نبرد در پنجشیر؛ دوئل تئوریک در تهران
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | ماجرای طالبان همچنان افکار عمومی بهخصوص اصولگرایان را گیج کرده است. دشمن کلاسیک ایران طی چند سال گذشته روابط کم تنشی را بابرخی از نهادهای سیاسی کشور برقرار ساخته بود. مبارزه آنها علیه آمریکاییها آن هم در بحبوحه تنش میان تهران و واشنگتن برای ما امتیاز بزرگی محسوب میشد.
تا آنجا که برخی از جناحهای اصولگرا در حرکتی سیاسی از موفقیت طالبان ابراز شادمانی کردند و در مورد هراس شیعیان افغانستان از به قدرت رسیدن این گروه تندرو این اطمینان را دادند که روش طالبان عوض شده است. این تناقض تاآنجا پیش رفت که از منظر این اصولگرایان حتی حرکت و طغیان احمد مسعود در دره پنجشیر علیه طالبان حرکتی اشتباه ارزیابی شد و در جهت منافع غرب! در واقع با اصولگرایانی روبهرو هستیم که پس از موفقیتشان در مهندسی اجتماعی میخواهند در فضای دیپلماسی هم این نوع مهندسی را اعمال کنند.
موفقیت طالبان در میان مسلمانان هند و کشمیر و پاکستان و حتی بلوچستان ایران بازتابهای مثبتی داشته اما این بازتابها با حرکت اصیل شیعه در تهران و ایران سازگار است ؟آیا این حجم حسابگری و موضعگیری بر اساس منافع نزدیک، با خردمندی سازگار است؟بههرحال در اوج نبردهای روزگذشته در پنجشیر بازتابهای این نوع نگاه را در اختلاف نظر شدید و در واقع دوئل تئوریک میان دو فعال رسانهای میتوانید دنبال کنید.
یک: محمدحسین جعفریان مستندساز و رایزن فرهنگی پیشین ایران در افغانستان این روزها یکتنه مقابل روایت بعضی اصولگرایان درباره طالبان ایستاده است. او در یک لایو اینستاگرامی بهطور مشخص پاسخ ادعاهای علیاکبر رائفیپور تئوریسین نزدیک به جبهه پایداری را داده که این روزها مواضع حمایتی خاصی از طالبان دارد. علیاکبر رائفیپور سخنران ۳۷ ساله اصولگرا در اظهارات اخیر خود از مردم افغانستان خواسته بود در مقابل طالبان مقاومت نکنند.
او از جمله فعالان سیاسی است که معتقدند طالبان تغییر کرده. رائفیپور حتی در اظهاراتی دقیقا متناقض با سخنرانی ۵ سال پیش خود می گوید که طالبان اقدام به شیعهکُشی نمیکند و پرچم امام حسین(ع) را آتش نزدهاند. یا در جای دیگری مدعی شده بود که خانه ملاعمر (رهبر پیشین طالبان) با حسینیه شیعیان فقط سه خانه فاصله داشته است. گزارشهای مثبت برخی رسانه های رسمی درباره عملکرد طالبان در افغانستان هم از موضوعاتی است که با انتقاد جعفریان همراه شده است.
دو: یکی از جملات رائفیپور که محمدحسین جعفریان روی آن دست گذاشته همین ادعای همسایه بودن خانه ملاعمر با حسینیه شیعیان است. جعفریان در لایو اینستاگرامیاش با هیجان و حرارت خاصی میگوید که این ادعا دروغ است و من خودم آنجا بودم و دیدم اینطور نیست. جعفریان از معدود خبرنگاران جهان است که توانسته ملاعمر را از نزدیک ببیند. او معتقد است اصولگرایانی که از قدرت گرفتن طالبان دفاع میکنند، دچار یک خطای استراتژیک شدهاند. به اعتقاد این فعال فرهنگی حتی اگر فرضیه این افراد در مورد تغییر مثبت طالبان درست باشد، در صورت قدرت گرفتن سراجالدین حقانی در این گروه، ایران متضرر میشود.
در مورد مسئله مقاومت پنجشیر هم محمدحسین جعفریان نسبت به مواضع اصولگرایان و صداوسیما انتقاد دارد. او میگوید ایران باید از احمد مسعود فرمانده ۳۲ ساله مقاومت پنجشیر حمایت کند و نه طالبان. احمد مسعود فرزند احمد شاه مسعود است که در ایران بزرگ شده و درس خوانده. حتی به گفته جعفریان شهید حاج قاسم سلیمانی برای همسر و فرزندان احمد شاه مسعود در ایران خانه گرفته بود و سالها از آنها حمایت میکرد.
این خبرنگار پرسیده: «چطور شده که بعضی فعالان اصولگرا در شبکههای اجتماعی و اکانتهای ساماندهی شده به احمد مسعود اتهام نزدیک بودن به صهیونیستها میزنند؟» او در برابر این پرسش که چرا احمد مسعود از ایران درخواست حمایت نکرده؟ مدعی شد که او قبلا بهطور پنهانی از مقامات ایران درخواست حمایت برای مبارزه با طالبان کرده اما با بیاعتنایی مسئولان ایرانی مواجه شده است. جعفریان در بیان این نکات مرتب تاکید میکند که مخاطب او جوانان حزباللهی هستند و با شور خاصی تاکید میکند که شما مرتکب اشتباه شدهاید.
سه: حالا چرا بیان چنین دیدگاهی از سوی محمدحسین جعفریان مهم است ؟ همانطور که جعفریان در لایو اینستاگرامیاش تاکید میکرد خودش یکی از فعالان اصولگرا و حزباللهی است. او به سابقه همکاریاش با شهید آوینی بارها اشاره کرد. اینکه از طرف مجموعه روایت فتح به افغانستان اعزام شده و در آنجا جانباز میشود. ماجرای مجروحیت محمدحسین جعفریان به سال ۱۳۷۲ برمیگردد که او در افغانستان حضور داشت.
او مستندی هم بهنام شیر دره پنجشیر یا حماسه ناتمام ساخته که به زندگی احمد شاه مسعود میپردازد. احمد شاه مسعود یکی از مبارزان مقاومت افغانستان بود که در سال ۱۳۸۰ ترور شد. جعفریان متولد ۱۳۴۶ در مشهد است و بهعنوان یک شاعر هم شناخته میشود. یکی از اشعار معروف او «عاشقانههای یک کلمن» نام دارد که به مظلومیت جانبازان دفاع مقدس میپردازد و رهبر انقلاب هم او را به دلیل سرودن این شعر به شدت تحسین کرد.