نسخه ایرانی برای سقوط احتمالی بیتکوین
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | بیتکوین بعد از رسیدن به قله ۵۸هزار دلاری،مهمترین حامی خود یعنی ایلان ماسک را از دست داده.کسی که هر توئیتش قیمت بیتکوین را ۲۰درصد بالا میبرد،حالا میگوید بیتکوین و اتریوم زیادی گران هستند.بانک جیپیمورگان به عنوان بزرگترین بانک آمریکا هم این موضوع را تایید کرده و درباره سقوط قریبالوقوع قیمتها در بازار ارزهای دیجیتال هشدار جدی داده است.سرمایهگذاران ایرانی ارزهای دیجیتال هم مثل بقیه دنیا ترسیدهاند.
گزارشهای رسمی میگویند تقریبا چهار تا شش درصد از کل بیتکوینهایی که سالانه در دنیا استخراج میشوند مربوط به ایران است.معاملات روزانه بیتکوین در صرافیهای ایرانی هم به حدود یکدهم درصد کل معاملات بازارهای جهانی میرسد.با حدس و گمان میتوان تخمین زد احتمالا ایرانیها در مجموع حدود یک میلیارد دلار بیتکوین داشته باشند که در صورت تکرار سقوط ۸۵درصدی بیتکوین در سال ۲۰۱۷ میتواند تا ۲۱هزار میلیارد تومان به سرمایهگذارهای ایرانی بیتکوین ضرر بزند.
*** روزشمار سقوط بیتکوین به راه افتاد
ایلان ماسک،ثروتمندترین فرد جهان تا پیش از این بزرگترین حامی بیتکوین و ارزهای دیجیتال به حساب میآمد.یک توئیت او و تغییر پروفایل توئیترش در حمایت از بیتکوین کافی بود تا قیمت این ارز دیجیتال به طور ناگهانی ۲۰درصد افزایش پیدا کند اما دیروز در اقدامی عجیب، ایلان ماسک پشت بیتکوین و اتریوم را به عنوان بزرگترین ارزهای دیجیتال در دنیا خالی کرد.
او درست یک روز بعد از اینکه گفته بود ارزهای دیجیتال بهتر از پول نقد هستند، در توئیتی نوشت: «به نظر میرسد قیمت بیتکوین و اتریوم تا حد زیادی بالاست.» این اظهارنظر ایلان ماسک دقیقا با صعود شگفتانگیز بیتکوین در کانال ۵۰هزار دلاری همزمان شده.هفته گذشته ارزش کل بازار بیتکوین در دنیا از یک تریلیون دلار عبور کرد که به پول ما میشود رقمی حدود ۲۴میلیون و ۸۰۰هزار میلیارد تومان!
ماسک در حال حاضر بیش از ۴۸میلیون دنبالکننده دارد و توئیتهایش حسابی بازارهای مالی را به هم ریخته.یک نمونه آن توئیت او علیه واتساپ و تبلیغ اپلیکیشن سیگنال بود که باعث شد سهام یک شرکت بیربط تنها به خاطر تشابه اسمی با اپلیکیشن سیگنال هزار و ۱۰۰درصد رشد کند.ایلان ماسک تنها کسی نیست که پشت بیتکوین را خالی کرده. بانک جیپیمورگان به عنوان بزرگترین بانک آمریکا درباره سقوط قیمت ارزهای دیجیتال هشدار جدی داده است.
تحلیلگران این بانک میگویند از پنجماه پیش تاکنون ارزش بیتکوین ۴.۵برابر شده. این روند صعودی پایدار نمیماند و این افزایش قیمتی که به لطف شرایط کرونا به اینجا رسیده به زودی شکست میخورد.
جک ما، مالک علیبابا و ثروتمندترین مرد چین هم نسبتبه سرمایهگذاری در بیتکوین هشدار داده و قیمت آن را در حال حاضر حباب میداند.او میگوید فناوری بلاکچین باعث پیشرفتهای زیادی در زندگی مردم خواهد شد ولی مشارکت در معاملات بیتکوین در شرایط کنونی با خطرات و ریسک زیادی همراه است چراکه قیمت بیتکوین در شرایط فعلی حباب دارد.
*** منتظر بیتکوین ۹هزار دلاری باشید
اولینبار نیست که بیتکوین با صعود عجیبوغریبش همه توجهات را به خود جلب میکند.سال ۲۰۱۷ هم مشابه اتفاقات امسال در بازار ارزهای دیجیتال افتاد.ابتدای آن سال بیتکوین در بازارهای جهانی تنها ۷۶۰دلار قیمت داشت و در عرض چند ماه به رکورد ۱۹هزار و ۸۰۰دلاری دست پیدا کرد.محبوبترین ارز دیجیتال دنیا در آن سال تقریبا ۲۶برابر شد و کلی سروصدا به پا کرد.
سقوط بیتکوین تنها در یک روز اتفاق افتاد و از آن روز به بعد، تا یکسال بیتکوین نتوانست به شرایط عادی خود برگردد. ریزش بیتکوین تا یکسال بعد یعنی دسامبر ۲۰۱۸ ادامه پیدا کرد و قیمت آن در بازارهای جهانی تا سه هزار دلار کاهش داشت.این یعنی بیتکوین عملا ۸۵درصد ارزش خود را از دست داد.اتفاقی که دیر یا زود احتمال تکرار آن وجود دارد.تقریبا مشابه تکرار اتفاقات سال ۹۲ برای بورس خودمان.
تجربه قبلی ریزش بیتکوین نشان میدهد این ارز دیجیتال این روزها در لبه پرتگاه قرار گرفته و اگر سقوط آن آغاز شود، بعید نیست دوباره ارزش بیتکوین تا ۸۵درصد رقم فعلی پایین بیاید. در حال حاضر بیتکوین در بازارهای جهانی در محدوده ۵۸هزار دلار معامله میشود و سقوط آن ممکن است قیمت بیتکوین را تا ۹هزار دلار کاهش دهد.با تبدیل این اعداد میتوانیم نتیجه بگیریم بیتکوینی که در حال حاضر قیمت آن حدود یک میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان است، در صورت سقوط میتواند تا ۲۲۰میلیون تومان کاهش قیمت پیدا کند.
*** سهم ایرانیها از بازار بیتکوین
بازار ارز دیجیتال هیچ قطعیتی ندارد.هیچکس نمیداند دقیقا چند نفر در کل دنیا بیتکوین دارند و حجم کلی بازار هم تنها بر اساس حدس و تخمین است.با کمک همین تخمینها میتوانیم بفهمیم سهم ایرانیها از بازار ارزهای دیجیتال چقدر است.دادههایی که در اختیار داریم یکی مربوط به سهم ایران از استخراج بیتکوین و دیگری سهم صرافیهای ایرانی از معاملات ارز دیجیتال است.
*** سهم ایرانیها از استخراج بیتکوین؛ چهار تا شش درصد
ایرانیها سهم شش تا هفت درصدی از استخراج رمزارز در دنیا دارند. البته سهم ایرانیها از استخراج بیتکوین به طور خاص کمتر و حدود چهار تا شش درصد تخمین زده میشود. وزارت صنعت، معدن و تجارت در گزارشی از نکات مهمی درباره استخراج بیتکوین در ایران پردهبرداشته که نشان میدهد سالانه ۶۶۰میلیون دلار بیتکوین در ایران استخراج میشود.
سالانه در کل دنیا به اندازه ۹هزار و ۷۰۰میلیارد دلار ارز دیجیتال استخراج میشود که سهم ایران از این رقم حدود ۷٫۵درصد است.اطلاعات ارائه شده توسط وزارت صمت نشان میدهد سالانه در ایران حدود ۶۶۰میلیون دلار ارز دیجیتال استخراج میشود که البته تمام آن مربوط به بیتکوین نیست.تخمینها نشان میدهد سالانه حدود ۳۲۴هزار بیتکوین در دنیا استخراج میشود و براساس آمارهای وزارت صمت، استخراج فعلی بیتکوین به صورت غیررسمی در ایران سالانه بین چهار تا شش درصد کل دنیاست.
این یعنی احتمالا سالانه حدود ۱۹هزار و ۵۰۰بیتکوین در کشور استخراج میشود که ارزش آن میتواند معادل ۶۶۰میلیون دلار باشد.البته امکان استخراج سالانه ۴۲هزار بیتکوین هم با توجه به ظرفیت اسمی مزارع امکانپذیر است.سهم چهار تا شش درصدی ایرانیها از استخراج بیتکوین میتواند یکی از معیارهایی باشد در تخمین دارایی سرمایهگذارهای ایرانی ارز دیجیتال کمک میکند.
*** سهم ایرانیها از معاملات روزانه بیتکوین؛یکدهم درصد
ارزش روزانه معاملات بیتکوین در پرطرفدارترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی رقمی حدود ۲۰۰میلیارد تومان است و از آنجا که گفته میشود این صرافی نیمی از معاملات ارز دیجیتال کاربران ایرانی را انجام میدهد، میتوان گفت کل خرید و فروش روزانه بیتکوین در ایران احتمالا حدود ۴۰۰میلیارد تومان باشد که اگر آن را با دلار ۲۵هزار تومانی تبدیل کنیم، میتوان گفت ارزش معاملات روزانه بیتکوین در ایران رقمی حدود ۱۶میلیون دلار خواهد بود.
این رقم نسبتبه معاملات انجام شده در بازارهای جهانی بسیار ناچیز به نظر میرسد چراکه روزانه حدود ۶۱میلیارد دلار در بازارهای ارز دیجیتال،بیتکوین خرید و فروش میشود و این یعنی سهم ایرانیها از معاملات روزانه بیتکوین کمتر از یک دهم درصد است.
*** حجم بازار بیتکوین در ایران؛ حدود یک میلیارد دلار
حجم کل بازار بیتکوین این روزها رقمی حدود یک تریلیون دلار است.اگر سهم ایرانیها از کل بیتکوینهای موجود در دنیا را مثل سهم کشورمان از استخراج این ارز دیجیتال یعنی چهار تا شش درصد در نظر بگیریم،میتوانیم بگوییم احتمالا ایرانیها حدود چهار میلیارد دلار بیتکوین دارند.این رقم خیلی بزرگ به نظر میرسد و چندان باورکردنی نیست.
اما به هر صورت میتوان آن را به عنوان حداکثر سهم ایرانیها از بیتکوین دانست. در طرف مقابل اگر نسبت دارایی بیتکوین ایرانیها مشابه نسبت معاملات روزانه آن یعنی حدود یک صدم درصد باشد،میتوان گفت سرمایهگذارهای ایرانی ارز دیجیتال،در مجموع حدود ۱۰۰میلیون دلار بیتکوین دارند.اگر ۱۰۰میلیون دلار و چهار میلیارد دلار را کف و سقف دارایی سرمایهگذارهای ایرانی ارز دیجیتال در نظر بگیریم، احتمالا رقم یک میلیارد دلار بتواند تخمین خوبی از ارزش دارایی بیتکوین ایرانیها باشد. البته باید بگوییم این رقم کاملا برمبنای حدس و گمان است.
*** پیامدهای سقوط بیتکوین در ایران
سقوط ۸۵درصدی بیتکوین ممکن است دوباره تکرار شود.احتمال این اتفاق پایین نیست.هر بازاری که صعود چشمگیری پشت سر بگذارد باید منتظر سقوط هم باشد.این سقوط چقدر میتواند روی سرمایهگذارهای ایرانی ارز دیجیتال تاثیر بگذارد؟ یک میلیارد دلار بیتکوین ایرانیها در صورت سقوط ۸۵درصدی به ۱۵۰میلیون دلار کاهش پیدا خواهد کرد و این سقوط میتواند باعث از بین رفتن حدود ۸۵۰میلیون دلار دارایی شود.این رقم به پول ما حدود ۲۱هزار میلیارد تومان میارزد و میتواند برای سرمایهگذارهای ایرانی بیتکوین گران تمام شود.
بازار ارزهای دیجیتال دامنه نوسان ندارد و اینطور نیست که فکر کنید به راحتی میتوان به محض شروع سقوط بیتکوینها را فروخت و از ریزش ارزهای دیجیتال فرار کرد.از طرفی صرافیهای ایرانی ارز دیجیتال چندان پررونق نیستند و قیمت بیتکوین در بازاری جدا از این صرافیها تعیین میشود.برای مثال اگر همین الان قیمت بیتکوین در بازارهای جهانی شروع به ریزش کند،در صرافیهای ایرانی این اتفاق ممکن است شدیدتر باشد.
چراکه تعداد خریداران در حالت عادی آنقدری نیست که بتواند جلوی سیل فروشندهها را بگیرد و این موضوع باعث میشود ریزش بیتکوین در صرافیهای ایرانی بیشتر از بازارهای جهانی باشد.در بازارهایی که اصطلاحا عمق زیادی دارند،در زمان ریزش حجم معاملات بسیار بالاست و تعداد زیادی از سرمایهگذارها میتوانند از سقوط قیمتها فرار کنند اما در صرافیهای ایرانی که حجم معاملاتشان به یک دهم درصد بازارهای جهانی نمیرسد تعداد کمی موفق به خروج به موقع خواهند بود. با این حساب اگر به فکر سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال هستید، بهتر است از همین حالا خودتان را برای آن روز سخت آماده کنید.