قاب تاریخ| خاطرات ثریا، مصدق و هریمن و غرب‌زدگی ناصر
روزنامه هفت صبح، مرتضی کلیلی | با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته می‌کنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شده‌ای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست. عکس‌هایی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران، شهرهای ایران، عکس‌های فوتبالی، نوستالژیک و… برای دیدن تصاویر و شرح آن ادامه مطلب را بخوانید.
قاب مشاهیر ۱
تصویری از مذاکره نفتی مصدق با مشاور آمریکایی؛ پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ در مجلس سنا، دکتر مصدق به عنوان نخستوزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. دولت ایران در این زمان، آمادگی داشت که خود مستقیما نفت را صادر نماید. از آن طرف با خلعید از شرکت نفت انگلستان که از سالها قبل بر چاههای نفت ایران خیمه زده بود، دولت این کشور را به عکس‌العمل واداشت و کشتی جنگی به خلیج‌فارس اعزام کرد.
در ادامه، شرکت نفت انگلیس به دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت برد، ولی دولت ایران رسیدگی به اختلاف یک شرکت با یک دولت را در صلاحیت دیوان نمیدانست چون کار اختلاف بالا گرفت، در بیست و سوم تیر ۱۳۳۰، اورل هریمن مشاور مخصوص هاری ترومن رئیس‌جمهور وقت آمریکا برای میانجی‌گری بین شرکت نفت انگلیس و دولت ایران وارد تهران شد. به دعوت هریمن، هیاتی از انگلستان به ایران آمد و مذاکراتی طولانی به مدت سه هفته بین دو طرف انجام گرفت.
انگلیسی‌ها در حقیقت خواهان سهمی برابر با ایران و به مدت ۲۵ سال بودند که بیش از پیش نفت کشور را به قیمت ارزان به یغما ببرند اما هیات ایرانی مذاکرهکننده با انگلیسی‌ها این مسئله را نپذیرفت و مذاکرات دوجانبه با میانجی‌گری نماینده آمریکا بینتیجه ماند. در نهایت اورل هریمن پس از شکست در ماموریتش، در اول شهریور آن سال بدون دستیابی به نتیجهای به کشورش بازگشت. مداخله آمریکا در این مسئله هر چند به عنوان نقش میانجی صورت گرفت، ولی زمین‌های برای حضور بیشتر آمریکاییان در ایران شد.(موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی)
قاب مشاهیر ۲
قسمت‌هایی از کتاب کاخ تنهایی، خاطرات ثریا اسفندیاری (قسمت چهارم)؛ از برلین جز تصاویری تیره و ناخوانا در ذهنم باقی نمانده… خیابانی با دو سویش خانه، کبوترانی که پیش پایم می‌پریدند، یک جشن مکاره با چرخ فلک و اسب‌های چوبی‌اش، پدر و مادرم که دست در دست‌های من داشتند… از این بیشتر چیزی از زندگی نمی‌خواستم و می‌اندیشیدم که همه همان‌طور که من هستم، آدم‌هایی خوشبخت‌اند… از هنگامی که رضاشاه سهام نفت بختیاری‌ها را گرفت، پدرم دیگر پولی از درآمد زمین‌هایش دریافت نمی‌کرد.
به‌زودی در حالی که نیازمند به پول بود، در شهری که نمی‌توانست شغلی در آن بیابد سر‌گردان ماند و ناتوان از اینکه بتواند زندگی مورد آرزویش را برای مادرم فراهم آورد، پس ناگزیر شد به ایران باز‌گردد… آنجا، طوفان کمی آرام شده بود و عموهایم محکومیت‌شان به زندان تخفیف یافت و چند نفری هم به این شرط آزاد شدند که هرگز به املاک‌شان در ایل باز نگردند و چنین شد که یک خان بختیاری مجبور گردید زمین‌هایی را که در ایل داشت، با زمین‌های خان دیگری در حاشیه دریای خزر معاوضه کند.
پدر من صاحب خدم و حشم و دارایی چندانی نبود تا خطری به شمار آید، از این بابت نگرانی نداشت. پس توانست در پاییز ۱۳۱۶ با ما راه ایران را در پیش گیرد. مادرم درنهایت نومیدی پذیرفت که یک بار دیگر برلین، زادگاهش را ترک کند و به راستی هم پدرم شایسته این بود که مادرم به همراهش هر مسافرتی و به خاطرش هر فداکاری را بپذیرد. بار دیگر باز سرزمین روسیه و امواج دریای خزر را پیمودیم و خودمان را به اصفهان رساندیم.
اصفهان مهد خاطرات من، با مدرسه خانم الى، با سلطنت خانم و درس‌های فارسی‌اش، با کلیسای (آنگلیکن) و مستخدمه‌هایی که در آرزوی یافتن شوهر برای من بودند… آنها در حالیکه ردیف پای یک قطار سرو می‌نشستند، برایم مراسم عروسی پدر و مادر یا مادر‌بزرگ و پدر‌بزرگشان را با حسرت حکایت می‌کردند:آن زمان‌ها زن و شوهر آینده پیشتر از عروسی همدیگر را هرگز ندیده بودند و … از حالت قصه گفتن و تعریف با شاخ و برگ معلوم بود می‌خواهند به من بفهمانند که این تنها زنان‌اند که زیبا بودن و توجه به عظمت … و تقدس وصلت، برایشان یک احساس واقعی، بلکه یک غریزه است. ادامه دارد…
قاب تاریخ
غرب‌زدگی ناصرالدین‌شاه و تغییر چهره شهر تهران؛ فرنگ‌مآبی و غرب‌زدگی برخی از شاهان قاجار و پهلوی باعث دگرگونی خاصی در فرهنگ معماری کشور شد و کالبد شهری را در ایران به شدت تغییر داد. از همین رو سفرهای ناصرالدین‌شاه به اروپا تاثیر بسیار زیادی در این راستا گذاشت و بناهایی به شکل معماری اروپایی در تهران و دیگر شهرهای کشور ساخته شد. سیاحان اروپایی دو نظر مختلف درباره معماری ایران در زمانه ناصرالدین‌شاه دارند که اولی به ابتدای حکومت ۵۰ ساله وی و دومی به زمان پس از سفرهای وی به فرنگ باز می‌گردد.
فلوگون رافائل سیاح اروپایی در سال ۱۲۶۷ ق (۱۸۵۶ م) نوشته است: تهران شهری زیبا، رنگین، نیک و دلنشین … عمارت و کاخ‌هایش مستحکم و عالی و خانه‌های‌شان همچون سایر بلاد ایران از خشت. بنایش محکم و خندق‌هایش ژرف و قعیر. اما در دوره ناصری که از سال ۱۲۶۴ به تخت تکیه زد، معماری تا حد زیادی در ایران تغییر یافت تا جایی که یاکوب ادوارد پولاک دیگر سیاح اروپایی می‌نویسد:
«در تهران دوره ناصری، تنها میدان قابل ذکر و توجه سبزه‌میدان است که سنگفرش است و دور تا دور آن دکان‌های زیبا و صفه و ایوان احاطه شده است … عمده ساختمان‌ها، حتى بنایی جدید که به دستورشاه قرار شد در حیاط اول ارگ (برای همسر سوگلی خود بسازند)، دارای کلیه نواقصی است که در معماری جدید ایران مشهود است. ستون‌هایی که روی آن گچ مالیده‌اند سست است و نازک. پنجره‌های بسیار، درها و شاه‌نشین‌ها و طاقچه‌ها و بالکن‌ها، انسان را به یاد خانه‌های مقوایی می‌اندازد که با کوچک‌ترین بادی فرو می‌ریزد.»
اولین خیابان‌هایی که به شیوه خیابان‌های اروپایی در تهران احداث گردید، عبارت بودند از: باب همایون، سردر الماسیه، ناصریه، لاله‌زار، امیریه، چراغ برق، علاءالدوله و بهارستان که بعد از توسعه تهران به ۱۲ دروازه و براساس نقشه جدید زمان ناصرالدین شاه بود. این نقشه جدید حاصل سفر فرنگ شاه بود که به دستور وی و با همکاری مهندسان خارجی تهیه شد.
منبع: مصطفی کیانی، معماری دوره اول پهلوی
قاب نوستالژی ۱
پژو ۴۰۶ کوپه، نمایشگاه بین‌المللی تهران - تابستان ۱۳۷۶؛ ایران ناسیونال ( ایران‌خودرو) از دهه ۵۰ و با برنامه‌ریزی برای مونتاژ پژو ۳۰۵ با پژو وارد همکاری شده بود اما در دهه ۶۰ خورشیدی به‌طور جدی با واردات و سپس مونتاژ مدل ۴۰۵ به عنوان نماینده این خودروساز در ایران معرفی شد. در دوران طلایی نمایشگاه‌های بین‌المللی خودرو، ایران‌خودرو تعداد زیادی از انواع پژوهایی که احتمال آن می‌رفت به بازار ایران راه پیدا کنند، همانند ۳۰۶، ۳۰۷، ۴۰۶ و ۶۰۷ را به نمایشگاه‌ها آورد.
این بار به سراغ پژو ۴۰۶ کوپه‌ای می‌رویم که در نمایشگاه تابستان ۱۳۷۶ به نمایش درآمد. ظاهرا یکی دو نمونه از این مدل توسط ایران‌خودرو به کشورمان وارد شد . از نظر بسیاری از علاقه‌مندان و متخصصان، پژو ۴۰۶ کوپه یکی از زیباترین خودروهای ساخت این خودروساز فرانسوی است که به لطف طراحی پینین فارینا، بیشتر شبیه یک کوپه ایتالیایی است. با توجه به اینکه صحبتی از مونتاژ یا واردات این مدل در زمان عرضه در نمایشگاه مطرح نشده، احتمالا این ۴۰۶ کوپه هم صرفا برای بازاریابی برای پژو به ایران آورده شده بود.
قاب نوستالژی ۲
در حاشیه دیدار تیم ملی راگبی زنان آلمان و ایران که با حضور سفیر آلمان سال ۱۳۹۶ در تهران برگزار شده بود.
