هفت نشانه سهم‌های برنده در تالار بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | حقوقی‌ها می‌توانند سرمایه‌گذاران کوچک را در خرید و فروش راهنمایی کنند چون هر شرکتی یک گروه باتجربه دارد که با زیر و بم بورس آشناست. . بررسی سابقه قیمت نکات خیلی زیادی را برایمان روشن می‌کند. مبتدی‌ها با همان نمودار خطی و شمعی می‌توانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند، اما حرفه‌ای‌ها پا را فراتر گذاشته و سراغ تحلیل تکنیکال هم می‌روند و سابقه قیمت‌ها را با دقت بیشتری بررسی می‌کنند. آنها سراغ اطلاعیه‌های کدال هم می‌روند تا اطلاعاتشان از یک شرکت سهامی به حداکثر برسد. در این گزارش هفت‌مورد از اطلاعاتی را که قبل از خرید سهم باید به آنها توجه کنیم، بررسی کرده‌ایم.
* یک: حجم معاملات؛ ضامن نقدشوندگی
کارشناسان بازار بورس توصیه می‌کنند که در همان لحظه اول سراغ حجم معاملات سهام بروید تا ببینید چند نفر مثل شما این سهام را خرید و فروش می‌کنند. اعداد و ارقام تعداد معاملات، حجم معاملات، میانگین حجم ماه و ارزش معاملات هر کدام نشان می‌دهد که یک سهام تا چه حد ضامن نقدشوندگی دارد. طبیعتا هرچه این اعداد بیشتر باشند، راحت‌تر می‌توان به سهام شرکت اعتماد کرد. تعداد معاملات می‌گویند چند نفر در روز گذشته اقدام به خرید و فروش سهام این شرکت کرده‌اند.
حجم معاملات به تعداد سهامی که جابه‌جا شده اشاره دارد. با توجه به اینکه سهام یک شرکت ممکن است گران‌قیمت باشد یا ارزان‌قیمت، این رقم به خوبی بیانگر نقدشوندگی سهام نیست. ارزش معاملات بهترین شاخص برای ارزیابی نقدشوندگی است. چراکه به رقم ریالی سهام جابه‌جا شده در طول روز اشاره دارد.
علاوه بر این میانگین حجم ماه نشان می‌دهد در طول یک‌ماه اخیر، روزانه چه میزان سهام بین خریدارها و فروشنده‌ها جابه‌جا شده. کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند، میانگین حجم ماه برای یک سهام خوب رقمی بالای ۱۰میلیون سهام است. بعضا حجم ماه برای نمادهای پربیننده به ارقام بالای یک‌میلیارد سهم هم می‌رسد که نشان می‌دهد هر موقع خواستید می‌توانید بدون نگرانی سهام بخرید و بفروشید.
* دو: شاخص P/E؛ سهام به قیمتش می‌ارزد یا نه؟
شاخص P/E مخفف عبارت Price to Earning است که نشان می‌دهد یک سهم آنقدری که قیمت دارد، ارزش هم دارد؟ برای اینکه بهتر با این مفهوم آشنا شویم، می‌توان از سکه مثال زد. هر سکه تمام بهار آزادی معادل طلایی که برای ساخت آن به کار رفته ارزش دارد، اما قیمت آن در بازار عموما کمی بالاتر از ارزش واقعی آن است که به آن حباب سکه می‌گویند.
شاخص P/E برای هر سهم نشان می‌دهد، سهام شرکت چقدر حباب دارد و خریداران و فروشنده‌ها چقدر این سهم را بالاتر از ارزش واقعی‌اش خرید و فروش می‌کنند. طبیعتا هر چه این رقم در بازار کمتر باشد، ارزندگی سهام بیشتر است و می‌توان به آن اعتماد کرد. برای همین، کارشناسان بورس به تازه‌واردها توصیه می‌کنند در همان نگاه اول سراغ P/E بروند و آن را با دیگر نمادهای حاضر در گروه مقایسه کنند. اگر P/E یک نماد کمتر از میانگین گروه بود، نتیجه می‌گیریم که این سهم ارزندگی لازم را دارد.
* سه: سابقه قیمت؛ سهام سابقه رشد نجومی دارد؟
ساده‌ترین اطلاعاتی که می‌توان از صفحه یک شرکت در بورس گرفت، سابقه قیمت است. یک نمودار خطی یا شمعی که نشان می‌دهد در گذشته قیمت این سهم چه تغییراتی داشته. کارشناسان بورس معتقد هستند اگر موج افزایش قیمت یک سهم شروع شده باشد، خرید آن ریسک بالایی دارد. چراکه هر موج افزایشی در بورس، با یک اصلاح و کاهش قیمت همراه خواهد بود.
برای همین بهتر است قبل از خرید سهم ببینیم در گذشته افزایش قیمت ناگهانی برای این سهم اتفاق افتاده یا نه. اگر جواب مثبت باشد، این یعنی سهام این شرکت نهایت زور خود را زده و حالاحالاها افزایش قیمت چشمگیری نخواهد داشت. اگر جواب منفی باشد، به نفع سهام است. این یعنی شرکت مورد نظر یا از بازار عقب مانده و یک موج افزایش قیمت در پیش دارد. مورد دیگری که در سابقه قیمت می‌توان آن را بررسی کرد، قیمت سهام در اول سال است. شاخص کل بورس از اول سال تا حالا حدود ۷۶درصد افزایش پیدا کرده است.
* چهار: وضعیت هم‌گروه‌ها؛ هم‌صنف‌های شرکت چه روندی دارند؟
شرکت‌های حاضر در بورس هر کدام به گروه‌های مربوط به خود دسته‌بندی می‌شوند. از جمله بزرگترین گروه‌های صنعت حاضر در بورس می‌توان به گروه بانک‌ها، فلزات اساسی، خودرو، مواد دارویی و گروه شیمیایی اشاره کرد. کارشناسان بازار می‌گویند، سهام شرکت‌های حاضر در یک گروه، عموما رفتار مشابهی با هم دارند.
هرچند در این بین استثنا زیاد است. با بررسی وضعیت هم‌گروه‌ها می‌توانیم بفهمیم یک شرکت از گروه خود عقب افتاده یا نه. چراکه اگر سهام یک شرکت از گروهش عقب مانده باشد، به زودی این عقب‌ماندگی را جبران خواهد کرد. برای همین اطلاعات مربوط به دیگر شرکت‌های حاضر در گروه می‌تواند کمک زیادی به ما کند تا یک سهام خوب را برای خریدن تشخیص دهیم.
* پنج: آمار حقوقی‌ها؛ سرمایه‌دارهای بزرگ چه رویکردی نسبت به سهم دارند؟
سهامداران حاضر در بورس به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند. حقیقی‌ها کسانی هستند مثل من و شما که یک شخص با یک کد معاملاتی در حال خرید و فروش سهام در بورس است. حقوقی‌ها شرکت‌های ثبت‌شده حاضر در بورس هستند که با خرید و فروش سهام، برای شرکت سودآوری می‌کنند. طبیعتا قدرت مالی اشخاص حقوقی بالاتر از حقیقی‌ها است.
همچنین شرکت‌های حقوقی بیشتر از اشخاص عادی برای سرمایه‌گذاری در بورس حرفه‌ای هستند. هر شرکتی یک گروه باتجربه را برای خرید و فروش سهام در نظر می‌گیرد که هر کدامشان جزو حرفه‌ای‌ترین معامله‌گران بازار بورس هستند. با همه این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت در اغلب موارد حقوقی‌ها می‌توانند سرمایه‌گذارهای کوچک را در خرید و فروش سهم راهنمایی کنند. شرکت بورس برای هر سهم آمار معاملات اشخاص حقوقی و حقیقی را به تفکیک اعلام می‌کند و می‌گوید چه درصدی از سهام فروخته‌شده شرکت توسط اشخاص حقوقی بوده است.
* شش: اطلاعات کدال؛ چه تغییراتی پیش روی شرکت است؟
حرفهایهای بازار که اهل تحلیل‌های بنیادی هستند، قبل از خرید سهم حتما اطلاعات شرکت را در شبکه کدال بررسی می‌کنند. این شبکه کلیه اطلاعیه‌هایی را که توسط یک شرکت منتشر می‌شود، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد و این اطلاعیه‌ها از سایت Codal.ir قابل دسترسی است.
بعضی از این اطلاعیه‌ها اهمیت خیلی زیادی دارند. برای مثال اطلاعیه تخصیص سود به سهامداران از جمله آنها است. وقتی یک شرکت در پایان سال مالی خود، می‌خواهد سودی که کرده را بین سهامداران تقسیم کند، این مورد را در اطلاعیه‌ای اعلام می‌کند. طبیعتا وقتی یک شرکت می‌گوید، در فلان تاریخ بین سهامداران سود توزیع می‌شود، تقاضا برای خرید سهم افزایش پیدا می‌کند و با افزایش تقاضا، قیمت آن رشد چشمگیری را تجربه خواهد کرد.
* هفت: تحلیل تکنیکال؛ آینده را پیش‌بینی کنید
سهامدارهای حرفه‌ای بعد از بررسی بنیادی سهم و مطمئن شدن از ارزندگی سهام یک شرکت، سراغ تحلیل تکنیکال می‌روند. تحلیل تکنیکال در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به نشانی tsetmc.com قابل دسترسی نیست، اما کارگزاری‌ها این امکان را در سامانه معاملات آنلاین به مشتریانشان ارائه می‌کنند. سهامداران حرفه‌ای از نمودار‌ها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال متوجه می‌شوند که بهترین زمان برای خرید و بهترین زمان برای فروش سهام چه موقعی است.
