قیمتهای ثبتشده در سامانه ۱۲۴ دقیق است؟
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | وزارت صمت دست بهکار شده و میخواهد روند قیمتگذاری کالاهای اساسی را تغییر دهد. اولین قدم برداشته شده و سامانه ۱۲۴ به طور مداوم در حال بهروزرسانی است. تغییرات جدیدی هم انجام گرفته تا شکل و شمایل بهتری پیدا کند و در اصطلاح کاربرپسند باشد. در گام بعدی قرار است اپلیکیشن اعلام قیمت کالاهای اساسی هم برای موبایلها منتشر شود و مردم هر جایی قیمتها را استعلام کنند و اگر فروشندهای گرانفروشی کرد، در جا از طریق اپلیکیشن گزارش دهند.
تا اینجای کار که صرفا قیمت رسمی ۱۰۰قلم کالای اساسی در سامانه ۱۲۴ اعلام شده، سراغ بازار رفتهایم. نرخهای رسمی سامانه ۱۲۴ برای محصولات خوراکی را با قیمت آنها در بازار مقایسه کردیم تا ببینیم در حال حاضر نرخهای رسمی تا چه حد توسط فروشندهها رعایت میشوند.
*** نرخ رسمی انواع برنج با قیمت بازار تا حدودی مطابقت دارد
سامانه اعلام قیمت کالاهای اساسی برنج ایرانی را حدود ۲۱هزار تومان قیمتگذاری کرده. این سامانه میگوید برنج طارم باید کیلویی ۲۰ تا ۲۳هزار تومان فروخته شود و برنج هاشمی بین ۱۹هزار و ۵۰۰ تا ۲۲هزار و ۶۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم قیمت دارد. قیمت برنج طارم و هاشمی که بهترین انواع برنج ایرانی به حساب میآیند، در بازار عموما بین ۲۳ تا ۲۸هزار تومان است. البته بعضی برندهای معروف این برنج را با قیمت بالای ۳۰هزار تومان در بازار عرضه میکنند.
به عبارتی میتوان گفت قیمت برنج ایران در اغلب موارد از سامانه ۱۲۴ پیروی نمیکند. همچنین آخرین گزارش مرکز آمار میانگین قیمت برنج ایران در مراکز شهری را بالای ۲۳هزار تومان اعلام کرده است. در طرف مقابل قیمت برنج خارجی در سامانه ۱۲۴ به واقعیت بازار نزدیکتر است. بر اساس قیمتگذاری این سامانه، برنج پاکستانی باسماتی باید کیلویی هشت هزار و ۷۰۰ تا ۱۰هزار و ۷۰۰تومان فروخته شود و قیمت عرف آن هشت هزار و ۹۰۰تومان است.
*** نرخ رسمی مرغ و گوشت با قیمت بازار مطابقت ندارد
قیمت هر کیلوگرم مرغ در سامانه قیمتگذاری کالاهای اساسی بین ۱۲هزار و ۹۰۰ تا ۱۴هزار و ۴۰۰تومان اعلام شده است. این سامانه میگوید قیمت عرف فروش مرغ در بازار ۱۲هزار و ۹۰۰تومان است. گزارشات مرکز آمار این رقم را تایید و میگوید هر کیلو مرغ ماشینی در شهرهای سطح کشور ۱۲هزار و ۶۰۰تومان است، اما به بازار سر بزنید، عموما فروشندهها مرغ گرم را کیلویی ۱۷هزار تومان میفروشند و قیمت مرغ بستهبندی شده در فروشگاهها بالای کیلویی ۲۰هزار تومان است.
سامانه ۱۲۴ میگوید قیمت گوشت گوسفندی باید بین ۸۵ تا ۹۸هزار تومان به ازای هر کیلوگرم و قیمت گوشت گوساله باید بین ۶۰ تا ۸۶هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد. حتی گزارشهای مرکز آمار هم خلاف این ارقام را اعلام میکند. در آخرین گزارش مرکز آمار هر کیلو گوشت گوسفند به طور میانگین ۹۹هزار و هر کیلو گوشت گوساله ۹۱هزار تومان است.
*** نرخ رسمی انواع روغن با قیمت بازار مطابقت دارد
روغن سرخکردنی در بطریهای ۸۱۰گرمی باید بین شش هزار و ۷۰۰ تا هفت هزار و ۵۰۰تومان فروخته شود. سامانه ۱۲۴ میگوید قیمت عرف این محصول کمتر از قیمت مصوب و حدود شش هزار و ۲۰۰تومان است. روغن مخلوط ۸۱۰گرمی هم باید با قیمتی بین شش هزار و ۲۰۰ تا هفت هزار و ۲۰۰تومان فروخته شود. در بازار این قیمتگذاری عموما رعایت میشود. طوری که انواع روغن سرخکردنی و پخت و پز با قیمتی بین هفت تا هفت هزار و ۵۰۰تومان فروخته میشود.
*** نرخ رسمی انواع لبنیات با قیمت بازار تا حدودی مطابقت دارد
بطری یک لیتری شیر پاستوریزه در سامانه ۱۲۴ بین چهار هزار و ۴۰۰ تا چهار هزار و ۹۰۰تومان قیمتگذاری شده و قیمت عرف آن چهار هزار و ۹۰۰تومان است. بعضی برندها بطریهای ۹۱۰گرمی شیر را تا پنج هزار و ۵۰۰تومان قیمتگذاری میکنند. سامانه ۱۲۴ میگوید قیمت شیر استریل باید پنج هزار و ۵۰۰ تا شش هزار و ۳۰۰تومان باشد. با این وجود قیمت عرف توسط سامانه ۱۲۴ خارج از این بازه و هفت هزار و ۴۰۰تومان اعلام شده است. آنطور که سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان میگوید، قیمت پنیر در قالبهای ۴۵۰گرمی باید هشت هزار و ۵۰۰ تا ۹هزار و ۴۰۰تومان باشد. همچنین قیمت عرف این محصول هشت هزار و ۵۰۰تومان است.
*** نرخ رسمی قند و شکر با قیمت بازار تا حدودی مطابقت ندارد
قند شکسته در سامانه ۱۲۴ بین پنج هزار و ۵۰۰ تا شش هزار و ۷۰۰تومان قیمتگذاری شده است، اما عموما در بازار شاهد قیمتهای بالاتری هستیم. طوری که قند شکسته در بستهبندیهای مختلف معادل کیلویی ۱۰هزار تومان در بازار فروخته میشود. شکر تقریبا وضعیت مشابهی دارد و به جز فروشگاههایی که شکر تنظیم بازار عرضه میکنند، جای دیگر نمیتوان شکر با قیمت مصوب پیدا کرد.
سامانه ۱۲۴ میگوید شکر باز باید بین سه هزار و ۴۰۰ تا پنج هزار و ۲۰۰تومان فروخته شود و قیمت عرف آن سه هزار و ۴۰۰تومان است. این سامانه میگوید قیمت شکر در بستههای ۹۰۰گرمی باید بین چهار تا پنج هزار و ۴۰۰تومان باشد و قیمت عرف چهار هزار تومان تعیین شده. این نرخگذاری درباره شکرهای تنظیم بازار رعایت میشود، اما قیمت دیگر شکرها به حدود هشت هزار تومان میرسد.
*** نرخ رسمی حبوبات با قیمت بازار مطابقت ندارد
عدس از جمله محصولاتی است که سامانه ۱۲۴ قیمت آن را خیلی پایینتر از آن چیزی که در بازار میبینیم اعلام کرده است. این سامانه میگوید هر کیلوگرم عدس باید با قیمتی بین شش تا هشت هزار و ۲۰۰تومان به ازای هر کیلومتر در بازار عرضه شود در حالی که قیمت بستههای ۹۰۰گرمی عدس در بازار بین ۱۲ تا ۱۵هزار تومان فروخته میشود. همچنین آخرین گزارش مرکز آمار میگوید عدس در مراکز شهری کل کشور با قیمت ۹هزار و ۹۰۰تومان فروخته میشود. سامانه ۱۲۴ میگوید لپه باید کیلویی ۱۰ تا ۱۱هزار و ۴۰۰تومان باشد، اما این محصول در بازار هم قیمت عدس و هر بسته ۹۰۰گرمی آن بین ۱۲ تا ۱۵هزار تومان فروخته میشود.
بر اساس قیمتگذاری سامانه ۱۲۴، هر کیلوگرم لوبیا قرمز باید در بازار بین ۱۰ تا ۱۲هزار تومان و لوبیا چیتی حدود ۱۲هزار و ۵۰۰تومان تا ۱۵هزار و ۲۰۰تومان فروخته شود، اما قیمت این محصولات در بازار حدود چهار تا شش هزار تومان بالاتر از آن چیزی است که سامانه ۱۲۴ میگوید. نخود در این سامانه هفت هزار و ۸۰۰ تا ۹هزار و ۵۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم قیمتگذاری شده و در بازار هر بسته ۹۰۰گرمی آن بین ۱۵ تا ۱۷هزار تومان فروخته میشود.
*** قیمت دیگر محصولات خوراکی در سامانه ۱۲۴
بر اساس اعلام سامانه ۱۲۴ قیمت رب گوجه فرنگی ۹۰۰گرمی باید بین ۱۵هزار و ۲۰۰ تا ۱۸هزار تومان باشد. با این وجود رب گوجه در بازار و در بستههای ۸۰۰گرمی حدود ۲۰هزار تومان فروخته میشود. تن ماهی ۱۸۰گرمی در سامانه ۱۲۴ بین هشت هزار و ۹۰۰ تا ۱۴هزار و ۷۰۰تومان قیمتگذاری شده و در بازار عموما با قیمت ۱۵هزار تومان عرضه میشود.