پشت پرده اختلاف برادران هاشمی در اردن
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: حمزه بن حسین برادر ناتنی پادشاه ۵۹ساله اردن، بالاخره نسبت به او اعلام وفاداری کرد. حمزه در حالی از حبس خانگی به همراه همسرش بیرون زد که اعلامیه وفاداری به عبدالله دوم را به امضا رسانده بود.شاهزاده حمزه خطاب به برادرش گفت: به عهد و پیمان پدران و اجدادم وفادار خواهم ماند و با پایبندی به قانون اساسی اردن، از پادشاه حمایت خواهم کرد.
اوایل هفته ملک عبدالله گفت که اردن را از یک کودتا نجات داده است. این اتفاق در حالی افتاد که نشانههایی از چنین رویدادی در صحنه سیاسی امان دیده نمیشد. با این حال تعدادی از چهرههای مشهور دستگیر و زندانی شدند. در این میان نام حمزه برادر ناتنی کوچکتر پادشاه و یکی از نزدیکان دربار سعودی که متولد سرزمینهای اشغالی است، مورد توجه قرار گرفت.
* دو: اما چه کسی باعث شد تا آبی بر آتش اختلاف دو برادر ریخته شود؟ ملک عبدالله از عموی ۷۴ سالهاش حسن بن طلال خواست تا واسطه شود و حمزه را به صلح و بیعت با برادر بزرگتر وادار کند. حسن بن طلال سرنوشتی مشابه با برادرزاده کوچکترش داشت. او هم قرار بود زمانی پادشاه اردن شود.
اما حسین بن طلال، پدر پادشاه فعلی دو هفته قبل از مرگش بر اثر سرطان تصمیم گرفت تا برادرش را کنار بزند و پسرش را جایگزین او کند. انتخاب ملک عبدالله در حالی صورت گرفت که به خاطر داشتن مادری غیر عرب، چندان مورد توجه نبود.حسن هم مانند برادرزاده کوچکش چندان خوش شانس نبود.
او کنار زده شد تا برادرزاده بزرگترش اردن را اداره کند. ولیعهد پیشین اردن فردی آرام، منطقی و تحصیل کرده است که گزینه مناسبی برای واسطه گری به نظر میرسد.واسطه دیگر ملک دهلان بود که یک میانجیگر حرفهای و از دوستان نزدیک خانواده سلطنتی اردن است که در بیانیهای جداگانه از «موفقیت» در آشتی دادن این دو عضو ارشد دربار اردن خبر داده بود.
* سه: یمن صفدی معاون نخست وزیر اردن با متهم کردن شاهزاده حمزه به ارتباط با یک کشور بیگانه مدعی شد که سرویس اطلاعاتی یک کشور خارجی با همسر ولیعهد سابق در ارتباط بوده تا برنامه خروج آنها از اردن با یک هواپیمای شخصی را سازماندهی کند.این سخنان در حالی مطرح میشد که نام عربستان و موساد به عنوان دخالت کنندگان در امور اردن و در کودتایی که دولت میگوید رخ داده، مطرح شده.
آنگونه که منابع نزدیک به خاندان سلطنتی اردن گفتهاند، جاسوس سابق موساد در اقدام به کودتا دست داشته است. دولت اردن هم قصد دارد نفوذ عربستان را به عنوان یکی از حامیان کودتا در این کشور خنثی کند.پایگاه خبری اکسیوس نوشته: گفته میشود که روی شاپوشنیک، تاجر اسرائیلی و جاسوس سابق موساد به شاهزاده حمزه بن حسن، ولیعهد سابق اردن پیشنهاد ارسال هواپیمای خصوصی برای فرستادن همسر و فرزندانش به اروپا را داده است.
* چهار: یدیعوت آحارونوت، با استناد به آنچه منابع بسیار گسترده در اردن توصیف کرد، نوشت که عربستان سعودی و یکی از امارتهای خلیج فارس در پشت صحنه تلاش برای انجام کودتا در اردن دست داشتهاند. هرچند سعودیها برای حفظ ظاهر حمایت خود را از عبدالله دوم، پادشاه اردن اعلام کردند، اما شواهد و قرائن نشان میدهد که شخص محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی در این اقدام نقش داشته است و به همین خاطر، دولت اردن تلاش میکند نفوذ عربستان را در این کشور کاهش دهد.
روزنامه لافیگارو هم در مطلبی مشابه همین موضوع را تایید کرده است. لافیگارو روز دوشنبه با اشاره به تسویهحساب سیاسی برای پایان دادن به اقدامات فاسدان پیرامون خاندان سلطنتی اردن، به نقل از منابعی نوشت که ماهیت این اقدام پیشگیرانه، مقابله با فعالیتهای همسایه بزرگ اردن یعنی عربستان سعودی است.
این روزنامه فرانسوی به نقل از یک تحلیلگر اردنی که خواست نامش فاش نشود، نوشت: «آنچه در اردن رخ میدهد معیاری برای پیشبینی و تسویهحساب است، عبدالله دوم میخواهد با استفاده از حمایتهای آمریکا، نفوذ عربستان در اردن را خنثی کند چرا که عربستان به برخی محافل اردن از جمله محافل نظامی و حتی کاخ پادشاهی نفوذ کرده است.»
* پنج: حمزه برای اردنیها به خاطر داشتن مادری عرب محبوب است اما او قدرت چندانی ندارد. حتی زمانی که ولیعهد بود هم چندان توجهی را به خود جلب نمیکرد و هر از گاهی برخلاف برادرش لباس عربی میپوشید و بعد در مراسمی حاضر میشد تا اردنیها فراموش نکنند که چرا ملک عبدالله را چندان دوست ندارند. هآرتص در مورد این مسئله مینویسد: حمزه در حال ایجاد ارتباط با رهبران ناراضی قبیلهای در راس جنبش اعتراضی ضد دولتی موسوم به «هراک» است.
* شش: به نظر میرسد که در اردن هنوز کسی نتوانسته نظر ارتش و نیروهای مسلح را آنچنان به خود جلب کند که دست به کودتایی علیه ملک عبدالله بزنند. هر چند اردنیهای اصیل از چشم و ابروی اروپایی پادشاه دل خوشی ندارند و میگویند همزمان با کرونا اقتصاد این کشور رو به قهقرا رفته است، اما آنها میدانند که در شرایطی که اردن با مشکلات اقتصادی شدیدی رو به رو بود، عبدالله دوم توانست اقتصاد این کشور را بهبود بخشد.