پرونده‌ای برای بستنی، خوراکی دلچسب تابستانی
روزنامه هفت صبح | در مورد بستنی هم مثل هر خوراکی باستانی دیگری پای چینی‌ها در میان است. می‌گویند اولین مردمانی که احساس کردند می‌شود لبنیات را به شکل یخ‌زده خورد و خیلی هم خوردنش در هوای گرم می‌چسبد مردم کوهستان‌های چین بوده‌اند که لبنیات یخ‌زده را با خودشان به پایین دست می‌آوردند و می‌فروختند. در ایران هم انگار سابقه خوردن چیزی شبیه بستنی که در واقع نتیجه ترکیب کردن برف با انواع افشره‌های میوه‌ای بوده به زمان ساسانیان برمی‌گردد.
در بعضی از منابع آمده که در سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه ساختن بستنی در ایران متداول شد و معروف‌ترین بستنی‌فروش تهران یعنی «ممد ریش» بستنی خامه‌دار مخصوصی تهیه می‌کرد که شهرت ملی داشت. جالب اینکه روایت هست میرزا رضا کرمانی قاتل ناصرالدین شاه در روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۲۷۵ از دکان ممد ریش بستنی خریده و خورده است و روز بعد به حرم حضرت عبدالعظیم رفته و ناصرالدین شاه را ترور کرده.
ماجرای بستنی خریدن میرزا رضا از ممد ریش به همین‌جا ختم نمی‌شود. می‌گویند که ماموران نظمیه که سرگرم تحقیق و تفحص درباره ریشه‌های ترور بودند وقتی فهمیدند یک روز قبل میرزارضا از ممد ریش بستنی خریده و خورده است به سراغ ممد بیچاره رفتند. او را به نظمیه بردند و زیر اشکلک انداخته و شکنجه‌اش کردند و مرتبا می‌پرسیدند: «در بستنی چه ریخته بودی که میرزا رضای شال‌فروش فقیر کرمانی را آنقدر جرات بخشیده بود که شاه مملکت را بکشد.»
خلاصه گویا از همان موقع به‌نظر می‌رسیده که خوردن بستنی در هوای گرم می‌تواند از این کارها با آدم بکند. احتمالا به همین دلیل هم هست که این خوراکی آنقدر محبوب شده که بخش بزرگی از محصول تولیدکننده‌های لبنیات را در سرتاسر دنیا ازجمله ایران تشکیل می‌دهد. در ایران البته چند دهه بیشتر نیست که تولیدکننده‌های بستنی صنعتی متولد شده‌اند و هر سال رقابت برای تولید محصولی متفاوت بینشان داغ شده است.
*** بستنیش خوشمزه‌تره
گوساله بامزه تبلیغات میهن را که دست رد به شیر مادرش می‌زند و مشغول بستنی خوردن می‌شود یادتان هست؟ قدیمی بودن این آگهی تلویزیونی نشان می‌دهد که میهن چقدر در زمینه تولید بستنی سابقه دارد. این شرکت را ایوب پایداری در سال ۱۳۵۰ راه‌اندازی کرد و تا همین الان هم یک کسب و کار خانوادگی محسوب می‌شود که دامنه فعالیتش را به بیرون از مرزهای ایران رسانده و در عراق و چند کشور دیگر هم کارخانه و بازار پررونقی دارد.
میهن آنقدر موفق بوده که بعدتر دو برند دومینو و پاندا از درون آن متولد شدند، یعنی عده‌ای از همکاران میهن از این شرکت جدا شدند و برند خودشان را راه انداختند و از قضا کار و بار آنها هم گرفت. نکته مهم در مورد میهن این است که هیچ‌وقت از بازار بستنی ایران عقب نکشید و با تولد انواع و اقسام برندهای کوچک و بزرگ سعی کرد سهم و جایگاه خودش را با انواع روش‌ها حفظ کند. روش‌هایی مثل به‌روز کردن محصولات، تنوع دادن به تولیدات و حضور پررنگ در فضای تبلیغات.
شاید برایتان جالب باشد که پنج سال پیش وقتی نشریه فوربس بهترین تولیدکننده‌های بستنی را در قالب ۱۶ برند جهانی معرفی کرد، میهن هم به‌عنوان دارنده رتبه دهم در این فهرست دیده می‌شد، آن‌هم به همراه زندگینامه مختصری از آقای پایداری که نشان می‌داد او در کودکی و نوجوانی با گاری دستی بستنی‌فروشی می‌کرده است.
*** سالار بستنی‌ها
در بین بستنی‌های محبوب برند میهن گویا سالار جایگاه ویژه‌ای دارد. خود میهن ادعا می‌کند که سالار، برگ برنده این نام تجاری است و شرکت‌های دیگر توانایی تولید این بستنی را ندارند. در حال حاضر فقط میهن، دومینو و پاندا سه برادر تفنگ‌دار بستنی ایران از این محصول خوشمزه تولید می‌کنند و اکثر شرکت‌ها به‌خاطر تکنولوژی پیچیده تولید این محصول، تمایل چندانی به اضافه کردن آن به سبد محصولاتشان ندارند.
*** نوآوری به سبک کاله
کاله دومین پرچمدار بستنی در ایران است. بعضی‌ها بر این باورند که کاله همیشه پیشتاز ارائه طعم‌های جدید به بازار مصرف بوده است؛ طعم‌هایی که در فاصله کوتاه بعد از ورود به بازار، توسط سایر برندها به بازار ارائه می‌شوند. شرکت کاله همیشه تلاش کرده تا طعم و ذائقه ایرانی را تغییر دهد و مردم را با طعم‌های جدید دنیا آشنا کند. مثلا چند سال پیش باقلوا بستنی کاله روانه بازار شد. برای معرفی این محصول به بازار، کاله آگهی‌های زیبایی را در نقاط مختلف تهران به نمایش گذاشت ولی به فاصله کوتاهی، طرح آگهی‌ها کمی تغییر کرد.
کاله ادعا کرد این بستنی با باقلوای استانبولی تهیه شده و تکه‌های این نوع باقلوا در این بستنی کاملا مشخص است. در واقع بستنی‌ها نه با اسانس یا پودر، بلکه توسط باقلواهای خریداری شده تهیه شده و مصرف‌کننده در حین مصرف کاملا متوجه تکه‌های باقلوا می‌شود. با این حال برخی معتقدند که این بستنی فقط اسم بستنی باقلوا را یدک می‌کشد و موقع خوردن آن همان طعم بستنی وانیلی با کمی گردو حس می‌شود و خبری از طعم باقلوای استانبولی نیست.
*** برادر میهن، خوشمزه و متفاوت
شرکت لبنیات و بستنی دومینو با مدیریت سعید پایداری از سال ۱۳۹۰ کار خودش را شروع کرده است. کیفیت محصولات این برند باعث شد که دومینو در همین مدت کوتاه به یکی از برندهای محبوب تولیدکننده بستنی در ایران تبدیل شود. البته سابقه علمی و تولیدی مدیرعاملان این شرکت تنها به همین یک دهه ختم نمی‌شود. موسسان دومینو از تجربه حضور خود در شرکت بستنی میهن استفاده کردند و با پشتوانه سابقه‌ای ۳۰ ساله پا به عرصه رقابت با برندهای قدیمی و ماندگار ایرانی گذاشتند.
کارخانه اصلی دومینو در شهر اسلامشهر استان تهران واقع‌شده و دفتر مرکزی آن نیز در خیابان ولیعصر تهران قرار دارد. مزیت اصلی شرکت دومینو تولید بستنی‌های متنوع با استفاده از به‌روزترین و پیشرفته‌ترین فناوری‌های دنیا است. این شرکت دستگاه‌های تولید بستنی را از کشورهای آلمان، دانمارک و سوئد تهیه می‌کند که خود ید طولایی در زمینه تولید بستنی دارند. این شرکت در راستای تحقق شعار خود یعنی «طعمی نو» خلاقیت را چاشنی اصلی بستنی‌های تولیدی کرده و اکنون بستنی‌های متنوع با بهترین طعم‌ها، رنگ‌ها و طرح‌ها را به مشتریان خود عرضه می‌کند.
*** دایتی آرام و بی‌‌حاشیه
دایتی از تولیدکنندگان آرام بستنی است؛ آرام تولید می‌کند، آرام تبلیغ می‌کند، آرام کپی می‌کند و آرام… ولی برخی بر این باورند که طعم بستنی‌های دایتی خوشمزه است و کمی با شرکت‌های رقیب فرق دارد. محصولات این شرکت از لحاظ ظاهری، بسته‌بندی شیک و تمیزتری نسبت به رقبا دارند.
دایتی تابستان اولین سال ورودش به بازار را خیلی طوفانی شروع کرد. این شرکت با برگزاری جشنواره‌ای تصمیم به ارائه محصولات جدیدی به بازار مصرف برای فصل تابستان گرفت. محصولات این جشنواره از طریق آگهی‌های تلویزیونی، کانال‌های توزیع و همچنین مطبوعات به بازار معرفی شد. از محصولات مهم معرفی شده در این جشنواره، بستنی لیتری فندق و کشمش و بستنی لیتری تافی بود، البته بماند که دایتی تبلیغات هوس‌انگیزی را هم برای این محصولات طراحی و اجرا کرد.
از بستنی‌های بعدی این سبد، فالوده‌های دایتی بود. این شرکت برای اولین‌بار فالوده را به این شکل بسته‌بندی روانه بازار کرد. با این‌حال در این محصول خبری از طعم فالوده‌های غیربهداشتی دوران کودکی نیست. بستنی پرنده هم محصول دیگر این شرکت است که به نظر می‌رسد قصد دایتی از تولید آن فقط تکمیل سبد کالایی بوده. این محصول همچنین به شکلی ناشیانه از طرح بازی پرندگان خشمگین کپی‌برداری کرده است.
کیک‌بستنی دایتی هم با نام باریس به بازار آمد و دایتی بعد از یک سال، تلفیقی از دو محصول کیک و بستنی را روانه بازار کرد. برای اینکه محصول دارای بهترین کیفیت باشد، مراحل زیاد و سختی در تهیه آن سپری شده است. این محصول با ترکیباتی از موادی تهیه شده که برای همه دل‌پسند است؛ موادی چون کیک وانیلی، شکلات و سس توت‌فرنگی.
