نبرد نابرابر در بازار عجیب و غریب لپ‌تاپ
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | بازار لپ‌تاپ حال‌وهوای عجیبی دارد؛ حداقل بودجه برای خرید ارزان‌ترین مدل‌ها تقریبا ۱۰میلیون تومان است و اگر بخواهید یک لپ‌تاپ حداقلی بخرید که کارتان راه بیفتد، باید ۲۰میلیون تومان پول خرج کنید. قیمت گران‌ترین مدل‌ها در یک‌قدمی ۱۰۰میلیون تومان قرار گرفته و تقریبا دست‌نیافتنی شده‌اند. در چنین شرایطی، بازار لپ‌تاپ‌های استوک هم داغ شده است؛ لپ‌تاپ‌هایی که سرگذشت عجیبی دارند. آنها را به‌عنوان محصولات برگشتی کارخانه‌ها می‌شناسند که پس از تعمیر یا بازسازی دوباره به بازار عرضه شده‌اند.
گفته می‌شود این مدل‌ها که پیش از این بازار فروش خاصی در کشورهای جهان سوم داشته‌اند حالا قاچاقی از عراق و امارات به ایران می‌آیند. قیمت لپ‌تاپ‌های استوک نسبت به لپ‌تاپ‌های نو تا حد زیادی ارزان‌تر است، طوری که یک لپ‌تاپ استوک تقریبا یک‌سوم تا نصف یک لپ‌تاپ نو با مشخصات مشابه قیمت دارد. خرید چنین لپ‌تاپ‌هایی ریسک مخصوص به خودش را دارد، ولی برای کسانی که بودجه کافی برای خرید لپ‌تاپ ندارند یا کسانی که لپ‌تاپشان خراب شده و قابل تعمیر نیست و فورا باید فکری به حال دورکاری بکنند، می‌تواند به عنوان یک راه چاره به حساب بیاید.
*** قیمت لپ‌تاپ در یک‌قدمی ۱۰۰میلیون تومان
گران‌ترین لپ‌تاپ‌های موجود در بازار ایران به نزدیکی ۱۰۰میلیون تومان رسیده‌اند. نمونه آنها لپ‌تاپ Zenbook Pro Duo ایسوس است که این روزها ۹۶میلیون تومان قیمت دارد. البته چنین لپ‌تاپی تقریبا همه‌چیز تمام است. پردازنده Core i7 با حافظه موقت ۱۶گیگابایتی از پس هر برنامه‌ای در کمترین زمان برمی‌آید. گرافیک شش گیگابایتی جای نگرانی برایتان نمی‌گذارد و در نهایت صفحه نمایش ۱۶اینچی، بزرگترین لپ‌تاپی است که می‌توانید پیدا کنید.
مک‌بوک‌های اپل از دیگر سلاطین بازار هستند. این مدل لپ‌تاپ‌ها تا ۸۳میلیون تومان می‌ارزند. نمونه آنها لپ‌تاپ ۱۶اینچی اپل مدل MacBook Pro است. حافظه موقت ۱۶گیگابایت، حافظه SSD یک ترابایت و پردازنده Core i9 که برای خودش غول مرحله آخر به حساب می‌آید، مشخصات چنین لپ‌تاپ گران‌قیمتی هستند. فکر می‌کنید صرفا لپ‌تاپ‌های گران‌قیمت دست‌نیافتنی شده‌اند؟ اینطور نیست. این روزها اگر بخواهید سراغ ارزان‌ترین لپ‌تاپ‌ها بروید، باید حداقل ۱۰میلیون تومان در حسابتان پول داشته باشید.
این بودجه صرفا برای خرید مدل‌هایی کافی است که تنها اسم لپ‌تاپ را یدک می‌کشند و بعد از خرید آنها متوجه می‌شوید که به‌جز کیبورد و صفحه نمایش چیز دیگری نصیبتان نشده. از بس که حتی در کوچکترین و ساده‌ترین کارها هم شما را لنگ می‌گذارند. اصلا بیایید بی‌خیال ارزان‌ترین‌ها و گران‌ترین‌ها شویم. اگر همین امروز بخواهید یک لپ‌تاپ حداقلی بخرید که کارتان را راه بیندازد، باید بین ۱۷ تا ۲۰میلیون تومان هزینه کنید. لنوو مدل IdeaPad L3-TR نمونه آن است که در اغلب مشخصات حد وسط را گرفته. پردازنده Core i5، حافظه موقت هشت گیگابایت، حافظه داخلی یک ترابایت و گرافیک دو گیگابایت همه آن چیزی است که این لپ‌تاپ ۱۹میلیونی در اختیارتان می‌گذارد. شاید همین وضعیت قیمت‌ها باشد که باعث شده پای لپ‌تاپ‌های استوک دوباره به بازار باز شود.
*** راه‌حل ارزان برای خرید لپ‌تاپ
افزایش قیمت لپ‌تاپ تا ارقام باورنکنی خیلی‌ها را به فکر راه‌حل‌های اقتصادی برای خرید لپ‌تاپ ارزان‌قیمت انداخته. راه چاره‌ای که پیدا شده، لپ‌تاپ استوک است؛ همان لپ‌تاپ‌های دست‌دوم خارجی که به کارخانه برگشت خورده‌اند و حالا سر از بازار ایران درآورده‌اند. فروشگاه‌های مختلفی دست‌به‌کار شده و سراغ فروش لپ‌تاپ‌های استوک رفته‌اند؛ لپ‌تاپ‌های قدیمی که دیگر نمونه آکبند آنها در بازار به سختی پیدا می‌شود و همچنین مشخصاتشان طوری است که نمی‌توان نمونه مشابهشان را در بازار پیدا کرد.
به‌جز چند مدل محدود که نشان می‌دهد عموما قیمت لپ‌تاپ‌های استوک بین یک‌سوم تا نصف مشابه مدل‌های نو موجود در بازار است. مثلا اگر یک لپ‌تاپ در بازار ۲۰میلیون تومان است، شاید بتوانید مدل مشابه با آن مشخصات را در بین فروشگاه‌های لپ‌تاپ استوک با قیمت هشت تا ۱۰میلیون تومان پیدا کنید. این کار شاید اقتصادی باشد، اما ریسک‌های خاص خودش را دارد که باعث می‌شود زیاد نتوانیم روی این روش حساب باز کنیم. با این وجود برای کسانی که بودجه کافی برای خرید لپ‌تاپ نو ندارند، چاره‌ای جز اعتماد به لپ‌تاپ‌های استوک باقی نمانده است.
*** مشکل اصلی بازار؛ نبود قطعه برای تعمیر
فروشگاه‌های لپ‌تاپ از نظر موجودی مشکلی ندارند و با وجود قیمت‌های بالا، نمی‌توان گفت لپ‌تاپ در بازار پیدا نمی‌شود، بلکه تا دلتان بخواهد می‌توان در فروشگاه‌های مختلف، مدل‌های متنوع را پیدا کرد. مشکل بزرگتر از قیمت بالای لپ‌تاپ نو، شاید نبود قطعه برای تعمیر لپ‌تاپ باشد. به این معنا که اگر یک روز سراغ لپ‌تاپتان رفتید و دیدید به ناز کردن افتاده و خراب شده، به سختی می‌توانید راهی برای تعمیر آن پیدا کنید. در چنین شرایطی که از قبل پس‌اندازی برای خرید لپ‌تاپ ۲۰میلیونی ندارید و کارتان لنگ مانده، لپ‌تاپ‌های استوک و دست‌دوم می‌توانند به کمکتان بیایند.
*** قیمت لپ‌تاپ‌های استوک موجود در بازار؛ شش تا ۱۴میلیون
ارزان‌ترین مدل‌های لپ‌تاپ استوک حدود شش تا هفت میلیون تومان قیمت دارند. از نمونه آنها که در فروشگاه‌های اینترنتی لپ‌تاپ استوک پیدا می‌شود، می‌توان به لپ‌تاپ دل مدل Latitude E6440 اشاره کرد. این مدل پردازنده Core i5 دارد و حافظه موقت آن چهار گیگابایت و حافظه داخلی‌اش ۵۰۰گیگابایت است. قیمت آن در بازار لپ‌تاپ‌های استوک شش میلیون و ۹۰۰هزار تومان است. لپ‌تاپ نو با مشخصات مشابه این مدل، تقریبا ۱۳ تا ۱۵میلیون تومان در بازار فروخته می‌شود.
لپ‌تاپ اچ‌پی مدل ProBook 650/G1 با پردازنده Core i7، حافظه موقت هشت گیگابایتی و حافظه داخلی ۵۰۰گیگابایت در فروشگاه‌های لپ‌تاپ استوک تقریبا ۱۱میلیون تومان فروخته می‌شود. اگر بخواهید در بین مدل‌های نو لپ‌تاپی با چنین مشخصاتی بخرید، احتمالا حدود ۲۰ تا ۲۳میلیون تومان بودجه لازم خواهید داشت. اگر این لپ‌تاپ استوک مشکل خاصی نداشته باشد، با توجه به مشخصات آن می‌تواند تا حد زیادی کارتان را راه بیندازد. البته به شرطی که لپ‌تاپ دست‌دوم را به‌جای لپ‌تاپ استوک به شما نفروشند.
گران‌ترین لپ‌تاپ استوک که پیدا کردیم، حدود ۱۴میلیون تومان قیمت دارد. لپ‌تاپ اتسوک دل مدل M6800 با چنین قیمتی فروخته می‌شود. از مشخصات آن می‌توان به پردازنده Corei7، حافظه موقت هشت گیگابایت، حافظه داخلی ۵۰۰گیگابایت و گرافیک دو گیگابایت اشاره کرد. حافظه موقت این مدل تا ۳۲گیگابایت قابلیت ارتقا دارد. خرید لپ‌تاپ نو با چنین مشخصاتی بودجه بیشتر از ۲۵میلیون تومان احتیاج دارد. لپ‌تاپ‌های جدید موجود در بازار را به سختی می‌توانید در فروشگاه‌های لپ‌تاپ استوک پیدا کنید. برای همین حداکثر قیمت لپ‌تاپ‌های استوک در حدود ۱۴میلیون تومان باقی مانده و در بین آنها مدل‌های جدید با قیمت‌های بالاتر به چشم نمی‌خورند.
*** وضعیت موجودی فروشگاه‌های لپ‌تاپ استوک
جست‌وجوی ما به دنبال فروشگاه‌های اینترنتی لپ‌تاپ استوک ما را با سه فروشگاه روبه‌رو کرد که موجودی‌شان چندان متنوع نیست. محدوده قیمت‌ها در اغلب آنها بین شش تا ۱۴میلیون تومان است. دستتان برای انتخاب چندان باز نیست. بررسی چند فروشگاه لپ‌تاپ استوک نشان می‌دهد محصولات آنها اغلب یکسان است. انگار که یک لپ‌تاپ توسط چند فروشگاه عرضه شود. اغلب محصولاتشان از برند لنوو است و به صورت محدود در حد یکی، دوتا لپ‌تاپ از برندهایی مثل دل و اچ‌پی بین آنها پیدا می‌شود.
فروشنده‌های لپ‌تاپ استوک چطور شما را به اشتباه می‌اندازند؟
فروش لپ‌تاپ‌های دست‌دوم به‌شدت تبلیغ می‌شود؛ فروشندگان اسم این محصولات را لپ‌تاپ استوک گذاشته‌اند و در معرفی آنها شیطنت می‌کنند. برای مثال بعضی از آنها می‌گویند فروشگاه‌های خارجی به خریدارانشان مهلت تست محصول می‌دهند و لپ‌تاپ‌های استوک همان مدل‌هایی هستند که بعد از چند روز استفاده به کارخانه برگشته‌اند. شاید با خواندن این جملات فکر کنید لپ‌تاپ‌های استوک تفاوتی با مدل‌های نو ندارند، اما موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود. این مدل‌ها صرفا بخشی از لپ‌تاپ‌های استوک را تشکیل می‌دهند و بخش بزرگتر آنها لپ‌تاپ‌های دست‌دومی هستند که مدت‌ها دست مشتری قبلی بوده‌اند و ممکن است کلی بلا سرشان آمده باشد.
یک فروشنده در سایت خود نوشته لپ‌تاپ‌های استوک، محصولاتی هستند که فصل فروش آنها در کشورهای خارجی به اتمام رسیده است. ممکن است در هنگام خرید نتوانید رنگ موردعلاقه خود را انتخاب کنید، اما قیمت پایین و مقرون‌به‌صرفه آن باعث می‌شود که این موضوع اهمیت خود را از دست بدهد. این مورد نمونه دیگری از شیوه معرفی لپ‌تاپ‌های استوک است که می‌تواند شما را به اشتباه بیندازد. رنگ لپ‌تاپ آخرین چیزی است که مشتری درباره آن تصمیم می‌گیرد و مشکل بزرگتر این لپ‌تاپ‌ها آنجاست که امکان دارد عمر آنها به پایان رسیده باشد و دیگر نتوان از روی مشخصات لپ‌تاپ کیفیت آنها را بررسی کرد.
*** لپ‌تاپ‌های استوک از کجا می‌آیند؟
قاچاق، کلیدواژه‌ای است که رئیس اتحادیه فناوران رایانه درباره لپ‌تاپ‌های دست‌دوم یا استوک به کار می‌برد. محمدرضا فرجی‌تهرانی از رونق بازار لپ‌تاپ‌های دست‌دوم خبر داده و می‌گوید این لپ‌تاپ‌ها از عراق و امارات متحده عربی به طور قاچاق وارد کشور می‌شوند و واردکنندگان این لپ‌تاپ‌ها را بیشتر از طریق فضای مجازی و کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی به مردم می‌فرو‌شند. رئیس اتحادیه فناوران رایانه به مردم هشدار می‌دهد که اگر قصد خرید لپ‌تاپ‌های دست‌دوم را دارند از واحدهای صنفی یا فروشگاه‌های دارای پروانه خرید کنند.
چراکه اعضای صنف فناوران رایانه دفترچه فروش لپ‌تاپ‌های دست‌دوم را دارند و فروش لپ‌تاپ‌های دست‌دوم تجاری با دست‌دوم داخلی کاملا متفاوت است. به‌گفته او، لپ‌تاپ‌های دست‌دوم خارجی کیفیت مطلوبی ندارند، اما واحدهای صنفی دارای پروانه با هماهنگی پلیس آگاهی ناجا مجوز دفترچه‌های فروش کالاهای دست‌دوم را دارند. بنابراین چنانچه برخی افراد بخواهند لپ‌تاپ خود را بفروشند، واحدهای صنفی با دریافت کپی کارت ملی و آدرس منزل و پیوست آنها به کالاهای موردنظر مجوز فروش این کالاها را دارند که مبادا این کالای فروخته‌شده دزدی باشد.
