مانور بزرگ طرفداران اقتصاد آزاد
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | روز تقدیر از آناتا و تاژ و تپ‌سی … چهارمین دوره مراسم اهدای نشان امین‌الضرب روز مانور قدرت طرفداران اقتصاد آزاد بود. مراسمی که توسط اتاق بازرگانی تهران تدارک دیده شده و در آن از کارآفرینان کهنه کار و جوان تقدیر و تجلیل شد. فارغ از اینکه آیا طرفداران اقتصاد آزاد در دولت و سطوح مدیریتی کلان کشور هنوز سنبه پرزوری دارند یا نه اما در مراسم دیروز آن‌ها فرصت این را داشتند که با فراغ بال از سیاست‌های اقتصاد دولتی و تنظیم بازار انتقاد کنند. سخنران این مراسم حجت‌الاسلام ناطق نوری بود.
چهره‌ای که مدت‌هاست از دنیای سیاست به حالت قهر فاصله گرفته اما در مراسم دیروز نقبی زد به ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ و از اجرای نادرست این قانون گلایه کرد. این جمله او خیلی کلیدی بود:«متاسفانه نگاه چپ‌گرایانه برخی از مسئولان در دولت‌های مختلف باعث شد که ما از این تفکر فاصله بگیریم و وضعیت اقتصاد ما به اینجا برسد.»
مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران هم در دفاع از کارآفرینان گفت در شرایطی که هر روز از فساد می‌شنویم باید بپرسیم چند درصد از کارآفرینان واقعی دست‌شان به فساد آلوده بوده است؟ همین رویکرد در اظهارات برندگان نشان امین‌الضرب دنبال شد. حاج‌علا میرمحمد صادقی از اعضای قدیمی اتاق بازرگانی از نگاه منفی بعضی در روزهای اول انقلاب به سرمایه‌دارها و کارخانه‌دارها گفت و مدیران کارخانه‌های دامداران و تاژ تاکید داشتند که باید سیاست‌های قیمتگذاری دولتی متوقف شود و نظام عرضه و تقاضا بر بازارها و اقتصاد کشور حاکم باشد.
این نکته هم مهم است که در مراسم دیروز از علینقی مشایخی با اهدای نشان امین‌الضرب خیلی مفصل تقدیر شد. او بنیانگذار موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی یا موسسه نیاوران است که فصل مشترک اقتصاددانانی مثل مسعود نیلی و موسی غنی‌نژاد و محمد طبیبیان و مسعود روغنی زنجانی است. گروهی که در محافل رسانه‌ای به حلقه نیاوران معروف هستند و ایده‌های اقتصادی آن‌ها در مقابل اقتصاددانانی مثل فرشاد مومنی و راغفر قرار می‌گیرد. از این زاویه اگر نگاه کنیم حضور میهمانانی مثل عطریانفر از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران یا محمد‌رضا نعمت زاده وزیر اسبق صنعت هم در مراسم دیروز معنادار به نظر می‌رسد.
* یک: تالار وحدت تهران دیروز میزبان مراسم اهدای نشان امین‌الضرب بود؛ مراسمی که هر سال اتاق بازرگانی تهران برای تقدیر و تجلیل از کارآفرینان و فعالان اقتصادی برگزار می‌کند. اسمی که برای این جایزه انتخاب شده هم اشاره دارد به نام امین دارالضرب و حاج محمد حسین کمپانی دو تاجر نامدار دوره قاجار که ۱۳۶سال پیش اتاق بازرگانی را بنیانگذاری کردند.
در این دوره هم هشت نفر از فعالان اقتصادی و تجار مورد تقدیر قرار گرفتند. دو برنده اصلی تندیس امین‌الضرب، داود عابدی آملی از گروه صنعتی تاژ و علی سالک نجات بنیانگذار گروه صنعتی نجاتی (آناتا) بودند. یعنی جایزه کارآفرین برتر به دو بخش صنایع شوینده بهداشتی و صنایع غذایی رسید که هر دو علاوه بر بازارهای داخلی، روی صادرات به کشورهای همسایه هم فعال هستند. یا در زمینه استارتاپ‌ها هم در این دوره نشان امین‌الضرب به میلاد منشی‌پور مدیرعامل تپ‌سی رسید که نقش مهمی در اشتغال‌زایی طی سال های اخیر داشته است.
* دو: مراسم دیروز میهمانان و سخنرانان ویژه‌ای داشت. حجت‌الاسلام علی اکبر ناطق نوری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که سال‌هاست تعمدا از دنیای سیاست فاصله گرفته در این مراسم و در جمع فعالان اقتصادی حاضر شد و سخنرانی کرد. از سایر سیاسیون حضور محمد عطریانفر از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و علی جنتی وزیر پیشین ارشاد هم در این مراسم نکته جالبی بود. مابقی حضار اما بیشتر وجهه اقتصادی داشتند تا سیاسی.
به طور مثال علینقی مشایخی که در این مراسم از او تقدیر شد اگرچه در دوره‌های مختلف مسئولیت‌های دولتی داشته اما در نهایت به عنوان یک فعال اقتصادی و علمی شناخته می‌شود. یا امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات هم در این مراسم حاضر بود که بیشتر یک چهره علمی و دانشگاهی است. همینطور محسن خلیلی عراقی فعال اقتصادی کهنه کار و موسس گروه صنعتی بوتان که اگرچه عضویت در هیات امنای سازمان تامین اجتماعی را در کارنامه دارد اما در مجموع به عنوان یکی از الگوهای موفق فعالیت اقتصادی در بخش خصوصی شناخته می‌شود.
* سه: حالا می‌رسیم به مرور دقیق‌تر برندگان جوایز این دوره. داود عابدی آملی بنیانگذار گروه صنعتی تاژ و علی سالک نجات بنیانگذار گروه صنعتی نجات (آناتا) برنده تندیس امین‌الضرب به همراه لوح و نشان کارآفرین برتر شدند. داود آملی عابدی متولد ۱۳۱۶ در آمل است. او فارغ‌التحصیل مهندسی شیمی از دانشگاه امیر کبیر است و به عنوان پدر صنعت شوینده ایران از او یاد می‌شود.
عابدی آملی بنیانگذار گروه صنعتی تاژ است. علی سالکی نجات ملقب به حاج آقا نجاتی هم متولد ۱۳۱۲ در تبریز است. پدر او یک کارگاه قندریزی داشته و عملا همان کارگاه تبدیل شد به بنیان و اساس یکی از برندهای معروف نوستالژیک برای ایرانی‌ها به نام «آناتا». شکلات و تافی و کیک و آبنبات و ویفر و … از تولیدات این کارخانه است که گفته می‌شود الان بیش از ۳۵۰۰نفر در آن مشغول به کار هستند.
* چهار: در مراسم این دوره شش نفر دیگر هم موفق به دریافت لوح و نشان امین‌الضرب شدند. اسامی سه چهره‌ای که به دلیل فعالیت‌های مولد اقتصادی موفق به دریافت این جایزه شدند از این قرار است: نصرالله ایزدپناه از گروه صنعتی استیل البرز، مهدی خان محمدی از گروه صنعتی نان سحر و برادران نوربخش از گروه صنعتی دامداران. نصر الله ایزدپناه در دهه ۷۰ شمسی در شیراز مشغول تولید سینک ظرفشویی بود اما به تدریج فعالیت‌هایش را گسترش داد تا اینکه در سال ۸۸ با شرکت هفت الماس به عنوان صادرکننده نمونه کشور معرفی شد. استیل البرز به تدریج به تولید انواع وسایل آشپزخانه مثل فر و مایکروفر و هود و اجاق گاز هم روی آورد.
مهدی خان محمدی بنیانگذار نان سحر متولد ۱۳۳۳ در ابهر به دنیا آمد. پدر او یک تاجر فرش ورشکسته بود و مهدی خان محمدی مجبور به سفر به تهران و فعالیت در کارخانه کفش ملی شد. بعدتر او به واسطه فعالیت‌های عمویش که شغل نان فروشی داشت وارد این حرفه شد و به تدریج خودش نان بولکی پزی سحر را تاسیس کرد و بعد با واردات ماشین آلات آلمانی صنایع نان پزی ایران را متحول کرد.
در سال ۱۳۶۱ یک واحد صنفی جمع و جور در شمال تهران شروع به کار کرد که در ابتدا ماست را در بسته‌بندی نایلونی عرضه می‌کرد. این واحد صنفی کوچک کم کم توسعه پیدا کرد و یک دهه بعد شمس‌الدین و نورالدین نوربخش با تاسیس دامپروری در شهریار کارخانه کوچکی تاسیس کردند به نام شرکت فرآورده‌های لبنی تین(دامداران). این کارخانه حالا یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات لبنی مثل شیر و خامه و پنیر و کره و حتی عسل شده است.
* پنج: در حوزه استارتاپ‌ها امسال از میلاد منشی‌پور از بنیانگذاران شرکت تپ‌سی با اهدای لوح و نشان امین‌الضرب تقدیر شد. سال پیش هم از مدیران دیجی‌کالا و آپارات تقدیر شده بود و این نشان می‌دهد اتاق بازرگانی تهران توجه ویژه‌ای به شرکت‌های نوپا در حوزه فناوری اطلاعات دارد. میلاد منشی پور فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران و دارای مدرک MBA از یکی از دانشگاه‌های فرانسه است و پس از ۱۰سال فعالیت در کشورهای اروپایی، در سال ۱۳۹۴ شرکت تپ‌سی را راه‌اندازی کرد. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی منشی‌پور، تپ‌سی در سال جاری رشدی ۳.۵برابری را تجربه کرده و اکنون بیشتر از یک میلیون راننده در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند که از طریق این سامانه حمل و نقل هوشمند آنلاین برای خود کسب درآمد دارند.
در مراسم دیروز از علینقی مشایخی هم تقدیر شد. او از بنیانگذاران دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف و موسسه عالی آموزش پژوهش و مدیریت (موسسه نیاوران) است. مشایخی در دوره مختلف مشاور وزرای مسکن، صنایع سنگین، نیرو و سازمان برنامه و بودجه بوده. او عضویت در هیات مدیره شرکت کیسون و سازمان مدیریت صنعتی را هم در کارنامه دارد. این استاد دانشگاه به سیاست‌های اقتصاد بازار آزاد متمایل است و یکی از منتقدان شاخص ارز ۴۲۰۰تومانی در دولت روحانی بود. مشایخی متولد ۱۳۲۷ در خمین است. در مراسم دیروز یک پژوهشگر اقتصادی دیگر هم موفق به دریافت لوح و نشان امین‌الضرب شد. سهیلا ترابی فارسانی متولد ۱۳۴۲ در اصفهان است و تالیفات متعددی در حوزه تاریخ و اقتصاد و جامعه شناسی دارد.
*** برگزیدگان امین‌الضرب چه گفتند؟
در مراسم دیروز برگزیدگان و مهمانان این مراسم اظهارات جالبی داشتند که بخش‌هایی از آن را مرور می کنیم:
* مسعود خوانساری(رئیس اتاق بازرگانی تهران): حاکمیت می‌توانست مستمراً و طی چندین دهه کارآفرینان را به نمادهایی از وطن‌پرستی، دینداری و انسان‌دوستی تبدیل کند و به جامعه بشناساند ولی افسوس که نگاه توام با سوءظن اجازه نداد چنین اقدام مهم و مشروعی صورت گیرد. نمونه آنکه امروز کجای این کشور می‌توان موزه‌ای از صنعت، کارآفرینی و اقتصاد پیدا کرد؟ چرا در هیچ کتاب درسی نامی از کارآفرینان نیست؟
* علا میرمحمد صادقی(نایب رئیس اتاق تهران): در اوایل انقلاب نیز هنگامی مردم در دسته‌جاتی در خیابان‌ها علیه عوامل رژیم سابق شعار می‌دادند، از شعارها مرگ بر آمریکا و منافق و سایر دشمنان، شعارها ناگهان به مرگ بر سرمایه‌دار و کارخانه‌دار برمی‌گشت و این جو تا مدتی بر جامعه حاکم بود و من ناراحت بودم که چرا باید علیه افرادی که عمر و سرمایه خود را هزینه کرده و برای جوانان شغل ایجاد کرده‌اند، چنین شعارهایی داده شود.
* علینقی مشایخی (اقتصاددان):صرفا بر اساس سعی و خطا و با استفاده از دانش کم قادر نیستیم در بهبود شرایط کشور تغییری ایجاد کنیم. من با تکیه بر همین دیدگاه پس از اتمام تحصیلات در خارج از کشور به میهن خود بازگشته و با کمک همکاران سعی بر آن شد تا استعدادهای برجسته و جوان کشور جذب شده و با آموزش رشته‌های مختلف، خرد را در کشور ارتقا دهیم.
* میلاد منشی‌پور (از بنیانگذاران تپ‌سی): این نشان تنها متعلق به من نیست بلکه به همه کسانی تعلق دارد که در سه سال و نیم گذشته در ساخت و توسعه تپ‌سی کنار من بوده‌اند؛ از هم‌بنیانگذاران تپ‌سی (هومن دمیرچی و حمید مهینی) تا تمام مدیران و همکارانم که جزو خلاق‌ترین، کارآمدترین و حرفه‌ای‌ترین‌های کشور هستند…
من حضور خود را در جمع پیشکسوتان و کارآفرینان برتر کشور مغتنم می‌شمارم تا نمایندگان اقتصاد خصوصی کشور را به مشارکت در توسعه اقتصاد اینترنت محور دعوت کنم چراکه ورود بازیگران اینترنتی به اقتصاد کشور می‌تواند منجر به سهولت دسترسی به مشتریان و گسترش بازار کسب و کارهای اینترنتی شود. همانطور که فروشگاه‌های آنلاین، مشتریان جدیدی برای شبکه تامین‌کنندگان کالا و خدمات مختلف فراهم کردند و این دو را به هم پیوند دادند.
* نصرالله ایزدپناه(موسس استیل البرز): صنعتگران در ایران افرادی عاشق، سختکوش و باحوصله هستند و رسالت آنان، رساندن کشور به خودکفایی است.
* مهدی خان محمدی(بنیانگذار نان سحر):کارم را از فروش نان با دوچرخه آغاز کردم و امروز حدود ۱۸۰نوع نان مختلف صنعتی تولید می‌کنیم. انتخاب نام «سحر» برای گروه صنعتی‌اش به واسطه این بوده که همواره کار خود را از سحرگاه آغاز کرده‌ام.
* نورالدین نوربخش (از بنیانگذاران دامداران): نرخ سود بانکی برای تولید افزایش یافته و مالیات بر ارزش‌افزوده از تولیدکننده اخذ می‌شود؛ چه تولید کنیم و چه ورشکست شده باشیم، کماکان مالیات دریافت می‌شود. سیاست‌های تعزیراتی هم مشکلاتی را ایجاد کرده است و در شرایطی که مواد اولیه را به نرخ بازار آزاد تامین می‌کنیم باید محصول تولید شده را به نرخ دولتی بفروشیم. با تداوم این رویه تولید از بین می‌رود و کارگران کار خود را از دست می‌دهند.
* داود عابدی آملی(بنیانگذار تاژ): اگر شرایط را مهیا کنید تا واپسین لحظات زندگی می‌ایستیم، کار می‌کنیم و شغل ایجاد می‌کنیم. آرزوی ما این است که پشت میز کار یا در کارخانه‌ها بمیریم.
* علی سالک نجاتی(بنیانگذار آناتا): بیش از ۳۸۰۰ نفر از جوانان ایرانی در این گروه صنعتی شاغل هستند اما انتظار می‌رفت تا به امروز کارکنان این مجموعه در حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر باشند که متاسفانه به دلیل تحریم‌های ناجوانمردانه و همچنین جنگ تحمیلی وقفه بزرگی در کار ایجاد شد.
