مقایسه شگفت‌انگیز تغییرات قیمت مسکن در ایران و اروپا
روزنامه هفت صبح، گروه بازار| جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران خیلی رک و سرراست از افزایش ۸۲درصدی قیمت مسکن، گرانی ۳۰درصدی اجاره‌بها و گرانی ۱۴۷درصدی نرخ زمین در کل کشور خبر می‌دهد. راستش از وقتی دلار ناگهان چهار، پنج‌برابر شد، متر و معیار مقایسه خیلی چیزها از دست‌مان در رفته.
برای همین احتمالا نه ۱۴۷درصد و نه ۸۲درصد رشد قیمت در حوزه مسکن چندان شما را به فکر فرو نمی‌برند. اما اگر بدانید این میزان افزایش قیمت حوزه مسکن در عرض یک‌سال رخ داده و در اروپا طی ۲۰سال گذشته خانه‌ها تنها ۱۵درصد گران شده‌اند چی؟ بهتان برنمی‌خورد؟ لااقل تا آخر نوشته همراه ما بمانید تا موضوع را با هم مقایسه کنیم.
از ایران شروع کنیم. از همین گزارش رسمی مرکز آمار که به اتفاقات رخ داده در بهار امسال می‌پردازد و قیمت‌ها را با یک‌سال گذشته، دقیقا در بهار سال ۹۷ مقایسه می‌کند. از همین حالا باید بدانید قرار نیست خبرهای خوبی بخوانید. چون مرکز ملی آمار ایران اعلام کرده، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زمین یا زمین ساختمان کلنگی ۱۴۸٫۶درصد، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای مسکونی ۸۲٫۲درصد و متوسط مبلغ اجاره یک مترمربع زیربنای مسکونی در نقاط شهری کشور ٢٩.١درصد(همان ۲۰درصد خودمان) در بهار ۹۸ نسبت به بهار ۹۷ افزایش پیدا کرده است.
این گزارش در ادامه دقیق‌تر می‌شود و به جزئیات ریز می‌پردازد. مثلا مشخص می‌کند در بهار امسال متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله‌شده در سطح کشور حدود سه‌میلیون و ۵۳۱هزار تومان بوده است. همچنین متوجه می‌شویم در معاملات انجام‌شده میانگین مساحت ۱۰۶مترمربع و متوسط عمر بناها ۱۲سال بوده است.
همچنین متوسط قیمت فروش هر متر زمین یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی معامله‌شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در کل کشور حدود سه‌میلیون و ۳۲۰هزار تومان با میانگین مساحت ۲۶۵مترمربع بوده است. به‌این ترتیب قیمت هر متر زمین در ایران در بهار امسال نسبت به همین فصل در سال گذشته حدود ۱۴۸.۶درصد و نسبت به زمستان ۱۳۹۷ حدود ۱۶.۱درصد افزایش داشته است.
در بهار امسال متوسط مبلغ اجاره ماهانه به‌علاوه سه‌درصد ودیعه‌ای که پرداخت شده برای اجاره یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله‌شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کشور ۱۲هزار و ۶۵۲تومان بوده که نسبت به فصل قبل ۱۴درصد و در مقایسه با بهار سال گذشته حدود ۳۰درصد رشد را تجربه کرده. لازم است این نکته را هم بدانید که میانگین مساحت این خانه‌ها ۹۸مترمربع و متوسط عمر بنای آنها ۱۳سال بوده است.
همانطور که گفتیم عددها حتی در گزارش‌های رسمی طوری تغییر کرده که بعضی‌ها واقعا سر شده‌اند. بعضی‌ها هم از شدت عصبانیت حتی حاضر نیستند به آنها نگاه کنند. ولی چه‌کار می‌شود کرد؛ بالاخره اتفاقی است که افتاده. فقط محض اطمینان برای اینکه متوجه شوید فاصله از کجا تا کجاست، با هم نگاهی به گزارش مرکز آمار اتحادیه اروپا می‌اندازیم که به تغییرات قیمت خانه‌های اروپایی در ۲۰سال گذشته پرداخته است.
در این گزارش آمده پس‌انداز شهروندان اروپایی در حوزه مسکن تغییر چندانی نداشته است. حداقل در ۲۰سال گذشته نسبت پس‌انداز به درآمد قابل تصرف شهروندان اروپایی از ۹درصد در سال ۲۰۰۰ به ۱۰درصد در سال ۲۰۰۸ و هشت‌درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است. در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا، فنلاندی‌ها با سرمایه‌گذاری ۱۱.۳درصدی در مسکن، بیشترین میزان سرمایه‌گذاری را داشته‌اند و پس از آنها، هلندی‌ها با ۱۱درصد، قبرسی‌ها با ۱۰.۲درصد و بلژیکی‌ها با ۱۰.۱درصد قرار دارند.
کمترین میزان سرمایه‌گذاری در مسکن نسبت به درآمد قابل تصرف در لتونی با ۴.۸درصد، در پرتغال با ۵.۲درصد و در اسپانیا با ۵.۴درصد مشاهده شده است. این عددها نشان می‌دهد مدت زمان انتظار برای صاحبخانه‌شدن در کدام کشور اروپایی طولانی‌تر است. با این‌حال مسئله اصلی که شاید من و شما را عصبانی کند مقایسه تغییرات قیمت مسکن در اروپا و ایران است. یادتان هست که از بهار ۹۷ تا بهار ۹۸ قیمت خانه در ایران ۸۲درصد گران شد؟ این عدد برای اروپایی‌ها در طول ۲۰سال گذشته به‌طور متوسط فقط ۱۵درصد بوده است!
خب البته در همه‌جای قاره سبز اوضاع یک‌دست نبوده؛ استونی با ۸۱درصد، بیشترین افزایش قیمت مسکن در ۲۰سال اخیر را داشته است و لتونی با ۶۱درصد، اتریش با ۵۶درصد، سوئد با ۵۵درصد و لوکزامبورگ با ۵۰درصد افزایش در رده‌های بعدی قرار دارند(بیایید به‌روی خودمان نیاوریم که این میزان افزایش در طول ۲۰سال اتفاق افتاده). اگر می‌خواهید خون‌تان به‌جوش بیاید بهتر است بدانید قیمت مسکن در ایتالیا ۱۷درصد، در اسپانیا ۱۲درصد و در قبرس هشت‌درصد ارزان‌تر از ۲۰سال پیش شده است.
در سطح اتحادیه اروپا ۷۰درصد خانوارهای اروپایی صاحبخانه بوده‌اند. رومانی با ۹۱درصد صاحبخانه در صدر قرار دارد و کرواسی با ۹۰درصد در رده بعدی قرار دارد. از سوی دیگر تنها ۵۱درصد خانوارهای لیتوانی، ۵۵درصد آلمانی‌ها و ۶۲درصد اتریشی‌ها
صاحبخانه هستند.
