طرح پر سروصدای گشایش اقتصادی نیامده رفت
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | «فروش اوراق سلف نفتی از دستور کار خارج شد». این جمله را دیروز معاون اول رئیس‌جمهور گفته و آن را باید پایان رسمی طرح پرسروصدای گشایش اقتصادی بدانیم. اسحاق جهانگیری دیروز در جلسه شورای اقتصاد با بیان این مطلب توضیح داد: «متاسفانه طرح فروش اوراق سلف نفتی که گفته می‌شد می‌تواند تا ۱۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت ایجاد کند، به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها از دستور کار خارج شد».
اواسط مردادماه بود که رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت وعده داد که به زودی در جلسه سران قوا تصمیمی گرفته خواهد شد که یک گشایش اقتصادی در کشور ایجاد می‌کند و به تعبیر او دست دولت مقداری باز خواهد شد. همان روز قالیباف، رئیس مجلس هم که به مناسبت روز خبرنگار به صداوسیما رفته بود، گفت به زودی شاهد یک تحول و ثبات اقتصادی در کشور خواهیم بود. حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور هم آن توئیت تاریخی «پیشنهاد: قبل از هر تصمیم اقتصادی شخصی یک هفته صبر کنید» را منتشر کرد تا گمانه‌زنی‌ها شروع شود.
در آن مقطع چند فرضیه مطرح شد درباره اینکه منظور از طرح گشایش اقتصادی چیست؟ خود ما هم در شماره ۱۹ مرداد هفت صبح ۷ سناریو را بررسی کردیم و نوشتیم که محتمل‌ترین گزینه فروش اوراق سلف نفتی است. بعد به تدریج مشخص شد که منظور همین است که دولت تا سقف دو میلیون بشکه نفت را به مردم پیش‌فروش کند و بعد در موعد تحویل و زمانی که فروش نفت میسر شد سود آن به سرمایه‌گذاران برسد.
هرچند علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص گفته بود منظور از گشایش اقتصادی مجموعه‌ای از طرح‌هاست، اما تقریبا همه مطمئن بودند که محوریت اصلی با همین طرح پیش‌فروش نفت به مردم است. بعضی تخمین زده بودند که اجرای این طرح ۵۰ هزار میلیارد تومان عاید دولت می‌کند و اینکه الان جهانگیری از درآمدزایی ۱۴۰ هزار میلیاردتومانی گفته هم نکته جالبی است.
رسانه‌های اصولگرا اما با اندکی تعلل مخالفت خود را با این طرح ابراز کردند. آن‌ها اینطور استدلال کردند که پیش‌فروش نفت به معنی بدهکار کردن دولت بعد است. فعالان این جناح سیاسی چون معتقدند در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ شانس بیشتری برای پیروزی دارند، طبعا با این طرح مخالف هستند، هرچند که به نظر می‌رسید در جلسه سران قوا با این طرح موافقت ضمنی شده که رئیس‌جمهور در اعلام آن پیش‌دستی کرده.
خلاصه بعد از همین مخالفت‌های پراکنده در محافل سیاسی بود که ورق کاملا برگشت. سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه، یک هفته بعد اعلام کرد که این طرح در جلسه سران قوا مطرح شده، اما قوه قضائیه نظرش را پس از هم‌اندیشی با کارشناسان اقتصادی اعلام و به دولت منتقل کرده است. درعین‌حال ابوالفضل ابوترابی، نماینده نجف‌آباد در مجلس هم مدعی شد که روسای دو قوه مقننه و قضائیه در نامه‌ای به رهبری مخالفت خود را با طرح فروش سلفی نفت اعلام کردند.
بنابراین اینکه جهانگیری دیروز از «برخی ناهماهنگی‌ها» گفته، می‌تواند اشاره‌ای به همین ماجرای مخالفت قالیباف و رئیسی باشد. از طرفی عصر یکشنبه این هفته هم جلسه سران قوا بود و به نظر می‌رسد در همین جلسه مسجل شده که طرح اوراق سلف نفتی باید کنار برود. هرچند که دیروز محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، در اینستاگرام نوشته که این جلسه فضای صمیمی‌ای داشته.
کنار گذاشته شدن طرح عرضه اوراق سلف نفتی در بورس دیروز واکنش‌های متفاوتی در شبکه‌های اجتماعی داشت. بعضی از آن ابراز خرسندی کردند و گفتند چون انتهای آن معلوم نبود چه می‌شود و گروه دیگری هم اشاره کردند که تاوان این ناهماهنگی را مردم و بازارهای مختلف مالی پرداختند. به‌هرحال این نقطه پایان وعده گشایش اقتصادی است.
طرح پیش‌فروش نفت به روایتی در جلسه سه ماه پیش رئیس‌جمهور با فعالان سیاسی و با ایده سیدحسین مرعشی شکل گرفت و به روایتی دیگر اصل پیشنهاد آن از سوی محمد فروزنده، از نیروهای نزدیک به روحانی در جلسه با بیژن زنگنه، وزیر نفت مطرح شده بود. هرچه بود باید آن را تمام‌شده بدانیم.
