هشدار به سهامدارانی که در سجام احراز هویت نشده‌اند
روزنامه هفت صبح، گروه بازار| احراز هویت در سامانه سجام برای بورسی‌ها اجباری شده. آنهایی که بعد از سال ۹۷ به بازار سرمایه آمده‌اند، قطعا در سامانه سجام ثبت‌نام و فرآیند احراز هویت را کامل کرده‌اند. چراکه از آن سال صدور کد بورسی صرفا با ثبت‌نام سجام امکان‌پذیر است. این خبر بیشتر هشداری برای سهامدارانی است که قبلا وارد بازار سرمایه شده و بعد گذشت سال‌ها از راه‌اندازی سامانه سجام، هنوز فرآیند احراز هویت را کامل نکرده‌اند. احتمالا پنج‌درصد از سهامدارانی فعال بازار سرمایه وضعیت این‌چنینی دارند. طبیعتا تعداد غیرسجامی‌ها در بین سهامداران غیرفعال بیشتر خواهد بود.
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به این افراد هشدار داده تا اگر در مهلت تعیین‌شده برای ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت اقدام نکنند، دیگر امکان خرید و فروش سهام نخواهند داشت. مشابه این اتفاق را حدود دو هفته پیش برای صرافی ارز دیجیتال بایننس شاهد بودیم. با این تفاوت که این بار جای نگرانی نیست و در کمترین زمان می‌توان به‌صورت غیرحضوری در سامانه سجام ثبت‌نام کرد. شاید وقتی پای واژه‌های اجبار و الزام وسط باشد، دل خوشی از سجام نداشته باشید، ولی همین سامانه که چند سال بیشتر از زمان راه‌اندازی آن نگذشته، خیلی از کارها را برای سهامداران بورس راحت‌تر کرده است. از امکان دریافت سود مجامع سالانه بدون مراجعه به بانک گرفته تا امکان مشاهده تمام دارایی‌ها در کارگزاری‌های مختلف و شرکت در مجامع الکترونیک.
تکرار ماجرای بایننس در بازار سرمایه
چند هفته بیشتر از خبر اجباری شدن احراز هویت برای کاربران صرافی ارز دیجیتال بایننس نگذشته که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی خبری مشابه را منتشر کرده است. بایننس به‌عنوان بزرگترین صرافی ارز دیجیتال دنیا در آخرین روزهای مردادماه اعلام کرد که تکمیل فرآیند احراز هویت برای کاربرانش الزامی شده و کسانی که هویت خود را با ارائه کارت شناسایی و… احراز نکنند، امکان خرید و فروش دارایی نخواهند داشت و تنها دو ماه فرصت دارند تا کل دارایی خود را از این صرافی خارج کنند.
دیروز خبر مشابهی از بازار سرمایه خودمان به گوش رسید. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام کرده ثبت‌نام در سامانه سجام و تکمیل فرآیند احراز هویت برای کل سهامداران حقیقی و حقوقی بازار سرمایه الزامی است. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در نامه‌ای به مدیران کارگزاری‌های بورس از آنها خواسته تا این خبر را به مشتریانشان برساند. کسانی که بین ۱۸ تا ۶۵ساله هستند حداکثر تا ۲۰شهریورماه، آنهایی که بیشتر از ۶۵سال سن دارند حداکثر تا ۳۰شهریورماه و آنهایی که کمتر از ۱۸سال دارند حداکثر تا ۱۰مهرماه باید سجامی شوند. قبلا هم چند مرتبه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی درباره الزام کامل کردن فرآیند احراز هویت سجام به فعالان بازار سرمایه هشدار داده بود.
اما این‌بار مثل اینکه هشدار جدی است. چراکه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام کرده بعد از پایان مهلت تعیین‌شده، سهامدارانی که سجامی نشوند، کد معاملاتی آنها تا زمان مشخص شدن وضعیت‌شان مسدود خواهد شد. مسدود شدن کد بورسی به این معناست که دیگر امکان خرید و فروش سهام را نخواهید داشت. این هشدار صرفا مخصوص سهامداران نیست و حتی بعضی شرکت‌های حقوقی هم مشمول آن می‌شوند. چراکه گفته می‌شود هنوز تعداد زیادی از شرکت‌های کارگزاری سجامی نشده‌اند، این شرکت‌ها هم باید هر چه سریع‌تر مراحل ثبت‌نام و احراز هویت خود را انجام دهند.
لازم نیست جایی بروید!
اگر از سهامداران قدیمی بازار سرمایه هستید که هنوز سجامی نشده و فرآیند احراز هویت را تکمیل نکرده‌اید، لازم نیست زیاد نگران خبر الزام ثبت‌نام سجام باشید. چراکه تقریبا یک سال است فرآیند احراز هویت سجام کاملا غیرحضوری شده و در کمترین زمان می‌توانید جلوی مسدود شدن کد بورسی‌تان توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی را بگیرید. اولین قدم مراجعه به سایت سجام به نشانی sejam.ir و تکمیل فرم اطلاعات است. بعد از پایان کد پیگیری ۱۰رقمی به شما ارائه می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید در پلتفرم‌های مختلف مراحل احراز هویت را به‌صورت غیرحضوری کامل کنید. در حال حاضر کارگزاری‌ها و چند اپلیکیشن امکان احراز هویت الکترونیک دارند و لازم نیست برای ثبت‌نام سجام جایی بروید.
دنیای ترسناک قبل از سجام
شاید بگویید این موضوع مورد جدیدی نیست و قبلا هم برای ثبت‌نام در کارگزاری‌ها و دریافت کد بورسی، احراز هویت الزامی بود. بله، این اتفاق از سال ۹۷ افتاده ولی قبل از آن شرایط به کلی متفاوت بود. هر کدام از کارگزاری‌ها سیستم احراز هویت جداگانه‌ای داشتند. ابتدا برای دریافت کد بورسی باید به دفاتر پیشخوان خدمات دولت می‌رفتید و بعد از آن با مراجعه به کارگزاری، در سامانه معاملات ثبت‌نام می‌کردید. سامانه سجام برای یکپارچه کردن فرآیند احراز هویت در سال ۹۶ راه‌اندازی شد و از خردادماه سال ۹۷ کار خود را با جدیت بیشتری آغاز کرد.
از آن زمان تمام کارگزاری‌ها به این سامانه متصل شدند. هرچند همچنان خبری از یکپارچه شدن فرآیند احراز هویت نبود. تا قبل از اردیبهشت ۹۹، همچنان کارگزاری‌ها سیستم احراز هویت جداگانه‌ای از سامانه سجام داشتند. به این ترتیب که اول باید در سجام ثبت‌نام و فرآیند احراز هویت را کامل می‌کردید و سپس با مراجعه حضوری به کارگزاری‌ها، برای دریافت نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملات آنلاین ثبت‌نام می‌کردید اما از پارسال همه این فرآیند غیرحضوری شده و با عکس و فیلم سلفی و اسکن کارت ملی می‌توان در سامانه سجام ثبت‌نام و فرآیند احراز هویت را کامل کرد.
پنج امکان مهم که سجام در اختیار فعالان بورس می‌گذارد
وقتی اسم سجام می‌آید همه یاد احراز هویت و دردسرهایش میافتند. در حالی که همین سامانه کلی امکانات در اختیار فعالان بازار سرمایه گذاشته و کار را تا حد زیادی راحت‌تر کرده است. ملموس‌ترین آن غیرحضوری شدن فرآیند ورود به بازار سرمایه است و حالا در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توان از صفر شروع کرد و به اولین معامله خرید و فروش سهام در بازار رسید. این فرآیند قبل از راه‌اندازی سامانه سجام مدت‌ها زمان می‌برد. ولی همه‌چیز محدود به فرآیند ورود به بازار سرمایه نیست. حتی آنهایی که سال‌هاست دستی بر آتش معاملات سهام دارند، ممکن است درباره امکاناتی که سجام در اختیار آنها می‌گذارد بی‌اطلاع باشند.
یک: یکی از مهمترین امکانات سامانه سجام، پرداخت سود مجامع عمومی شرکت‌هاست. کسانی که در سجام ثبت‌نام نکرده و فرآیند احراز هویت را طی نکرده‌اند، مثل قدیم باید برای دریافت سود نقدی تقسیم شده در جلسات مجامع عمومی سالانه، به بانک معرفی شده مراجعه کنند و با اعلام کد بورسی چند برگه اسکناس و چند سکه بگیرند. درحالی‌که با ثبت‌نام در سامانه سجام سود نقدی اغلب شرکت‌ها مستقیما به حساب بانکی سهامداران واریز می‌شود و نیازی به مراجعه به بانک نیست. آمارهای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نشان می‌دهد در سال ۹۹ حدود ۱۳۰شرکت سود نقدی سهامداران خود را از طریق سامانه سجام به حساب‌شان واریز کردند.
تعداد کل شرکت‌های سودده در سال ۹۹ حدود ۴۰۰شرکت بوده که نشان می‌دهد هنوز شرکت‌های زیادی هستند که علاقه‌ای به استفاده از سامانه سجام ندارند، اما اغلب شرکت‌های بزرگ که تعداد سهامدارانشان بالاست، از این سامانه برای پرداخت سود استفاده می‌کنند. طوری که در سال ۹۹ حدود چهار هزار میلیارد تومان سود نقدی شرکت‌ها از طریق این سامانه بین هفت میلیون سهامداران توزیع شده که شامل ۲۵میلیون تراکنش بوده است. امسال هم ۱۵۰شرکت بورسی برای استفاده از سامانه سجام در پرداخت سود نقدی اعلام آمادگی کرده‌اند که تعدادشان از مدت مشابه سال قبل بیشتر است.
دو: سجامی‌ها می‌توانند با مراجعه به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان، ریز دارایی‌های خود را مشاهده کنند. سامانه معاملات خیلی از کارگزاری‌ها گاه‌گداری دچار مشکل می‌شود و دارایی مشتریان را به درستی نمایش نمی‌دهد. در زمان افزایش سرمایه اوراق حق‌تقدم و سهام جایزه در پرتفوی کارگزاری‌ها قابل مشاهده نیست و ممکن است فکر کنید کارگزاری پول شما را خورده. اوراق اختیار فروش تبعی هم شرایط مشابهی دارند و در بعضی سامانه‌های معاملات نمایش داده نمی‌شوند. درگاه یکپارچه ذی‌نفعان به نشانی ddn.csdiran.ir که از سایت سجام هم قابل دسترس است، به‌طور کامل به شما نشان خواهد داد که چه میزان دارایی در چه نوع و در کدام کارگزاری‌ها در اختیار دارید. کسانی که از چند کارگزاری برای معاملات سهام استفاده می‌کنند، می‌توانند تجمیع دارایی‌های خود را در این سامانه ببینند.
سه: استعلام گردش معاملات دارایی‌ها در تمام کارگزاری‌های بازار سرمایه از دیگر امکانات سامانه سجام است و برای کسانی که در چند کارگزاری حساب دارند، می‌تواند گزینه خوبی برای مدیریت دارایی‌ها باشد.
چهار: اگر پرتفوی شلوغی دارید و نمی‌دانید با سهام کدام شرکت‌ها به مجمع عمومی سالانه رفته‌اید، می‌توانید روی سامانه سجام حساب باز کنید. درگاه یکپارچه ذی‌نفعان به شما نشان می‌دهد از سال ۹۶ که سامانه راه‌اندازی شده تا کنون سود مجمع عمومی سالانه کدام شرکت‌ها به شما تعلق گرفته و مبلغ کلی آن چقدر است. برای مثال وقتی حساب شخصی خود را چک کردم متوجه شدم از سال ۹۶ تا کنون ۵۰مرتبه سود نقدی از شرکت‌های مختلف گرفته‌ام.
پنج: شرکت در مجامع الکترونیکی از دیگر امکانات سامانه سجام است. این امکانات شاید برای سهامداران خرد که علاقه‌ای به شرکت در مجامع عمومی ندارند، چندان اهمیت نداشته باشد. ولی آنهایی که سهامدار وفادار هستند و می‌خواهند بدانند که در مجمع عمومی شرکت چه بحث‌هایی مطرح می‌شوند، می‌توانند از طریق درگاه یکپارچه ذی‌نفعان در مجامع عمومی شرکت کنند. آنهایی که تعداد سهام بالایی دارند و حق رای‌شان در تصمیمات مجامع تاثیرگذار است، می‌توانند در عرض کمتر از چند دقیقه به شخص دیگری برای شرکت در جلسه مجمع عمومی نمایندگی بدهند. کاری که در حالت عادی حداقل چند ساعت برای دادن وکالت زمان می‌برد، با چند کلیک در درگاه یکپارچه ذی‌نفعان قابل انجام است. کافی است کد ملی شخص مورد نظر را در بخش مجامع الکترونیک درگاه ذی‌نفعان وارد کنید تا بتوانید در مجامع پیش رو به او نمایندگی بدهید.
