قاب تاریخ| حصبه ثریا، دسته گل موسولینی و...
روزنامه هفت صبح، مرتضی کلیلی | با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته می‌کنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شده‌ای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست. عکس‌هایی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران، شهرهای ایران، عکس‌های فوتبالی، نوستالژیک و… برای دیدن تصاویر و شرح آن ادامه مطلب را بخوانید.
قاب مشاهیر
ژاله و رکسانا صبا در کنار پدر؛ سایه پوپیتر ابوالحسن‌خان بر صورت علی صبا، پسر برادر ایشان افتاده است.حالِ این عکس زیبا، لبخند دو کودک و گوشه‌گیری پسر، حال عجیبی است. این عکس خاص اول بار، چند سال پیش به همت نوه استاد در صفحه ابوالحسن صبا به اشتراک گذاشته شد. پدرش، ابوالقاسم کمال‌السلطنه، فرزند محمد جعفرخان صدرالحکما، فرزند محمودخان صبا، شاعر و نقاش بلند آوازه عهد ناصری بود. کمال‌السلطنه طبیب و ادیب و دوستدار موسیقی بود. سه تار را دل‌نشین می‌نواخت و اولین استاد پسرش بود. صبا علاوه بر نوازندگی، گاه آهنگ نیز می‌ساخت و علاوه بر موسیقی، ادبیات کلاسیک ایران را به خوبی می‌شناخت و زبان انگلیسی را می‌دانست.
ابوالحسن صبا، ۴۰ سال ساز نواخت، تعلیم داد، در ارکسترها شرکت کرد، کتاب نوشت و درتمام جریان‌های موسیقی ایران تأثیر مستقیم و مثبت داشت. در جوانی به مدرسه کمال‌الملک رفت و نقاشی را فراگرفت. این موسیقیدان بزرگ، آثار نیما و هدایت را می‌خواند و با نیما و شهریار روابط نزدیک داشت. او با شهریار از ایام جوانی دوست بود. این دوستی تا پایان عمر او دوام کرد و در زمان مرگ نیز شهریار بر بالین او حضور داشت. ابوالحسن صبا، در سال ۱۳۱۱ با یکی از شاگردان خود با نام منتخب اسفندیاری کوه نور، دختر عموی نیما ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، سه دختر به نام‌های غزاله، ژاله و رکسانا است.
قاب تاریخ ۱
بیماری حصبه یا دلایل عصبی؟ ۲۴ بهمن ۱۳۳۶، ثریا به‌تنهایی با تشریفات سلطنتی از تهران به مسافرتی رفت که بازگشتی نداشت. یک ماه بعد در ۲۴ اسفند، وزارت دربار بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد شاه همسرش را طلاق داده است. مشکل اصلی زمانی بروز کرد که در سال ۱۳۳۳، علیرضا برادر تنی محمد‌رضا بر اثر سانحه هوایی فوت کرد. با مرگ علیرضا خاندان پهلوی با مسئله بحران جانشینی روبه‌رو شد. از آن پس درمان ثریا توسط پزشکان متخصص آغاز شد اما ثمری نبخشید.
شاید بیماری حصبه یا دلایل عصبی و اضطراب‌های وصلت سلطنتی و جنجال‌های کودتای ۲۸ مرداد و خروج اضطراری به همراه شاه از ایران بر آرامش و روان ثریا اثر گذاشته و مانع بارداری‌اش شده بود اما پزشکان وی را کاملا سالم می‌دانستند. شاه ایران که گفته می‌شود به شدت عاشق ملکه ثریا بود، پس از هفت سال زناشویی تحت فشار خانواده و مجلس سنا ثریا را طلاق داد. ملکه ثریا با دلی شکسته از ایران رفت. در زندگی این زن غیر از بی‌مهری و جفا چیزی نبود . از مقام ملکه بودن و تعظیم و تکریم فراوان، به ناگاه مطلقه‌ای شد که تمام جهان از نازایی‌اش خبر داشتند و رسانه‌ها چیزی نداشتند غیر از نوشتن درباره جدایی و نازا بودنش.
پس از جدایی فرمان داده شد تا تمام تصاویر وی از کوچه و خیابان و کتب درسی حذف شود و پس از آن نیز مطبوعات و رسانه‌ها اجازه بازتاب اخبار مربوط به ملکه پیشین را نداشتند. ثریا تا روزی که زنده بود، حلقه الماس ازدواج خود با شاه را به دست می‌کرد و می‌گویند وی تصمیم داشت برای دیدن شاه به قاهره برود که این امکان فراهم نشد. ثریا بعد از شاه قصد ازدواج با فرانکو ایندوینا کارگردان و تهیه‌کننده سینما را داشت که با سقوط هواپیما، فرانکو را نیز از دست داد . ثریا متولد یک تیر ۱۳۱۱ بود و در ۳ آبان ۱۳۷۹ در ۶۹ سالگی در پاریس درگذشت. در سال ۱۳۹۳ بعد از سال‌ها، دادگاهی در آلمان بر اساس وصیت ثریا حکم داد اموال باقی‌مانده از ثریا، به سه سازمان خیریه فرانسوی داده شود.
قاب تاریخ ۲
تقیزاده چه کسانی را قابل رأی دادن در امور مملکتی نمی‌دانست؟ سیدحسن تقیزاده در روزنامه کاوه، با نگاهی به سیاست بین‌الملل، عده‌ای را منکر بدیهی و محروم از عقل سیاسی دانسته و معتقد است آنها قابل رأی دادن در امور مملکتی نیستند؛ سیدحسن تقیزاده که غالبا به عنوان یک سیاستمدار همدل با انگلستان مطرح است، در این مطلب به رویکرد استعماری انگلیس در قبال ایران توجه کرده و معتقد است کسانی که به حسن نیّت دول استعماری نسبت به ایران خوش‌بین هستند، سخت در اشتباه‌اند:
«روس و انگلیس به ایران رحم و احترام نخواهند کرد و امان نخواهند داد. شک‌کننده در این حقیقت محض و امیددارنده به بقای استقلال ایران در صورت غلبه روس و انگلیس، منکر بدیهی و محروم از عقل سیاسی است. کسی که به این اندازه به اصول ابتدایی سیاست دنیا جاهل باشد قابل رأی دادن در امور مملکتی نیست.( پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر)
شرح عکس:استقبال سیدحسن تقیزاده از ریچارد نیکسون هنگام بازدید او از مجلس شورای ملی
قاب تاریخ ۳
موسولینی برای جنازه کدام پادشاه ایرانی گل فرستاد؟ محمدعلی‌شاه قاجار ششمین پادشاه از دودمان قاجار بود. او در سال ۱۲۸۵ خورشیدی به سلطنت رسید و به مخالفت با مشروطه پرداخت. مجلس شورای ملی را به توپ بست و آزادی‌خواهان را به قتل رساند. او پس از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان، به سفارت روسیه در تهران پناهنده شد و با فشارهای داخلی و خارجی و با تحقیر مجبور به ترک ایران شد. مشروطه‌خواهان پس از وی پسر خردسالش احمدشاه را به سلطنت انتخاب کردند. وی بعد از تبعید به بندر ساوونا در ایتالیا رفت و در آنجا در سال ۱۳۴۴ ه. ق درگذشت. پیکرش را در کربلا دفن کردند. این تصویری از دسته‌گلی است که گفته می‌شود بنیتو موسولینی به مناسبت درگذشت شاه قاجاری در ایتالیا فرستاده است.(کافه تاریخ)
قاب تاریخ ۴
بازی‌های جذاب همیشه در دسترس ایرانی؛ سرگرمی‌ها و نمایش‌های عصر قاجاری، بازی‌هایی ساده بودند که بسیاری از آنها با ابزارهایی ساده به نمایش درمی‌آمدند.«بازی‌ها در تهران دوره قاجار در برخی از جشن‌ها نیز کاربرد داشته‌اند که معمولاً انواع نمایشی آنها در مراسم نامزدی، عقد و عروسی و امثال آن و در جشن‌های نوروز بازی می‌شدند. نکته مهم دیگری که تقریبا در تمامی بازی‌های سنتی به چشم می‌خورد ابتدایی و در دسترس بودن ابزار آن است.
ابزاری چون چوب، سنگ، توپ پارچه‌ای، طناب، کمربند، نردبان، حبوبات و میوه‌ها. از جمله بازی‌های مشهور این دوران که برخی از آنها تنها ویژه شهر تهران نبودند، می‌توان به بازی‌های زیر اشاره کرد: آب اومد، کدوم آب، آتش‌داری بالاترک، آسیاب بچرخ، عمو زنجیرباف، آفتاب مهتاب چه رنگه، اشرت اپرت، اتل متل توتوله، ارش قرش، اوستا بدوش زن اوستا ندوش، کلاغ‌پر، تاپ تاپ خمیر، یک قل دو قل، باقالی به چند من، تاب‌بازی، ترنا بازی، حمومک مورچه داره، نون بیار کباب ببر، هل و گلاب و…»
