پشت پرده اخبار عجیب در مورد کره شمالی
روزنامه هفت صبح | اگرچه کره‌شمالی اغلب سکوت را به انتشار اخبار خود در رسانه‌های خارجی ترجیح داده ولی پایگاه‌های خبری غربی معمولا به روش خود این سکوت را جبران کرده‌اند. مثلا همین روز گذشته دو خبر از کره‌شمالی در این رسانه‌ها منتشر شد؛ یکی از آنها ممنوع بودن خندیدن تا ۱۱ روز در این کشور و دیگری اعدام هفت نفر به جرم گوش دادن به موسیقی روز کره جنوبی (یا همان کی پاپ) بود. همین چند وقت پیش هم خبری درباره اعدام تماشاچی یک نسخه از سریال اسکویید گیم در صدر اخبار قرار گرفت. این اخبار از کجا می‌رسند؟ چطور راست و دروغ‌شان را می‌شود از همدیگر جدا کرد؟
چه کسی این وسط قابل اعتماد است؟
ماجرای اعدام هفت شنونده موسیقی کی پاپ، خبری بود که یک گروه حقوق بشری در مصاحبه با ۶۸۲ نفر که از این کشور فرار کرده بودند اعلام کرد. در این مصاحبه‌ها مشخص شد که حداقل شش مورد از اعدام‌ها بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ میلادی انجام شده و زمان اجرای حکم، خانواده‌های قربانیان مجبور به تماشای صحنه اعدام عزیزانشان شده‌اند. با این حال حتی گزارش و شهادت فراریان کره‌شمالی هم که مهم‌ترین منبع کلیدی اخبار هستند، خیلی قابل اعتماد نیست چرا که به خاطر دشمنی دیرینه این دو همسایه، اطلاعات زیادی از این کشور در کره جنوبی مخدوش می‌شوند.
دو خبر مهم دیگر یعنی اعدام شهروندی به اتهام داشتن نسخه کپی سریال بازی مرکب و ممنوعیت خندیدن به مناسبت سالگرد مرگ کیم جونگ ایل را رادیویی به اسم رادیو آسیای آزاد منتشر کرده است که با بودجه ایالات متحده آمریکا کار می‌کند. این رسانه اولین‌بار بیشتر با هدف تبلیغات ضد کمونیستی کار را در توکیو شروع کرد. این رادیو مدتی به خاطر مشکلات مالی فعالیتش را متوقف کرده بود ولی باز در دولت کلینتون به فعالیتش ادامه داد.
سال ۲۰۱۴ همین رسانه خبر داده بود که کوتاه کردن مدل موی کیم جونگ اون برای دانشجویان اجباری شده. آنا بروینوفسکی، نویسنده کتابی که دو بار سفری به این کشور داشته چند سال پیش نوشته بود که به واسطه این سفرها می‌تواند خیلی از این شایعه‌ها، از جمله همین مدل موی «اون» را رد کند. او نوشته است: «مردان مجبور نیستند موهایشان را شبیه رهبر این کشور کوتاه کنند، اگر انجیل نداشته باشید توریست بودن آنجا خطری برایتان محسوب نمی‌شود، مردم در فضای عمومی حق رقصیدن دارند.
همه در زندان نیستند ولی در عین حال کره‌شمالی کشور فقیری است. فیلمبرداری از پرتره‌های رهبران ممنوع است، تعداد زیادی از مردم سرپناه مناسب ندارند و برای هر نیازی یک بازار سیاه بزرگ وجود دارد. ادعای اینکه دیگر کره‌شمالی فیلم نمی‌سازد غلط است ولی ستاره‌های سینمایی آنها اسم استنلی کوبریک را نشنیده‌اند. مردم کشته و مرده کیم نیستند و کینه زیادی از او داشتند ولی انتقاد از او می‌تواند منجر به حضور در گولاگ شود.»
از روایات افرادی که کره‌شمالی را از نزدیک دیده‌اند به نظر می‌آید که در خلأ رسانه‌های رسمی کشور کره شمالی، هر روز بخش زیادی از حقیقت قربانی می‌شود. خود کیم جونگ اون هر روز صنعت بزرگ شایعات درباره خودش را تقویت می‌کند. صنعتی که به میلیاردها کلیک می‌رسد. این ماجرا باعث شده که بسیاری از رسانه‌ها اعتبار خبر یا منبع آن را دیگر هیچ وقت مورد بازبینی قرار ندهند و فقط اخبار را از روی دست هم بازنویسی کنند.
راست و دروغ اخبار کره شمالی
سال ۲۰۱۵ روزنامه گاردین یادداشت جالبی درباره اخبار دروغ و درست کره‌شمالی منتشر کرد. نویسنده نوشته بود که چند سال پیش شایعه شد که یک مامور راهنمایی و رانندگی در پیونگ یانگ مقابل او به دلیل عطسه کردن اعدام شده ولی این خبر دروغ بوده است. خبر انتخاب «اون» به عنوان جذاب‌ترین مرد کره هم صحت نداشته. خبری که او عمه خودش را مسموم کرده یا خبرهای زیادی که درباره مرگ «اون» مدتی منتشر شد، همگی دروغ بود. خبرهایی که راجع به ابتلا رهبر کره‌شمالی به نقرس منتشر شده بود هیچ منبع خبری درستی نداشت و صحت آن در هاله‌ای از ابهام بود.
غیبت شاهدان کره‌ای
ویژگی خیلی از این خبرها، مثل همین مورد ممنوعیت لبخند تا ۱۱ روز آینده، این است که معمولا یک یا چند شاهدی وجود ندارد که ماجرا را تایید یا رد کند ولی کلیتی که همه از کره‌شمالی می‌شناسند باعث می‌شود اخبار را فقط با فرضیات ذهنی خودشان تطبیق دهند. مثلا سال ۱۳۹۳ بعد از فیلم The Interview مقامات ایالات متحده آمریکا گفتند که کره‌شمالی به شرکت سونی پیکچرز حمله سایبری کرده، ولی تحلیلگران امنیتی مستقل آمریکایی بعدا به این نتیجه رسیدند که هک سونی کار کارمند سابق همین شرکت بوده است. با این حال همانطور که اعتراف یک بازمانده گولاگ (شین دونگ هیوک) درباره اینکه بخش زیادی از کتابش نادرست بوده، اعتبار خبرهایی که او داده بود هیچ وقت کم نکرد، تکذیب خبر سونی هم خیلی در یاد افراد باقی نماند.
