شاهکار معماری در اصفهان با ردپای تسلا
نگین باقری |روز گذشته حین گشت و گذار اینترنتی با ویلای عجیبی در اصفهان روبه‌رو شدیم. با اینکه عادت شده ویلاها به خاطر کوه‌خواری و زمین‌خواری در صدر اخبار بنشینند،این‌بار معماری این مجموعه آنقدر چشممان را گرفت که صفحه به صفحه ما را به سمت اینستاگرام و سایت خودش کشاند. نکته جالب این مجموعه حیرت‌انگیز در این است که برای ساخت آن دو پوسته استفاده شده؛ در طول تابستان هر دو پوسته بسته می‌شود در حالی که شب‌ها یکی از این پوسته‌ها باز می‌شود تا سقف شبیه یک تهویه عمل کند. اما آنچه باعث جذابیت آن شده در این حرف‌ها نیست بلکه این است که روی پوسته رویی مجموعه آقا و خانم علوی، یک سقف خورشیدی از کمپانی تسلا به کار گرفته شده است.
حالا بیایید آرام آرام با این پدیده جذاب معماری تا جایی که سایت آن راهنمایی می‌کند آشنا شویم: «خانه علوی در شهر اصفهان، جایی بین حاشیه کویر و دامنه رشته کوه زاگرس قرار دارد. اینجا آب و هوا خشک، با بارندگی کم و دمای هوای بالاست. با اینکه اصفهان آب و هوای گرمی دارد اما درجه حرارت در شب اندازه‌ای پایین می‌آید که بشود گفت هوا مطبوع می‌شود. هوا در زمستان روزها معتدل‌تر و در شب‌ها حسابی سرد است.» معماران این مجموعه با در نظر گرفتن اینکه معمولا باد در این نقطه جغرافیایی از سمت غرب و جنوب غربی می‌وزد، ویلا را طوری طراحی کرده‌اند که از این نسیم بیشترین استفاده را در خنک کردن فضا ببرند. مثلا چه کار کرده‌اند؟ اول اینکه گروه معماران این پروژه را طوری طراحی کردند که سقف به سمت شرق متمایل شده باشد چون سقف به این سمت متمایل شده، به صورت طبیعی فشار هوا به تهویه و چرخش آن در ساختمان کمک می‌کند. از طرف دیگر با درخت‌ها و گل‌هایی که مقابل دریچه‌های سقف گذاشته شده، هوا به صورت تصفیه شده از روی استخر رد و وارد مجموعه می‌شود. سمت جنوبی ساختمان به سمت باغ‌ها و منظره کوه است ولی نمای شمالی حریم خصوصی بیشتری را فراهم کرده. بعد هم
اینکه نمای جنوبی سراسر شیشه است؛ شیشه‌های عایق‌بندی شده.در طبقه اول غیر از فضای مشترک، یک کتابخانه و اتاق خواب هم درست شده که درست مقابل استخر قرار دارد.
دوباره برویم سراغ پوسته اول که همان اول حرفش را زدیم. یعنی همانجایی که ادعا شده برای آن از سقف‌های خورشیدی پنهان تسلا استفاده شده است. با سقف‌های خورشیدی که تسلا موتورز، کمپانی خودروسازی متعلق به ایلان ماسک درست کرده می‌گویند که می‌توان انرژی بسیاری تولید کرد. دقیقا معلوم نیست که این سقف، جزو کدام مدل سقف‌های خورشیدی باشد که تسلا از آن رونمایی کرده اما چند سال قبل تسلا گفته بود سقف‌های خورشیدی جدیدی دارد وارد بازار می‌کند که قیمت آن برابر با جایگزینی یک سقف معمولی شیروانی است. این کمپانی اسم آن را پاور بال۱ گذاشت. یک بافت شیشه‌ای به همراه سلول‌های خورشیدی یکپارچه روی این سقف‌ها ساخته می‌شد. این سقف‌ها با تابش نور خورشید شفاف می‌شوند و اگر همان سقفی باشد که در مجموعه علوی به کار رفته، از زمین شبیه سقف‌های معمولی هستند.
دو پوسته بودن سقف آن باعث شده که در زمستان رویه آن باز شود که آفتاب بعدازظهر روی سقف اصلی بتابد و آن را گرم کند اما در زمستان این پوسته دوباره کشیده می‌شود تا روی سقف اصلی سایه بیاندازد و از انرژی‌های پاک خورشیدی آن در خانه استفاده شود.
این مجموعه ۵۵۰مترمربع مساحت دارد و معمار مسئول آن هم بابک مستوفی صدری است. از قضا این مجموعه برای جایزه معماری آقاخان هم در سال ۲۰۱۹ نامزد شده بود.
