مستعدترین حوزه‌های راه‌اندازی استارتاپ در سال ۱۴۰۱
روزنامه هفت صبح، رضا جمیلی | راه‌اندازی استارتاپ در سال ۱۴۰۰ در ایران با شیب نزولی همراه بود. از یک سو کم شدن سرمایه‌گذارهای خطرپذیری که سرمایه لازم را برای تبدیل شدن ایده‌های نو به کسب‌وکارهای واقعی تامین کنند و از سوی دیگر موج مهاجرت نیروهای متخصص باعث شد تا به نسبت همه ۱۰ سال گذشته، سال ۱۴۰۰ یک سال کم خبر و کم‌تحرک در این اکوسیستم لقب بگیرد. البته که بزرگ شدن برخی از استارتاپ‌های اولیه ایران و تلاش آنها برای ورود به بازار سرمایه هم در بی‌توجهی به ایده‌های تازه و تمرکز بر کسب و کارهای بزرگ آنلاین بی‌تاثیر نبود.
اما حالا و با شروع سال و قرن جدید به نظر می‌رسد فرصت‌های تازه‌ای در بازار آنلاین ایران شکل بگیرد. از یک سو بازارهای تازه‌ای در اکوسیستم آنلاین ایران منتظر شکل‌گیری کسب‌وکارهای بالغ هستند و از سوی دیگر نیروهای تازه‌نفسی درحال ورود به این زیست‌بوم هستند. به همین دلیل است که این روزها بسیاری ازخود می‌پرسند برای راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین در سال جدید چه حوزه‌ها و بازارهایی مستعدتر هستند و بازده و بازگشت سرمایه بیشتر و زودتری خواهند داشت.
در سال‌های گذشته بازارهایی چون خرده‌فروشی، حمل‌و‌نقل و سلامت و… توجه زیادی را به خود جلب کردند و سرمایه‌ها و کسب‌وکارهای زیادی را به تکاپو انداختند که از آنها سهم بگیرند. بازارهایی که برخی از آنها تقریبا به اشباع رسیده‌اند و راه‌اندازی استارتاپ یا هر کسب‌وکار آنلاین دیگری در آنها بیشتر به یک قمار می‌ماند تا دوراندیشی کسب‌وکاری.
در این گزارش می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به سه حوزه‌ای که برای راه‌اندازی کسب‌وکار استارتاپی در سال جدید ظرفیت و بخت بیشتری برای موفقیت می‌توانند داشته باشند. بازارهایی که همین حالا هم عده‌ای در حال تلاش برای سهم‌گیری از آنها هستند اما هم سرعت رشد آنها و هم نبود کسب‌وکار بزرگ و یکه‌تاز در آنها، شانس تازه‌واردها را کماکان زنده و البته بالا نگه داشته است.
بازی: فرصت‌هایی فراتر از مرزها
حوزه بازی احتمالا در سال ۱۴۰۱ بیش از هر زمان دیگری در اکوسیستم استارتاپی ایران به بازاری جذاب و پررقابت تبدیل خواهد شد. اگر آمارهای سال‌های رکود اکوسیستم استارتاپی ایران (به ویژه دو سال اخیر) را مرور کنید خواهید دید که حوزه بازی همیشه با رشد همراه بوده و بازیگران باهوش آن سود زیادی برده‌اند. اما هنوز عدد و رقم‌های این بازار در اندازه‌ای نیست که بتوان گفت این بازار اشباع شده است. بلکه حتی بسیاری معتقدند بازی که در اکوسیستم‌های استارتاپی جزو سودآورترین و جذاب‌ترین بازارهای استارتاپی است، در ایران از برخی حوزه‌های دیگر عقب مانده و فرصت‌های کشف ناشده زیادی در آن وجود دارد.
اگرچه راه‌اندازی و از آب و گل درآوردن یک کسب‌وکار نوآور در حوزه بازی کاری سخت و طاقت‌فرساست و کمبود نیروهای متخصص در حوزه گرافیک و نرم‌افزار این سختی را بیش از گذشته هم کرده اما موفقیت‌های نسبی برخی شرکت‌های استارتاپی در این حوزه نشان می‌دهد هم برای کسانی که به دنبال کسب‌وکار آنلاین و استارتاپی هستند و هم برای سرمایه‌گذارهای این حوزه بازی احتمالا اولین انتخاب در سال ۱۴۰۱ خواهد بود.
بازار بازی ایران از جمله بازارهایی است که می‌تواند با وجود تمام محدودیت‌های بین‌المللی کسب‌وکاری، نیم‌نگاهی هم به مارکت جهانی داشته باشد. طراحی و عرضه یک بازی مبتنی بر اپلیکیشن در یک اپ‌استور بین‌المللی می‌تواند به اندازه بزرگترین کسب‌وکارهای آنلاین ایران برای بنیانگذاران آن موفقیت مالی به همراه داشته باشد. این چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت و به همین دلیل باید رتبه اول مستعدترین و جذاب‌ترین بازار استارتاپی در سال ۱۴۰۱ را به این صنعت داد!
رمزارز: ابتدای یک مسیر طولانی اما مستعد
رمزارزها در سال ۱۴۰۰ حسابی در ایران گردوخاک به پا کردند. بازاری که عمری بیش از یک دهه در دنیا داشت در این سال برای ایرانی‌ها به یک بازار جذاب برای سرمایه‌گذاری و کسب سودهای کوتاه‌مدت تبدیل شد و به همین دلیل بسیاری از ایرانی‌ها به آن نزدیک شدند. اما این بازار فعلا برای کاربران و فعالان کسب‌وکاری ایرانی در حد یک فرصت سرمایه‌گذاری خود را نشان داده است.
فرصت‌های کسب‌وکاری حوزه رمزارزها یا همان کر‌یپتوکارنسی چیزی است که احتمالا در سال ۱۴۰۱ باید از آن بیشتر بشنویم. سرمایه‌گذاری‌های زیادی در سال گذشته روی این بازار انجام شده که شاید زود باشد که محصولات یا خدمات ناشی از آنها را در سال جاری ببینیم اما حتما در دو سه سال آینده محصولات و کسب‌وکارهای ایرانی رمزارزی بسیار بیشتر از صرافی‌ها و خدمات فعلی به چشم خواهند آمد.
نکته مهم اما این است که سرعت کم شکل‌گیری کسب‌وکارهای رمزارزی (به خصوص به دلیل پیچیدگی‌های فنی این پروژه‌ها) این احتمال را تقویت می‌کند که در سال جاری خورشیدی ایده‌پردازان بیشتری جسارت راه‌اندازی کسب‌وکار را در آن به خود بدهند و این شانس را روی کاغذ متصور باشند که بخشی از بازیگران بزرگ آینده آن بشوند.
جذب سرمایه از طریق رمزارزها هم کمک خواهد کرد تا کسانی که در بازار ایران در حال شکل دادن به کسب‌وکارهای این حوزه هستند هم بتوانند روی سرمایه‌گذارهای خارجی حساب بیشتری باز کنند و هم از بخشی از سرمایه‌های ایرانی‌های خارج کشور بهره ببرند. نکته مهم‌تر اینکه سود ارزی این حوزه بیش از هر زمان دیگری وسوسه‌انگیز شده و به کنار هم قرار دادن همه این دلایل می‌توان حوزه رمزارزها را دومین حوزه جذاب استارتاپی در سال ۱۴۰۱ نامید.
زیرساخت: کمبودهایی که می‌توانند فرصت باشند
استارتاپ‌های بزرگ ایرانی تبدیل به بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگی شده‌اند که با کاربران میلیونی خود چالش‌های زیادی را دارند. از چالش پشتیبانی تا امنیت و … نیازهای زیادی در کسب‌وکارهای نوآور آنلاین ایران شکل گرفته که کماکان به شیوه‌های سنتی و کلاسیک در حال پاسخ داده شدن و برطرف شدن هستند.
نارضایتی کاربران و مشتریان این کسب‌وکارها به دلیل ضعف زیرساخت‌های کسب‌وکاری روزبه روز بیشتر می‌شود و بزرگ شدن بدنه شرکتی و منابع انسانی این شرکت‌ها هم راهکار مناسبی برای این چالش‌ها نبوده است.در اکوسیستم‌های استارتاپی موفق دنیا معمولا شرکت‌ها و استارتاپ‌های کوچکی حضور دارند که کار اصلی‌شان برطرف کردن نیازهای زیرساختی بزرگ‌تر‌ها در حوزه کسب‌وکار است. هنوز در ایران چنین فضایی شکل نگرفته و کسب‌وکارهای خدمت‌رسان به استارتاپ‌های بزرگ انگشت‌شمارند.
تلاش‌های اسنپ و دیجی‌کالا و چند استارتاپ بزرگ دیگر برای سرمایه‌گذاری روی تیم‌هایی که بتوانند چنین نیازهایی را هم پاسخ بدهند در سال‌های اخیر چندان با موفقیت همراه نبوده است. از این رو می‌توان سومین حوزه یا بازار مستعد راه‌اندازی استارتاپ در ایران در سال ۱۴۰۱ را حوزه زیرساخت کسب‌وکاری نامید که هم در آن نیاز و مشتری دست به نقد ایستاده و هم در زمینه جذب سرمایه می‌توان روی همان کسب‌وکارهای بزرگ به عنوان سرمایه‌گذار حساب باز کرد.
