سریال‌سازان مطرح تلویزیون این روزها چه می‌کنند؟
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر| در عدم شکل‌گیری همکاری چهره‌های موفق با تلویزیون، دلایل بیشماری وجود دارد. برخی تمایلی برای تداوم همکاری ندارند و برخی جزو نام‌های ممنوعه قلمداد می‌شوند. نتیجه اما یکی است و آن افت محسوس سریال‌های تلویزیون و کاهش مخاطب است. در گزارش امروز درباره ۱۰ سریال‌ساز موفق و سرنوشت فعلی آنها نوشته‌ایم. فهرست اما طولانی‌تر است و هر کدام می‌توانند عصای دست تلویزیون در روزهایی که آنتن سوت و کور است، شوند.
از جمله حسین سهیلی‌زاده که سریال‌های پرمخاطبی چون «دلنوازان»، «فاصله‌ها» و «آوای باران» را در کارنامه دارد. عزیزالله حمید‌نژاد سریال‌های موفق «چرخ فلک» و «بانوی عمارت» را ساخته اما به دلیل اختلاف با تلویزیون حالا قصد کارگردانی جدید برای شبکه خانگی دارد. سعید نعمت‌الله هم هست، نویسنده‌ای که از سال ۸۸ تا ۹۷ ، ۱۳ سریال در کارنامه‌اش دیده می‌شود. «رستگاران»، «زیر هشت»، «جراحت» «شیدایی»، «دیوار»، «مادرانه»، «مدینه» و «میکائیل» از جمله فیلمنامه‌هایی هستند که او نوشت و دیگران ساختند.
او حالا به شبکه خانگی رفته. محسن چگینی تهیه‌کننده‌ای است که سریال‌های پرمخاطب «ساختمان پزشکان» ، «دزد و پلیس»، «پژمان»، «شمعدونی» و «گسل» را تهیه کرده. شهرام شاه‌حسینی که جذب شبکه خانگی شده، سازنده سریال‌های پرمخاطب «مثل یک کابوس»، «پیدا و پنهان»، «همه چیز آنجاست» و «هشت و نیم دقیقه» است.حمید نعمت‌الله را فراموش نکنیم که نام یکی از سریال‌های موفق و ماندگار تلویزیون در کارنامه حمید نعمت‌الله ثبت شده است: « وضعیت سفید.»
ایرج طهماسب/ نویسنده، بازیگر و کارگردان
چه آثاری ساخت؟ از معدود چهره‌های موفقی است که هر آنچه ساخته با اقبال مواجه شده. ایرج طهماسب همکاری خود با تلویزیون را از سال ۶۰ و با کارگردانی «سقائک و شانه‌به‌سر دانا» شروع کرد. او به عنوان بازیگر و کارگردان بین سینما و تلویزیون در رفت و آمد بود تا اینکه سال ۷۰ با ساخت «صندوق پُست» وجهی دیگر از توانایی خود در کار کودک را به رخ کشید. او از سال ۸۸ «کلاه قرمزی» را ساخت که تا سال ۹۷ مجموعا هفت سری از آن روی آنتن رفت.
چه سرنوشتی داشتند؟ اوج خلاقیت طهماسب در مجموعه «کلاه قرمزی» بروز یافت؛ جایی که آقای مجری مراوده‌ای دلنشین با عروسک‌ها داشت و خاص و عام را شیفته کرد. شخصیت‌هایی مثل کلاه قرمزی، پسر‌خاله، آقای همساده، فامیل دور جیگر و … محبوب شدند و همچنان محبوب هستند.
الان چه می‌کند: سال ۹۷ و در آستانه پخش «کلاه قرمزی ۹۸» زمزمه‌هایی مبنی بر اختلاف سازندگان با تلویزیون به گوش رسید. بعدا طرفین مسائل خود را به شکل رسمی و غیررسمی مطرح کردند و در نهایت مشخص نشد حق با چه کسی است. طهماسب مدتی است «مهمونی» را با عروسک‌هایی تازه برای شبکه خانگی ساخته و موفقیت پیشین را تکرار کرده است. بزرگ‌ترین حسرت مخاطبان تلویزیون، رفتن آقای مجری و عروسک‌هایش است.
سیروس مقدم/کارگردان
چه آثاری ساخت؟ عنوان سلطان سریال‌سازی را یدک می‌کشد و جزو رکوردداران کارگردانی برای تلویزیون است. سیروس مقدم ۳۴ سریال ساخته که شش سری «پایتخت» معروف‌ترین آن‌ها‌ست. «علی‌البدل»، «میکائیل»، «مدینه»، «بچه‌های نسبتا بد»، «دیوار»، «چک برگشتی، «تا ثریا»، «زیر هشت»، «چاردیواری»، «نرگس» و… از‌جمله آثار این کارگردان محسوب می‌شوند. مقدم در غالب ژانرها طبع‌آزمایی کرده و برای مناسبت‌های مهم مثل نوروز و رمضان سریال ساخته.
چه سرنوشتی داشتند؟ طعم موفقیت از همان سال‌های شروع فعالیت، زیر زبان مقدم رفت. سال‌هایی که با «به‌سوی افتخار» و «پلیس جوان» مدلی تازه از سریال‌سازی را پیشنهاد داد. او با «نرگس» خالق اولین ملودرام نود شبی شد و خیابان‌ها را خلوت کرد. درباره «پایتخت» حرف تازه‌ای نمانده و همه می‌دانند حاصل همکاری او و محسن تنابنده چه موفقیت رشک‌برانگیزی به‌دنبال داشت.
الان چه می‌کند؟ بعد از حاشیه‌های «پایتخت ۶» مقدم مدتی از تلویزیون دور بود و دومین سریال خانگی خود بعد از «خواب‌زده» یعنی «جزیره» را کارگردانی کرد. سال پیش خبری منتشر شد که او قرار است سریالی در سیما فیلم برای رمضان ۱۴۰۱ به تهیه‌کنندگی حامد عنقا بسازد. با این حال کمی بعد پیمان جبلی دستور توقف چند سریال را داد که کار عنقا و مقدم هم جزو آنها بود.
مرضیه برومند / نویسنده و کارگردان
چه آثاری ساخت؟ برومند از جوانی جذب بازیگری در تئاتر شد و بعد از آن سراغ سینما و تلویزیون آمد. در همه آن سال‌ها یک دغدغه بیشتر نداشت و آن کار برای بچه‌ها بود. او سال ۶۰ و در سال‌هایی که جنگ مجال توجه به بچه‌ها را گرفته بود، با سریال‌هایش یک خلأ بزرگ را پرکرد. «مدرسه موش‌ها» شاخص‌ترین سریال او در این سال‌هاست و در ادامه سراغ آثاری چون «بچه‌ها بیدار، بچه‌ها هوشیار»، «قصه‌های تابه‌تا» و «خونه مادربزرگه» رفت. برومند سریال‌های موفقی هم برای گروه سنی بزرگسال ساخته؛ از جمله «آرایشگاه زیبا»، «کارآگاه شمسی و دستیارش مادام»، «کتابفروشی هدهد» ، «آب پریا» و …
چه سرنوشتی داشتند؟ بیشتر آثار برومند موفق بوده‌اند تا جایی که بازپخش آنها همچنان با استقبال مواجه هستند. او سهمی پررنگ در خاطرات مخاطبان چند نسل دارد و به اصطلاح رگ مخاطب را می‌شناسد.
الان چه می‌کند: سال پیش مرضیه برومند از علاقه‌مندی خود برای همکاری با تلویزیون گفت و در عین حال از مشکلات ایجاد شده بر سریال ساخت سریالی به نام «ویلا» و نیز رد شدن طرح‌های دیگرش گله کرد. او این روزها با سریال عروسکی «شهرک کلیله و دمنه» کارگردانی در شبکه خانگی را تجربه می‌کند. به گفته برومند همچنان تلویزیون اولویت اول اوست به شرط آنکه شرایط کار مهیا باشد.
رضا عطاران / بازیگر، نویسنده و کارگردان
چه آثاری ساخت؟ فعالیتش را از تئاتر شروع کرد و بعد از چند تجربه تصویری تلویزیونی، سال ۷۳ با بازی«ساعت خوش» مشهور و محبوب شد. رضا عطاران در این سریال جزو تیم نویسندگان هم بود. درکارنامه عطاران در مقام کارگردان این سریال‌ها دیده می‌شود:«سیب خنده»، «مجید دلبندم»، «قطار ابدی»، «کوچه اقاقیا»، «خانه به دوش»، «متهم گریخت»، «ترش و شیرین» و «بزنگاه». همکاری با «زیر آسمان شهر» به عنوان مشاور کارگردان و یکی از نویسندگان دیگر کار شاخص عطاران است.
چه سرنوشتی داشتند؟ رضا عطاران نوعی متفاوت از سریال‌سازی را پیشنهاد کرد. او سراغ مردم طبقه فرودست جامعه رفت و تصویری ملموس و محترم از آنها به نمایش گذاشت. عطاران هر آنچه ساخته موفق بوده و در خاطر مخاطب باقی مانده است. آمار بالای بیننده‌های سریال‌های او در بازپخش بخشی از این موفقیت را یادآور می‌شود.
الان چه می‌کند: بعد از حاشیه‌هایی که سال ۸۷ برای «بزنگاه» پیش آمد، عطاران از تلویزیون رفت و فعالیت خود را به عنوان بازیگر و کارگردان در سینما پی گرفت. به‌تازگی رئیس سازمان صدا و سیما گفته عطاران مشکلی برای بازگشت ندارد . با این حال بعید است او حاضر به همکاری دوباره با تلویزیون شود. کما اینکه مهران مهام تهیه‌کننده «متهم گریخت» چندی پیش گفته بود در شرایط کنونی امکان ساخت چنین سریالی وجود ندارد. با این حساب تکلیف عطاران روشن است!
سروش صحت / بازیگر، نویسنده و کارگردان
چه آثاری ساخت؟ همکاری سروش صحت با تلویزیون در مقام بازیگر و نویسنده شکل گرفت. او اولین سریال خود یعنی «چارخونه» را کارگردانی کرد و در ادامه سراغ سریال‌های «ساختمان پزشکان»، «پژمان»، «شمعدونی» ، «لیسانسهها» (دو فصل) و «فوق لیسانه‌ها» رفت.
چه سرنوشتی داشتند؟ «ساختمان پزشکان» محبوب‌ترین سریال صحت است که به دلیل شوخی‌های کلامی و موقعیت جذاب کمدی و نیز برخورداری از شخصیت خانم شیرزاد (شقایق دهقان) تحسین خاص و عام را برانگیخته. در اتفاقی عجیب اما به‌تازگی جلوی بازپخش سریال گرفته شد و تلویزیون خود و مخاطبانش را از یک سریال مهم محروم کرد.«پژمان» مسیر موفقیت پژمان جمشیدی را فراهم کرد و از او یک بازیگر ساخت. «لیسانسهها» معرف شخصیت‌هایی شد که حبیب با بازی هوتن شکیبا از آنها مشهورتر و محبوب‌تر است. این سریال‌ها کمدی هستند اما جنس آنها با آثار معمول فرق دارد. شخصیت‌ها در عین ملموس بودن، «خیالی» هستند؛ داستان در مرز خیال و واقعیت در حرکت است و … .
الان چه می‌کند: صحت تصمیم داشت ادامه «لیسانسهها» را بسازد اما تلویزیون مخالفت کرد. او نیز به شبکه خانگی رفت و حالا مشغول کارگردانی سریالی است به نام « مگه تموم عمر چند تا بهاره؟». علی مصفا، کاظم سیاحی، وحید آقاپور، سیاوش چراغی‌پور و قدرت‌الله ایزدی بازیگران این سریال هستند. صحت از اجرای «کتاب باز» هم محروم مانده است.
حسن فتحی/ نویسنده و کارگردان
چه آثاری ساخت؟ جزو کارگردان‌های مطرح تلویزیون است که کارگردانی در این عرصه را سال ۷۲ با سریال «همسایه‌ها» شروع کرد. در کارنامه حسن فتحی سریال‌هایی چون «پهلوانان نمی‌میرند»، «شب دهم»، «مدار صفر درجه» و «میوه ممنوعه» دیده می‌شود. حسن فتحی سال ۹۰ «زمانه» را ساخت که سال ۹۱ روی آنتن شبکه سه رفت. دو سال قبل «در مسیر زاینده‌رود» او با حاشیه‌هایی همراه شد و فتحی با خاطری مکدر به «زمانه» رسید. با این حال سریال جدید نیز ممیزی خورد و کارگردان معترض شد.
چه سرنوشتی داشتند؟ حسن فتحی ۱۴ سریال برای تلویزیون ساخته که غالب آنها پرمخاطب بوده‌اند. همچنان «شب دهم» جزو بهترین آثار مناسبتی محرم است و «میوه ممنوعه» در زمره آثار موفق رمضانی.
الان چه می‌کند؟ فتحی بعد از «زمانه» عطای تلویزیون را به لقایش بخشید و سراغ شبکه خانگی رفت. او سه فصل از «شهرزاد» را ساخت که جدا از همه حواشی و جنجال‌ها، نمی‌توان منکر مخاطب گسترده آن بود. به‌نظر می‌رسید بعد از «شهرزاد» زمینه بازگشت فتحی به تلویزیون فراهم شود اما این اتفاق رخ نداد. در عوض او سریال «جیران» را ساخت؛ سریالی که بر سر نوع نگاه و شیوه دراماتیزه کردن زندگی ناصرالدین‌شاه مجادله است. با این حال نمی‌توان منکر شد که فتحی توانسته طیف زیادی از مخاطبان را با سریال جدید خود همراه کند.
پیمان قاسمخانی/ نویسنده
چه آثاری ساخت؟ بعد از موفقیت در سینما پای پیمان قاسمخانی به تلویزیون باز شد. او در چند سریال عضو تیم نویسندگان بود و از سال ۸۱ به‌عنوان سرپرست گروه نویسندگان فعالیت خود را ادامه داد. «پاورچین» سرآغاز این اتفاق است و با «کمربندها را ببندیم»، «شب‌های برره»، «باغ مظفر»، «مرد هزار چهره»، «مسافران»، «ساختمان پزشکان»، «دزد و پلیس» و «پژمان» ادامه یافت.
چه سرنوشتی داشتند؟ همه سریال‌هایی که نام‌شان ذکر شد، کمدی‌های موفق تلویزیون هستند و یکی از دلایل اصلی موفقیت آنها به فیلمنامه برمی‌گردد. قاسمخانی خالق شخصیت‌ها و تکیه‌کلام‌هایی شد که همچنان برای مخاطب طراوت و جذابیت دارند.
الان چه می‌کند؟ بنای مخالفت با قاسمخانی از اواخر دهه هشتاد گذاشته شد. کار تا آنجا پیش رفت که حتی نام او در بازپخش سریال‌ها سانسور می‌شد! بعد از این اتفاقا قاسمخانی فعالیت خود در سینما و شبکه نمایش خانگی را پی گرفت. او با «خوب بد جلف ۱ و ۲» کارگردانی در سینما را تجربه کرد. او فیلمنامه نسخه سریالی این اثر را هم نوشت که در شبکه خانگی تبدیل به یکی از کمدی‌های پرمخاطب شد. «هیولا» و «دراکولا» دو سریال دیگری هستند که طراحی و سرپرستی فیلمنامه‌شان را بر‌عهده داشت. او این روزها فیلمنامه یک سریال جدید به‌نام «قمر در عقرب» را نوشته.
حامد عنقا/ تهیه‌کننده، طراح و نویسنده
چه آثاری ساخت؟ همکاری حامد عنقا با تلویزیون با کارگردانی مجموعه «به‌همین سادگی» در سال ۷۹ شکل گرفت. طراحی و نگارش سریال‌های «نردبام آسمان»، «انقلاب زیبا» و «تنهایی لیلا» فعالیت‌های بعدی او هستند. «پدر» و «بر سر دوراهی» سریال‌هایی هستند که با نویسندگی و تهیه‌کنندگی عنقا تولید شدند.
چه سرنوشتی داشتند؟ «نردبام آسمان» شکلی تازه از ساخت سریال زندگینامه‌ای تاریخی است که به دلیل نگاه متفاوت به زندگی غیاث‌الدین جمشید کاشانی، اخترشناس و ریاضیدان با استقبال مخاطبان مواجه شد. «انقلاب زیبا» و «تنهایی لیلا» جزو محصولات استراتژیک تلویزیون محسوب می‌شدند که اولی رویکردی تازه نسبت به حوادث انقلاب داشت و دومی با نگاهی تازه مفهوم حجاب و عفاف را دراماتیزه کرد. هر دو سریال پرمخاطب شدند و از سوی مسئولان وقت تلویزیون به‌عنوان آثار تراز لقب گرفتند. سریال «پدر» مفاهیم اخلاقی- دینی را در قالب داستانی عاشقانه روایت می‌کرد و پربیننده‌ترین سریال تابستان ۹۶ شد.
الان چه می‌کند؟ حامد عنقا بعد از «بر سر دوراهی»، سریال پرمخاطب «آقازاده» را در شبکه خانگی تهیه کرد که سال ۹۹ توزیع شد. قرار بود او سریالی برای رمضان امسال به کارگردانی مقدم تهیه کند اما این سریال جزو آثاری قرار گرفت که مدیریت تلویزیون مانع از ساخت آنها شد. «شهید بروجردی» و «ترور» سریال‌های هستند که سال پیش خبر ساخت آنها به تهیه‌کنندگی حامد عنقا به رسانه‌ها راه یافت.
همایون اسعدیان / نویسنده و کارگردان
چه آثاری ساخت؟ بعد از موفقیت در سینما به تلویزیون آمد و سریال های «چراغ جادو» ، «بچه‌های خیابان»، «اگه بابام زنده بود» و «راه بی‌پایان» و «لحظه گرگ و میش» را ساخت.
چه سرنوشتی داشتند؟ شاخص‌ترین سریال اسعدیان در دهه ۸۰ «راه بی‌پایان» است که سال ۸۷ پخش و با استقبال فراوان مواجه شد. این سریال شهرت هومن سیدی و آزاده صمدی را به همراه داشت. سهم او از سریال‌سازی در دهه ۹۰ یک مورد است: «لحظه گرگ و میش». با این حال ساخته همایون اسعدیان، عنوان یکی از بهترین‌های دهه ۹۰ لقب دارد. این سریال زندگی یک خانواده از دهه ۶۰ تا ۸۰ را روایت می‌کند و از دل آن خوشی‌ها و ناخوشی‌های اجتماعی را یادمان می‌آورد.
الان چه می‌کند: اسعدیان بعد از «لحظه گرگ و میش» که سال ۹۷ روی آنتن شبکه سه رفت، دیگر با تلویزیون همکاری نکرد. در محافل غیررسمی شنیده می‌شود مدیران بارها چوب لای چرخ سریال گذاشتند و عرصه بر اسعدیان تنگ شد. همایون اسعدیان تا چندی پیش سریال «خسوف» را در مقام تهیه‌کننده و نویسنده در شبکه خانگی داشت. این سریال توانست طیفی از مخاطبان را با خود همراه کند. طبعا اگر این قصه در تلویزیون ساخته می‌شد (مبتنی بر اقتضائات این مدیوم) مخاطبان زیادی را به سمت خود می‌کشاند.
محمدمهدی عسگرپور/ کارگردان
چه آثاری ساخت؟ «نقطه اوج» و «روح‌الله» کارهای اولیه محمدمهدی عسگرپور در تلویزیون هستند. او سال ۸۷ با کارگردانی «گل‌های گرمسیری» وارد مسیر تازه‌ای شده و پس از آن «جراحت»، «شیدایی»، «نفس گرم» و «رهایم نکن» را ساخت.
چه سرنوشتی داشتند؟ «گل‌های گرمسیری» روایتی تازه است از خرمشهر که به دلیل سوژه نو و پرداخت خوب، مورد توجه قرار گرفت. سریال‌های محمدمهدی عسگرپور در دهه نود هم پرمخاطب بودند و در این میان «شیدایی» بیش از دو سریال دیگر، دیده شد. ویژگی ساخته‌های عسگرپور این است که مفاهیم اخلاقی و دینی را در قالب سریالی سرگرم‌کننده روایت می‌کنند. او بلد است فیلمنامه‌هایی که به دستش می‌رسد را مخاطب‌پسند، بسازد. در عین حال حرف‌های مهم را بدون شعار بزند.
الان چه می‌کند؟ این کارگردان بعد از سال‌ها تصمیم داشت سریال «حضرت اجل» را برای رمضان ۱۴۰۱ بسازد. با این حال همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، رئیس جدید صدا‌و‌سیما دستور به توقف آن داد. کارنامه عسگرپور نشان می‌دهد اگر فرصت ساخت سریال از او گرفته نمی‌شد، کنداکتور تلویزیون در رمضان امسال تا این اندازه سوت و کور نمی‌بود. عسگرپور این روزها روی کارهای صنفی متمرکز است و به‌تازگی به‌عنوان مدیر‌عامل خانه هنرمندان انتخاب شده. همزمان زمزمه‌هایی درباره کارگردانی اثری در شبکه خانگی توسط او به گوش می‌رسد.
