صعود دندانپزشکان به صدر جدول قصور پزشکی!
روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده | قصور دندانپزشکان از متخصصان زنان و جراحان عمومی بیشتر شده و به رتبه اول رسید… ایمپلنت و لمینت، متهم جدید قصور پزشکی. روز گذشته آمار جدید قصور پزشکی منتشر و یک رکورد شکنی جالب توجه ثبت شد. دندانپزشکان پس از دو سال که معمولا در رتبه‌های دوم و سوم قصور پزشکی بودند بالاخره توانستند با تلاش شبانه‌روزی خود به رتبه اول دست پیدا کنند و تعداد قصورهایشان از متخصصان زنان نیز جلو بزند.
پس از متخصصان زنان، رتبه سوم قصورهای پزشکی نیز به جراحان عمومی اختصاص دارد. سوال اساسی اینجاست چه اتفاقی افتاده که تعداد پرونده‌های ثبت شده قصور پزشکی از دندانپزشکان افزایش پیدا کرده است؟ در گزارش هفت صبح به بررسی این موضوع می‌پردازیم اما ابتدا آمار رسمی رئیس سازمان پزشکی قانونی را مرور می‌کنیم.
*** قصور به روایت آمار
مدیرکل کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی گفت: از ابتدای فروردین تا پایان آبان سال جاری چهار هزار پرونده در نوبت اول مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد به ترتیب دندانپزشکی و زنان و زایمان در صدر پرونده‌های قصور پزشکی بودند. آمارها به شرح زیر است:
* یک: از پنج هزار و ۱۹ نفر، ۶۶۲ نفر در رشته دندانپزشکی دچار قصور پزشکی بودند که از این تعداد ۴۲۹ نفر محکوم و ۲۳۳ نفر تبرئه شدند.
* دو: در رشته زنان و زایمان ۵۱۹ نفر دچار قصور پزشکی بودند که ۱۶۳ نفر محکوم و ۳۶۵ نفر تبرئه شدند.
* سه: رشته سوم نیز جراحی عمومی است که ۴۴۷ نفر در این خصوص در هشت ماه گذشته درگیر بودند که ۲۰۶ نفر تبرئه و ۲۴۱ نفر هم محکوم شدند.
*** دلایل قصور این سه رشته پزشکی
برای آنکه بدانیم اوضاع از چه قرار است و چرا سه رشته پزشکی دارای بیشترین قصور هستند، نظرات پزشکان و کارشناسان مختلف را می‌خوانیم.
* یک: دندانپزشکان : دکتر «ایرج‌خسرو نیا» رئیس جامعه متخصصان داخلی درباره دلایل آمار بالای تعداد شکایت ثبت شده از دندانپزشکان می‌گوید: «فعالیت‌های زیبایی در دندانپزشکی نسبت به فعالیت‌های درمانی بسیار بیشتر شده است. در نتیجه وقتی مراجعه کنندگان هزینه بیشتری صرف می‌کنند، انتظار بیشتری نیز دارند.به طور معمول هر چقدر کار‌ها ظریف‌تر می‌شود شکایت‌ها نیز بیشتر می‌شود. تا چند سال قبل مواردی مانند ایمپلنت و لمینت به گستردگی امروز وجود نداشت. در حال حاضر مراجعه کنندگان برای هر دندان حدود ۵ تا ۱۰ میلیون تومان به دندانپزشک می‌دهند و ایمپلنت می‌کنند. این افراد بعد از مدتی متوجه می‌شوند ایمپلنت باب میل آن‌ها نیست یا مشکلاتی دارد. مثلا موارد زیادی گزارش شده که ایمپلنت‌ها به درستی کار نکردند، کج بودند، غذا بین آن‌ها گیر کرده یا بعدا دچار درد شده‌اند.
در نتیجه از این دست از پزشکان شکایت صورت می‌گیرد. همچنین نباید از نظر دور داشت هزینه‌های دندانپزشکی مانند ترمیم و… بسیار افزایش رفته و زمانی که مراجعه کننده با عارضه‌ای مواجه می‌شود، می‌بیند هم هزینه گزافی داده و هم دندانش خراب شده است.» همچنین گروهی دیگر از کارشناسان عقیده دارند به دلیل افزایش قیمت دلار در یک سال اخیر، قیمت مواد اولیه دندانپزشکی و خصوصا مواد اولیه ایمپلنت و لمینت که وارداتی هستند، افزایش زیادی داشته است. به همین دلیل برخی دندانپزشکان برای آنکه هزینه‌های تمام شده خود را پایین‌تر نگه دارند تا مشتریانشان را از دست ندهند، ممکن است از مواد اولیه درجه دوم و سوم استفاده کنند. همین موضوع سبب می‌شود که بیماران از نتیجه کار راضی نباشند و اقدام به شکایت کنند.»
* دو: متخصصان زنان
مدیرکل کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی درباره دلایل شکایت از متخصصان زنان می‌گوید: «در این رشته پزشکی، دو نفر شامل مادر و کودک درگیر هستند و به دنیا آمدن کودک و سلامتی او برای خانواده بسیار مهم است و شکایت بیشتری در این زمینه انجام می‌شود به همین دلیل تعداد افراد درگیر در این نوع قصور پزشکی نسبت به سایر رشته‌ها بیشتر است.» رئیس جامعه متخصصان داخلی درباره این موضوع می‌گوید: «معمولا در افکار عمومی تولد نوزاد یک امر عادی و بدون عارضه تصور می‌شود که حتما عمل زایمان بدون هیچ مشکلی انجام می‌شود. شکایت‌ها از پزشکان زنان و زایمان به این دلیل بیشتر است که فردی سالم را برای دنیا آوردن بچه خود به نزد پزشک می‌برند اما برخلاف تصورات خود دچار عوارض جانبی می‌شوند.
مثلا مادر دچار خونریزی یا پارگی شکم می‌شود یا بچه‌ای که به دنیا می‌آید دچار شکستگی در دست یا ناحیه ستون فقرات می‌شود. اینگونه موارد در تمام دنیا امری طبیعی است و درصدی از زایمان‌ها به این عوارض دچار می‌شود.» او سویه‌های دیگری از قصور‌ها در متخصصان زنان و زایمان را نیز توضیح می‌دهد: «در مواردی از شکایات هم اما دیده شده که بچه به دنیا آمده دچار مشکلاتی مانند نقص عضو یا موارد مشابه است اما پزشکان متخصص آن مادر در طول ۹ ماه چنین موضوعی را تشخیص نداده بودند. در مواردی نیز دیده شده پدر و مادر قصد داشتند بچه به صورت عادی به دنیا بیاید اما پزشک متخصص آن‌ها عمل را دیر انجام داده و در نتیجه مجبور شدند سزارین انجام دهند و هزینه‌های بسیار بیشتری پرداخت کنند.»
*** جراحان عمومی
دکتر «ایرج‌خسرو نیا» درباره حضور جراحان عمومی در این فهرست می‌گوید: «جراحان عمومی به دلیل گستردگی وظایف و مراجعان خود به صورت طبیعی با شکایات بیشتری نیز روبه‌رو می‌شوند که معمولا جزو عوارض شناخته شده بیماری‌ها طبقه‌بندی می‌شود. مثلا فردی ممکن است سرطان یا نارسایی قلب داشته باشد و برای یکسری از عمل‌های خود به پزشکان عمومی مراجعه کند اما در نهایت به خونریزی و حتی فوت در آینده منجر شود که ارتباطی با عمل‌های جراحی صورت گرفته ندارد و به سرطان مربوط است.
در این موارد مراجعه کنندگان اما از آن جراح عمومی شکایت می‌کنند. درصدی از شکایات نیز قاعدتا به دلیل قصورهایی است که در این زمینه وجود دارد. مثلا برخی جراحان عمومی بدون آنکه دوره خاصی ببینند به کار جراحی پلاستیک و عمل‌های زیبایی روی آوردند. خیلی از مراجعان برای عمل بینی، پلک، گونه و… سراغ این دسته از جراحان عمومی می‌روند اما آن‌ها به دلیل آنکه دوره‌ای در این زمینه نگذرانده‌اند نمی‌توانند انتظارات را برآورده کنند. قانون در صورتی به جراح عمومی اجازه ورود به عمل زیبایی را می‌دهد که دوره‌های خاص و مورد تایید وزارت بهداشت و نظام پزشکی را گذرانده باشد. اگر غیر از این باشد جراح عمومی تخلف کرده است.»
*** روند شکایت و بررسی چگونه است؟
بابک سلحشور، مدیرکل کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی درباره روند شکایت و بررسی آن می‌گوید: «روند برگزاری کمیسیون‌ها در بحث قصور با دستور مقام قضایی شروع می‌شود و با رسیدگی پرونده در خصوص قصور احتمالی کادر درمان در استان مربوطه بررسی می‌شود. در نوبت اول رسیدگی، کمیسیون سه نفره تشکیل جلسه می‌دهد و بعد در صورت اعتراض به نتیجه کمیسیون با درخواست مقام قضایی، استان مبدا می‌تواند، برگزاری کمیسیون نوبت دوم در استان همجوار آن استان را با تعداد نفرات بیشتر درخواست کند.
در صورت اعتراض مجدد، استان مربوطه مجاز به برگزاری کمیسیون نوبت سوم نیست و برای برگزاری نوبت سوم به بعد، پرونده به کمیسیون مرکزی ارجاع می‌شود که جدا از کمیسیون استان تهران است که پرونده مورد بررسی قرار می‌گیرد با تاکید بر اینکه با کمتر از هفت نفر برگزار نمی‌شود.در کمیسیون پزشکی بر اساس موضوع پرونده کارشناس مربوط به آن رشته در جلسه حضور می‌یابد، حداقل یک کارشناس پزشکی قانونی که در مورد قصور و ضوابط مربوط به آن مطلع هستند نیز حضور دارند.
پرونده‌های پزشکی قانونی فقط مربوط به قصور نیست و گاهی هم مربوط به معاینات پزشکی قانونی، تعیین علت فوت و معاینات روانپزشکی از جمله حجر، سفاهت و جنون است و در صورت اعتراض به نظریات فوق با صلاحدید مرجع قضایی قابل طرح در کمیسیون مربوطه است.در پرونده‌های پزشکی مربوط به قصور ممکن است افراد درگیر در یک پرونده، بیش از یک نفر باشد و الزاما تعداد پرونده‌ها با تعداد افراد بررسی شده یکی نیست.»
