هواشناسی مثل همان چوپان معروف!
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| پیشبینیهای سازمان هواشناسی دیگر دارند تبدیل به ماجرای چوپان دروغگو میشوند. در یک هفته گذشته از این سازمان سه پیشبینی بارندگی و احتمال سیلاب برای تهرانیها منتشر شده که حتی به یک قطره باران هم منتهی نشده. از سهشنبه هفته گذشته این هشدار که «باران در راه است» مدام و مدام در تلویزیون، تلگرام، رادیو و سایتهای خبری تکرار میشد.
قرار بود ابرهای همرفتی مثل یک شبح سیاه بالای سر تهران قرار بگیرند و اینطور که سازمان هواشناسی، سازمان مدیریت بحران و حتی فدراسیون کوهنوردی هشدار میدادند با خودشان سیلاب، آبگرفتگی، تگرگ و رعد و برق بیاورند. چه اتفاقی افتاد؟ نه تنها یک قطره باران نیامد بلکه هوا خیلی هم گرمتر شد.
آفتاب لحظه ای آسمان تهران را ترک نکرد و از گرما پوست انداختیم چه برسد به باران و تگرگ و سیلاب! گویی سازمان هواشناسی که به خاطر سیلاب های مرگبار دو هفته پیش تحت فشار قرار گرفت و این باختن روحیه را در حضور تلویزیونی خانم دکتر تاجبخش هم دیدیم و حالا ازآن سوی بام افتاده اند . و خب حالا که هشدارها داده شده اما بارانها نباریده، رئیس سازمان هواشناسی تهران به روزنامه هفت صبح میگوید اینکه هشدار بدهند اما باران نیاید بهتر از هشدار ندادن است.
اداره کل هواشناسی استان تهران چه هشداری داده بود؟
مورد اول، سهشنبه هفته گذشته: در چنین روزی اداره کل هواشناسی تهران نسبت به رشد ابرهای همرفتی و فعالیت سامانه بارشی و رگبار و رعدوبرق و وزش باد شدید در مناطق شمالی به ویژه ارتفاعات استان تهران هشدار داده بود. این هشدار چه مشخصاتی داشت؟
یک: این هشدار اول مربوط به روزهای دوازدهم و سیزدهم مردادماه (چهارشنبه و پنجشنبه هفته پیش) و از نوع هشدارهای نارنجی بود. یعنی هشداری که احتمال وقوع آن بسیار زیاد است. این سازمان نوشته بود که قرار است در مناطق شمالی تهران، به ویژه ارتفاعات شاهد این اتفاقها باشیم: رگبار و رعدوبرق، وزش باد شدید و احتمالا تگرگ.
برای نواحی جنوبی و غرب هم پیشبینی شده بود که روانآبها جاری میشوند، در بعضی معابر آبگرفتگی اتفاق میافتد، رودخانههای فصلی و مسیلها سیلابی میشوند، صاعقه شکل میگیرد و در نهایت بعد از همه اینها بر اثر وزش باد شدید لحظهای، کاهش شعاع دید در ارتفاعات و گردنههای کوهستانی رفت و آمد افراد مختل میشود. همچنین تاکید شده بود که بهویژه در جادههای کوهستانی به دلیل وزش باد شدید امکان شکستن درختان فرسوده و آسیب به صنایع و بخشهای مختلف کشاورزی و خسارتهای دیگر وجود دارد.
دو: این سازمان برای جلوگیری از آسیب هم گفته بود مردم از تردد و اتراق در حاشیه و بستر مسیلها و رودخانههای فصلی خودداری کنند، دور کوهنوردی و صعود به ارتفاعات را خط بکشند، خودروی خود را کنار درختان فرسوده پارک نکنند و با هواپیما و بالگرد پرواز نداشته باشند و خلاصه بروند پناه بگیرند و دور طبیعت را هم خط بکشند. ادامه در صفحه ۰۳
آخر هفته گذشته را به یاد بیاورید. همه این پیشبینیها برای همین پنجشنبه گذشته بود. همین پنجشنبهای که در آن هیچ کدام از این اتفاقها در مراکز شهری و محلات تهران از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق رخ نداد.
* پیشبینی بعدی چهاردهم مرداد (جمعه گذشته) خبری شد. این روز سازمان بر اساس نقشههای هواشناسی نوشته بود که قرار است طی پنج روز آینده در نواحی غربی و نیمه جنوبی استان تهران گاهی شاهد وزش باد شدید (با احتمال خیزش موقت گرد و خاک) باشیم. قرار بود که روز یکشنبه هوا کمی ابری شود، باد بوزد و بعدازظهر یکشنبه باران بیاید که باز این مورد هم دیده نشد.
* مورد سوم روز جمعه اتفاق افتاد. این روز سازمان هواشناسی تهران هشدار دیگری روی سایت خود منتشر کرد و گفت شمال تهران در روزهای شنبه و دوشنبه (دیروز و پریروز) قرار است شاهد فعالیت سامانههای بارشی باشد. اداره کل هواشناسی استان تهران برای نقاط ذکر شده رگبار باران، رعد و برق، وزش باد شدید و احتمال بارش تگرگ را پیشبینی کرده بود.
همچنین احتمال جاری شدن روان آب و آبگرفتگی معابر، سیلابی شدن رودخانهها و مسیلها، رخداد صاعقه، کاهش شعاع دید در ارتفاعات و گردنههای کوهستانی و احتمال شکستن درختان فرسوده را هم دور از انتظار نمیدانست. نتیجه چه بود؟ باز هم هیچ بارانی از آسمان نازل نشد. نه رگباری آمد، نه رعد و برقی و نه حتی بادی که برگ درختان را تکان بدهد. اگر شما تقویم این تعطیلات را بر اساس این پیشبینیها تغییر داده بودید، از پیشبینیهای غلط سازمان هواشناسی عصبانی نمیشدید؟
اشکالی ندارد اگر سخت بگیریم
مجتبی جلالی، مدیرکل هواشناسی استان تهران است. او میگوید که اگرچه در سطح شهر بارندگی رخ نداده اما همانطور که نوشته بودند در ارتفاعات شاهد فعالیت سامانههای بارشی بودهاند. پس پیشبینی آنها تماما هم غلط از آب در نیامده. اگر در ارتفاعات بارندگی رخ داده پس چرا آنها این هشدار را برای همه مردم فرستادهاند؟ جلالی در جواب به این سوال اینطور میگوید: «ما باید هشدار را میدادیم که مردم احتیاط کنند.
اشکالی ندارد اگر سخت بگیریم و اینکه مردم آماده باشند بهتر است.» او تاکید دارد که آنها در گزارششان هم نوشته بودند که این هشدار از نوع زرد است و بارندگی بیشتر قرار است در هشدار زرد به صورت نقطهای و اینطور که در سایت سازمان هواشناسی آمده، در ارتفاعات شمال تهران رخ بدهد. به همین دلیل جلالی استدلال میکند که آنها ناچار هستند به همه مردم بالادست و پایین دست یک منطقه هشدار دهند که مبادا بارانهای ارتفاعات در یک نقطه، به سیلاب در جنوب ارتفاعات تبدیل شود و مردم خبردار نباشند.
وقتی از این مسئول سوال میشود که آیا این هشدارها مردم را به پیشبینیهای سازمان بی اعتماد نمیکند؟ اینطور جواب میدهد: «وقتی میگوییم زرد، یعنی احتمال بارش کم است. مردم هم دیگر با مفاهیم رنگ زرد، نارنجی و قرمز آشنا هستند. الان فصل خطرناکی است و اگر هشدار بدهیم و باران نیاید، بهتر از این است که اصلا هشدار ندهیم. این بار گفته بودیم در ارتفاعات باران میبارد که بارید. نمیشود که این را هم نگوییم.»
تاکید او این است که آنها همه این هشدارها را خطاب به کوهنوردان داده بودند اما واقعیت این است که این هشدارها، همه مردم تهران را مخاطب در نظر گرفته بود. طوری که حتی وقتی سازمان هواشناسی این پیشبینی هوا را داد، مدیریت کل بحران استانداری تهران هم خبرنگاران را روز جمعه جمع کرد و گفت که به مردم هشدار میدهیم از رودخانهها فاصله بگیرند. خلاصه اینکه همه تاکید این هفته تعطیل این بود که «مردم از اتراق کنار رودخانهها و مسیلها بپرهیزند و فاصله خود را با رودخانهها حفظ کنند.» اما درنهایت هم باز هیچ کدام از این رویدادها اتفاق نیفتاد.