پشت پرده حساسیت‌ها نسبت به انتصاب علی‌عسگری
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | عبدالعلی علی‌عسگری، رئیس سابق سازمان صدا و سیما به عنوان مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس منصوب شد. یک انتصاب جنجالی و پرحاشیه که از دو روز پیش فضای سیاسی کشور و شبکه‌های اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده. به طوری که تا ظهر سه‌شنبه نام علی‌عسگری با بیش از ۷۵۰۰ توئیت ترند شده بود. حالا علت این حساسیت‌ها به انتصاب علی‌عسگری چیست؟ منتقدان می‌گویند رئیس سابق سازمان صدا و سیما تجربه و تخصص هدایت هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس را ندارد.
او اگرچه تحصیلات مهندسی داشته اما تخصصش در عرصه دیجیتال است و کارنامه مدیریتی‌اش بیشتر با فعالیت‌های فرهنگی اشغال شده که مهم‌ترین آن همین ۵ سال مدیریت صدا و سیما است. از آن طرف خب پتروشیمی خلیج‌فارس دومین پتروشیمی بزرگ خاورمیانه و پردرآمدترین شرکت ایرانی است. دقیق‌تر اگر بگوییم شرکت پتروشیمی خلیج فارس یعنی ۴۰ درصد کل ظرفیت پتروشیمی کشور؛ با ۸٫۴ میلیارد دلار فروش و صادرات.
هلدینگ قدرتمندی که۱۵ شرکت تولیدی پتروشیمی و ۶۰ شرکت زیرمجموعه دارد و به روایتی به تنهایی ۲۰ درصد ارز کشور را تامین می‌کند. علی‌عسگری در این گیر و دار از تیغ انتقاد بعضی چهره‌های سیاسی شاخص هم مصون نمانده. از طعنه‌های محمد سرافراز رئیس پیشین صدا و سیما تا توئیت علی‌اکبر رائفی‌پور و حمید رسایی و … یعنی کل این موج اعتراضی به انتصاب علی‌عسگری بیشتر در کنترل طیفی از اصولگرایان است و ماجرا از زاویه رقابت‌های درون جناحی هم قابل تفسیر است.
در این بحبوحه تصوری شکل گرفت که حالا شاید دولت از این تصمیم منصرف شود یا فعلا موضوع را تکذیب کنند اما اینطور نشد. اگرچه رئیس سازمان خصوصی‌سازی گفت هنوز صورتجلسه برای ما ارسال نشده اما همزمان مراسم تودیع و معارفه با حضور معاون وزیر نفت برگزار شد، عکس یادگاری را با تابلوفرش گرفتند و رسما عبدالعلی علی‌عسگری را باید رئیس بزرگترین پتروشیمی کشور بدانیم.
علی عسگری از کجا آمد؟
عبدالعلی علی‌عسگری در سال ۱۳۳۷ در شهر دهق از مهردشت استان اصفهان به دنیا آمده. دوران کودکی را البته در شهرری گذرانده و مدرک کارشناسی مهندسی برق الکترونیک را از دانشگاه پلی‌تکنیک تهران دریافت کرده. او در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت دانشگاه تهران و دکتری مهندسی صنایع از دانشگاه علم صنعت فارغ‌التحصیل شده.
سوابق شغلی علی عسگری از اوایل دهه ۱۳۶۰ با حضور در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شروع می‌شود. معاونت وزیر فرهنگ و ارشاد را در دهه ۷۰ تجربه کرد و سازمان ایرانگردی و جهانگردی را هم برعهده داشت. او در دوره ریاست ضرغامی در صدا و سیما به معاونت آموزش این سازمان رفت اما بعد در دوران مدیریت کوتاه ۱۸ ماهه محمد سرافراز کنار گذاشته شد و به عنوان مشاور به قوه قضائیه کوچ کرد. بعد از استعفای سرافراز در سال ۱۳۹۵ علی عسگری یکبار دیگر به سازمان صدا و سیما برگشت؛ این بار به عنوان رئیس کل سازمان. از او به عنوان یکی از اولین مدیران فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه هم اسم برده می‌شود.
این شاید مرتبط‌ترین مسئولیت علی‌عسگری با فعالیت‌های اقتصادی باشد. در خاطرات سال ۱۳۷۶ آیت‌الله هاشمی رفسنجانی آمده: «آقاى عبدالعلی علی عسگرى، مدیر عامل شرکت فروشگاه‌هاى رفاه آمـد. گـزارش کـار داد و براى تأمین نقدینگى جهت توسعه فروشگاه‌ها و نیز پرداخت سود سهام استمداد کرد؛ نگران است بعداً حمایت نشود.» نکته طعنه‌آمیز اینکه در روز خاکسپاری آیت‌الله هاشمی فیلمی منتشر شد که علی‌عسگری قصد گرفتن زیر تابوت را دارد اما مهدی هاشمی مانع او می‌شود.
نسبت خانوادگی علی‌عسگری
عبدالعلی علی‌عسگری داماد آیت‌الله مهدی شاه‌آبادی است که در دوره اول نماینده مجلس بود و سال ۶۳ به شهادت رسید. بنابراین یکی از عموهای همسر علی‌عسگری هم آیت‌الله نصرت شاه آبادی می‌شود که نماینده مجلس خبرگان بود و در سال ۱۳۹۶ درگذشت. این دو نفر در واقع فرزندان آیت‌الله محمد علی شاه آبادی بودند که از اساتید مشهور تشیع حوزه علمیه قم محسوب می‌شد. معاون فعلی سیما یعنی حمید شاه‌آبادی برادر همسر علی‌عسگری است. فوتبالی‌ها حتما می‌دانند که برادرزاده علی عسگری یعنی حمیدرضا علی‌عسگری هم چند سال پیش مدافع کناری باشگاه پرسپولیس بود که در مقطعی به تیم ملی هم دعوت شد.
طعنه‌های سیاسی همقطاران
از دو روز پیش که خبر انتصاب علی‌عسگری در پتروشیمی خلیج فارس منتشر شد خیلی از اصولگرایان به او تاختند. این توئیت کنایه آمیز محمد سرافراز به‌خصوص خیلی به چشم آمد که نوشت: «جناب علی عسگری همانطور که رسانه ملی را با کمک خانواده و دو مرجع تصمیم ساز،از فروپاشی نجات داده و مخاطب آن را به بیش از هشتاد درصد رساند و معضلات کشور را یکجا حل کرد، اکنون در تراستِ خصولتیِ پتروشیمیِ خلیج فارس، مشکل مالی دولت را هم حل خواهد کرد.»
بعضی به حواشی مدیریتی علی‌عسگری در مورد شرکت توسکا و ستاره مربع‌ها اشاره کردند. علی اکبر رائفی‌پور توئیت زده: «نمی‌تونم ببینم با یک سری انتصابات عجیب مملکت رو فنا بدن. ربط علی عسگری به پتروشیمی چیه؟ می‌دونید تو این شرایط و اوضاع با یک اشتباه چه بر سر بورس میاد؟» حتی حمید رسایی هم به صف منتقدان این انتصاب پیوسته:
«همان کسانی که با لابی پنهان خود، علی‌عسگری را به ریاست صدا و سیما رساندند و تمام تلاش‌شان را کردند تا اشتباه‌ترین رئیس سازمان صداوسیما باز هم ابقا شود، همان‌ها او را به هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس رساندند.» و این استوری از محمد سرشار رئیس شبکه پویا که به مدیر سابق خود در تلویزیون اینطور طعنه زده: «هلدینگ پتروشیمی کودک و نوجوان سراغ ندارید؟!»
ماجرای پتروشیمی مهر
عبدالعلی علی عسگری ریاست هلدینگی را برعهده گرفته که زیرمجموعه‌های آن با حواشی ریز و درشتی مواجه هستند. آذرماه امسال یاشار سلطانی روزنامه نگار مدعی شد که در پتروشیمی مهر ۱۷۰ میلیون دلار ارز صادراتی به کشور برنگشته است. طبق ادعای او در این اقدامات س.ع.ح مدیرعامل سابق این پتروشیمی که از تیرماه امسال جای خود را به شخص دیگری داده نقش داشته است.
درباره پتروشیمی خلیج فارس چه می‌دانیم؟
وقتی از شرکت پتروشیمی خلیج فارس حرف می‌زنیم در واقع از پردرآمدترین شرکت ایران حرف می‌زنیم. در آخرین رتبه‌بندی منتشر شده از سوی سازمان مدیریت صنعتی از شرکت‌های برتر ایران که مربوط به سال مالی ۱۳۹۸ است، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با بیش از ۸۱ هزار و ۸۵۵ میلیارد تومان پردرآمدترین شرکت در ایران لقب گرفت. یک سال قبل‌تر هم باز همین شرکت با بیش از ۵۶ هزار میلیارد تومان درآمد بالاترین فروش را بین شرکت‌های برتر ایران ثبت کرده بود.
ارقام فروش می‌گوید از سال ۹۶ به بعد این پتروشیمی در رتبه‌بندی صد شرکت برتر ایران همیشه در جایگاه اول ایستاده و در سال‌های ۹۴ و ۹۵ یکبار بعد از بانک ملی و دفعه دوم پشت سر بانک ملت دوم شده بود. این در حالی است که پتروشیمی خلیج‌فارس تازه در سال ۱۳۸۹ تاسیس شده. به عبارتی پتروشیمی خلیج فارس در سال مالی ۹۸حدود ۲٫۵ برابر ایران‌خودرو و ۴ برابر سایپا فروش داشته. در رتبه‌بندی امسال هم بعید نیست که پتروشیمی خلیج فارس جایگاه خود را حفظ کند.
چون در مجمع سالیانه این شرکت که در خردادماه برگزار شد، مدیرعامل سابق این شرکت درآمدهای عملیاتی پتروشیمی خلیج فارس در یک سال اخیر را ۱۳۲ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان گزارش کرد. شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس همین حالا در بورس با نماد «فارس» حضور دارد. آخرین قیمت هر سهم این شرکت روی تابلوی بورس ۱۰۰۰ تومان است. بررسی جزئیات این نماد هم نشان می‌دهد آخرین بار سود شیرینی عاید سهامداران این شرکت شده و به هر سهم مبلغ ۶۰ تومان تعلق گرفته.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی چندی پیش گفته بود ارزش واقعی هر سهم پتروشیمی خلیج فارس به مراتب بیشتر از قیمتی است که روی تابلو می‌بینیم. بررسی بازدهی این سهام نشان می‌دهد این جمله خیلی بیراه نیست اما بهتر است بگوییم اکثر شرکت‌های بورسی همین وضعیت را دارند. در یکسال اخیر ارزش این سهام بیش از ۲۳ درصد ریزش داشته. وضعیت کل شرکت‌های بورسی هم به همین ترتیب است و بعد از ریزش‌های دنباله‌دار شاخص کل در یکسال و نیم اخیر، اکثر نمادها از سقف قیمت تاریخی خود فاصله گرفتند. بنابراین سهام شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس وقتی با ارزش واقعی خود معامله می‌شود که وضعیت کل بورس سر و سامان پیدا کند. فعلا سهامداران صبور مجبور هستند به همین تقسیم سودهای سالانه دلخوش باشند.
حالا سهامداران اصلی پتروشیمی خلیج‌فارس چه شرکت‌هایی هستند؟ حدود ۱۷٫۷ درصد از سهام این شرکت در اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی (دولتی) است. بیش از ۲۳ درصد سهام این شرکت هم در کنترل شرکت پتروشیمی تابان فردا است. مالک اصلی این شرکت هم شرکت سرمایه‌گذاری اهداف وابسته به صندوق بیمه بازنشستگی کارکنان صنعت نفت است. سومین سهامدار سرشناس این پتروشیمی شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین است که بیش از ۶ درصد سهام پتروشیمی خلیج‌فارس را در اختیار دارد و همانطور که از اسمش پیداست وابسته به سازمان تامین اجتماعی است.
بخشی از سهام این شرکت هم در کنترل شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت است. تا قبل از ورود علی عسگری، جعفر ربیعی مدیرعامل پتروشیمی خلیج فارس بود. ربیعی از سال ۱۳۹۶ مدیریت این شرکت را برعهده داشت. او متولد ۱۳۴۳ در مشهد است و با مدرک کارشناسی ارشد مدیریت از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شده. ربیعی سابقه عضویت در هیات مدیره ۲۰ شرکت را دارد. از شرکت‌های اقماری مرتبط با متروی تهران گرفته تا موسسه اعتباری کوثر و شرکت ملی صنایع مس ایران.
یکی از اتفاقاتی که اسم صنایع پتروشیمی خلیج فارس را امسال سر زبان‌ها انداخت، عزم دولت برای واگذاری سهام خود در این شرکت بود. تخمین زده شده اگر بلوک ۱۸ درصدی سهام دولت عرضه شود به معنای عرضه ۵۳ میلیون سهم است و با ارزش فعلی تابلوی بورس ارزش آن معادل حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان می‌شود. از آنجا که فروش این بلوک ۱۸ درصدی یک کرسی در هیات مدیره این شرکت را هم به همراه دارد، بعضی پیش‌بینی می‌کنند قیمت آن تا حدودی بالاتر از قیمت فعلی تابلو بورس باشد.
یعنی ارزش سهام عرضه شده دولت از پتروشیمی خلیج‌فارس را به صورت یکجا حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان می‌توانیم تخمین بزنیم. این عدد دقیقا ۱۰ برابر ارزش ۸ هزار میلیارد تومانی واگذاری بلوک مخابرات در سال ۱۳۸۸ است که در آن زمان بزرگترین خصوصی‌سازی لقب گرفت. گفتنی است طبق اظهارات پیشین مدیران سازمان خصوصی‌سازی این واگذاری قرار است به صورت یکجا و بلوکی انجام شود و به سهامداران خُرد عرضه نمی‌شود.حالا باید دید ورود علی‌عسگری خللی در این برنامه‌ریزی قبلی ایجاد می‌کند یا خیر.
