علت اصلی حضور پیدا نکردن بورسی‌ها در نمایشگاه بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی| نمایشگاه بورس، بانک و بیمه که جدیدا نامش به نمایشگاه صنعت مالی تغییر کرده، هفته گذشته از دوم تا پنجم مردادماه در مرکز نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد اما هیچ شباهتی به ۱۳دوره قبلی نداشت. دیگر خبری از آن شور و شوق سابق نبود و هرچه در سالن‌های نمایشگاه گشت زدیم، نتوانستیم رد و نشانی از کارگزاری‌ها و نهادهای مالی بزرگ بازار سرمایه پیدا کنیم. شاید فکر کنید این اتفاق به‌خاطر کاهش شدید درآمد کارگزاری‌ها یا وضعیت خراب بورس در روزهای اخیر باشد.
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد یک عامل عجیب، علت اصلی حضور پیدا نکردن بورسی‌ها در نمایشگاهی به‌نام بورس بوده. عاملی که پشت‌پرده آن سازمان بورس ایستاده که با اطلاعیه‌اش عملا پشت نهادهای مالی را خالی کرده و نمایشگاه را به صنعت بیمه واگذار کرده است. تا جایی‌که یکی از تحلیلگران بورس در حساب توئیتر خود به کنایه گفته: «۲۰۰۰۰تومان ورودی نمایشگاهی که به اسم بورس اما کمترین نشانه از بورس رو داشت، زیان دیگه‌ای بود که بازار سرمایه بهم وارد کرد!»
چطور یک اطلاعیه ساده، معادلات را به‌هم ریخت؟
«پس از برگزاری ۱۲ دوره موفقیت‌آمیز نمایشگاه تخصصی بورس، بانک و بیمه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، از سال گذشته نهاد ناظر بازار سرمایه، انصراف خود را از برگزاری و حضور در این نمایشگاه سالانه به شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی اعلام کرد.» این متن اطلاعیه‌ای است که پایگاه خبری بازار سرمایه به‌عنوان نهاد رسانه‌ای سازمان بورس در تاریخ چهارم خردادماه و همزمان با آغاز ثبت‌نام غرفه‌داران نمایشگاه بورس بانک بیمه منتشر کرد.
اطلاعیه‌ای که احتمالا عامل اصلی حضور پیدا نکردن بازیگران اصلی بازار سرمایه در نمایشگاه بورس باشد. در این اطلاعیه سازمان بورس لحنی به‌شدت عجیب را به کار گرفته و در بخشی از آن گفته «این سازمان هیچ‌گونه مسئولیتی درباره نحوه برگزاری این رویداد ندارد.» همین یک جمله کافی بود تا کارگزاری‌های بزرگ که بعضا تا یک قدمی پرداخت هزینه میلیاردی غرفه‌سازی به ستاد برگزاری نمایشگاه رفته بودند، از تصمیم خود منصرف شوند و در نهایت شاهد برگزاری یک نمایشگاه بی‌رونق برای بورس باشیم.
کارگزاری‌هایی که تا یک قدمی نمایشگاه رفتند و برگشتند
بررسی اتفاقاتی که در جریان ثبت‌نام غرفه‌داران نمایشگاه بورس، بانک و بیمه افتاده نشان می‌دهد شرکت‌های کارگزاری آنقدر هم نسبت به حضور در این نمایشگاه بی‌میل نبوده‌اند. آنها در زمان ثبت‌نام و قبل از انتشار اطلاعیه سازمان بورس، دست به کار شدند و حتی تا یک قدمی پرداخت هزینه‌های میلیاردی حضور در این نمایشگاه رفتند.
اما همان اطلاعیه باعث شد آنها یکی پس از دیگری از حضور در نمایشگاه انصراف دهند. از‌جمله کارگزاری‌هایی که بعد از ثبت‌نام اولیه، از حضور انصراف داده‌اند می‌توان به شرکت‌های بزرگی مثل کارگزاری مفید، فارابی، آگاه، اقتصاد بیدار و شرکت سرمایه‌گذاری ملی اشاره کرد که هرکدام از آنها قرار بود با غرفه‌هایی با متراژ بالا در نمایشگاه شرکت کنند. اما در نهایت تنها چند نهاد مالی بزرگ مثل سبدگردان هدف در نمایشگاه حضور پیدا کردند.
حامی نمایشگاه با غرفه خالی
کارگزاری امین سهم و شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری ترنج که قرار بود از حامیان اصلی نمایشگاه بورس، بانک و بیمه باشند و لوگو آنها در پوستر نمایشگاه به‌چشم می‌خورد، با غرفه خالی به استقبال بازدیدکنندگان نمایشگاه بورس بانک و بیمه آمدند. آنطور که در اولین پوسترهای تبلغیاتی نمایشگاه بورس، بانک و بیمه مشاهده می‌شود، کارگزاری امین سهم به‌عنوان حامی طلایی و شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری ترنج به‌عنوان حامی فیروزه‌ای نمایشگاه معرفی شده‌اند. این دو تنها حامیان بورسی نمایشگاه صنعت مالی بودند که در نهایت با غرفههای خالی در نمایشگاه شرکت کردند. این درحالی است که در ورودی سالن بورس این نمایشگاه، بنرهای تبلیغاتی کارگزاری امین سهم به‌چشم می‌خورد.
حامیانی که ارتباطی با بازار سرمایه نداشتند
از دیگر نشانه‌های کم‌رونقی نمایشگاه بورس، بانک و بیمه امسال، نام حامیان این نمایشگاه بود. آنطور که در پوستر رسمی چهاردهمین دوره نمایشگاه صنعت مالی مشخص است، تنها دو شرکت مرتبط با بازار سرمایه در فهرست حامیان به‌چشم می‌خورد که این دو شرکت هم با غرفه خالی در نمایشگاه حاضر شدند.
یکتانت (پلتفرم تبلیغات آنلاین)، بانک ملی ایران، شرکت فناوران اطلاعات خبره (مرتبط با صنعت بیمه)، بیمه بازار (پلتفرم فروش بیمه)، مبین‌نت (اپراتور اینترنت)، ازکی (پلتفرم فروش بیمه)، بیمه پارسیان، آپ و بیمه دی دیگر حامیان نمایشگاه بورس بانک و بیمه بودند که اغلب آنها در صنعت بیمه مشغول به فعالیت هستند. موردی که نشان می‌دهد بیمه، صنعت اصلی حاضر در نمایشگاه بورس، بانک و بیمه بوده است.
فولاد؛ تنها شرکت سهامی حاضر در نمایشگاه
سالن ۸ و ۹ نمایشگاه صنعت مالی به بازار سرمایه اختصاص داشت اما تنها شرکت سهامی حاضر در این سالن، شرکت فولاد مبارکه اصفهان بود. فولاد با اینکه غرفه بزرگی داشت، اما این غرفه را به شرکت‌های کوچک‌تر واگذار کرده بود که هر کدام از آنها با قرار دادن یک کانتر محصولات و خدمات خود را معرفی می‌کردند و خبری از حضور فعال شرکت‌های سهامی بزرگ نبود. البته بعضا بانک‌هایی مثل بانک صادرات و شرکت‌های بیمه در سالن‌های مختص خودشان حضور داشتند و بخشی از غرفههای چندصدمتری این بانک‌ها و بیمه‌ها، به کارگزاری‌های بانکی و زیرمجموعه‌های بورسی اختصاص پیدا کرده بود.
ضربه مهلک سازمان بورس به شرکت‌های بازار سرمایه
چهاردهمین دوره نمایشگاه بورس، بانک و بیمه در حالی بدون حضور فعال شرکت‌های بورسی برگزار شد که در دوره‌های گذشته سهامداران می‌توانستند با حضور در این نمایشگاه، بیشتر با کارگزاری‌ها و خدمات نهادهای مالی آشنا شوند. برای مثال در دوازدهمین دوره نمایشگاه بورس بانک بیمه که قبل از شیوع کرونا برگزار شده بود، شرکت فرابورس ایران به تنهایی یک سالن را رزرو کرده بود.
سازمان بورس حضور فعالی داشت و شرکت‌های کارگزاری هرکدام برای جذب مشتری و بازدیدکننده بیشتر در نمایشگاه بورس بانک بیمه، خدمات ویژه‌ای را در این نمایشگاه رونمایی می‌کردند. حالا و با این شرایط سازمان بورس نه‌تنها با حضور پیدا نکردن به‌عنوان برگزار‌کننده، سعی کرده از زیر بار برگزاری این نمایشگاه شانه خالی کند، بلکه با اطلاعیه شدیداللحن خود، شرکت‌های بورسی را هم از حضور در نمایشگاه منصرف کرد تا فرصت رویارویی مستقیم سهامداران با نهادهای مالی به‌طور کلی از بین برود.
