواند قیمت دلار را کاهش بدهد.
در صورتی که این ادعا از دید بعضی تحلیلگران خیلی دقیق به نظر نمی‌رسد.در این زمینه مجید شاکری، اقتصاددان توئیت کرده:«تنها بندی از بودجه که به موضوع ۲درصد اشاره کرده، جایی است که گفته بانک مرکزی حداکثر ۲درصد زیر نرخ ETS می‌تواند ارز بفروشد. مثلا نرخ ETS می‌تواند به سرعت کم شود و بانک ۲درصد زیر آن عرضه کند.این بند هم برای جلوگیری از فشار سیاسیون بر بانک مرکزی برای انواع و اقسام زیر فروشی ارز در بودجه دیده شده.»
منظور از نرخ ETS هم نرخ درج شده در سامانه معاملات الکترونیکی ارز است. یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم توضیح داده که مصوبه مجلس ممنوع کردن عرضه ارز ۲درصد زیر قیمت نرخ نیمایی توسط دولت است. علاوه بر این مجید شاکری در توئیت دیگری هم نوشته:«کسی که حداقل دانش را درباره بازار ارز داشته باشد می‌داند که در کاهش‌های ناگهانی عامل تعیین‌کننده قیمت خرید صرافی ملی است نه قیمت فروش ارز بانک مرکزی.»
یکی دیگر از فرضیه‌هایی که مطرح می‌شود این است که کاهش شدید قیمت ارز برای اقتصاد کشور مفید نیست و باعث ضربه به تولیدکنندگان می‌شود. بر همین اساس محاسباتی هم برای کشف قیمت واقعی دلار از سوی افراد مختلف صورت گرفته اما هیچ‌کدام از این ادعاها قابل تایید قطعی یا صحت‌سنجی نیست. بنابراین باید بگوییم حداقل در کوتاه‌مدت هیچ تخمین دقیقی از قیمت ارز نمی‌توان داشت.
*** تحلیل کارشناس اقتصادی
میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با هفت صبح می‌گوید بازار ارز در حال ورود به یک دوره ثبات در درازمدت است.او در توضیح این دیدگاه سه دلیل مهم توضیح می‌دهد:«نکته اول اینکه با توافق سیاسی شاهد کاهش تنش‌های ارزی خواهیم بود به خصوص که از شتاب خروج سرمایه از کشور کاسته خواهد شد. نکته دوم این است که به دلایل مختلف شاهد بهبود درآمدهای ارزی کشور هستیم. یک دلیل این مسئله هم رشد قیمت کالاهای صادراتی کشور است.
عمده صادرات ما کالاهای اساسی، کانی‌های فلزی، نفت، کشاورزی و … هستند که در بازارهای بین‌المللی رشد قابل توجهی داشته و به سقف‌های تاریخی خواهد رسید که این به معنی بهبود درآمدهای ارزی کشور است. ضمن اینکه با توجه به پول‌پاشی‌های اخیر در کشورهای توسعه یافته احتمالا شاهد رشد تورم در این کشورها هستیم. در خود آمریکا تقریبا از ۱۹۹۰ به بعد تورم بالای ۴درصد نداشتند اما الان تورم دو رقمی هم در این کشور قابل تصور است.
حتی ترازنامه بانک مرکزی آمریکا هم از اوایل سال ۲۰۲۰ دوبرابر شده و در مقایسه با بحران مالی ۲۰۰۸ بیش از ۸برابر شده است. وقتی شما ارزش پول ملی خود را با کشوری مقایسه می‌کنید که خودش دچار تورم باشد طبعا طبق نظریات برابری نرخ بهره و برابری قدرت خرید بخشی از افت ارزش پول ملی شما هم جبران می‌شود. بنابراین به این سه دلیل عمده ما می‌توانیم بگوییم قیمت ارز در کشور وارد یک دوره ثبات نسبی شده است.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که کاهش قیمت‌های فعلی تا کجا ادامه دارد می‌گوید: «به نظر من ما باید الان دنبال ثبات قیمت باشیم و اگر فشاری هم برای کاهش قیمت وجود داشته باشد موقتی است. البته در بازار ما که دلار ۶ یا ۷ برابر شده این نوسانات ۱۰درصدی دیگر عادی شده اما در بلندمدت نمی‌توانیم انتظار افزایش یا کاهش شدید قیمت داشته باشیم. به‌خصوص که انرژی انباشته نقدینگی ما در دو یا سه سال اخیر تا حد زیادی تخلیه شده.
به نظر من کاهش قیمت جدی تا زیر ۲۰تومان بسیار بعید است. ضمن اینکه از دید اقتصاد کلان هم خیلی تصمیم درستی نیست. تولید در کشور ما همینطوری در حال آب رفتن است و کشور هزینه تورم ۴۰،۵۰ درصدی را هم داده دیگر چرا باید انتظار داشته باشیم مثلا دلار ۴۰درصد کاهش پیدا کند؟ حتی اگر تورم سال ۹۸ و ۹۹ را هم نسبت به زمانی که ارز ۱۴،۱۵ هزار تومان بود محاسبه کنیم قیمت واقعی ارز در همین محدوده می‌شود. البته من پیش‌بینی نمی‌توانم بکنم که قیمت دلار چند می‌شود اما قطعا به ثبات رسیدن بازار ارز مهم‌ترین مسئله است.»
