زنانی در سودای ستاره شدن در سینمای ایران
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | سه هفته پیش پرونده‌ای برای کارگردان‌هایی که در دهه ۹۰ ظهور کردند در هفت صبح منتشر شد. در ادامه بررسی اتفاق‌های مهم سینما در دهه ۹۰، به بازیگران زنی می‌رسیم که در این دهه کارشان را شروع کردند. ابتدا کارنامه ۱۰بازیگری که در سینما درخشیدند مورد ارزیابی قرار گرفته و در ستون پایین عملکرد بازیگران سریال‌ها بررسی شده است. آنچه مشخص است اینکه بازیگران زن نوظهور دهه ۹۰ رسما تبدیل به ستاره نشده‌اند.
شاید برای برخی از این بازیگران سال‌های آینده این اتفاق رخ بدهد اما در یک قیاس آنها به موقعیت بازیگران دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ نرسیدند. در این سه دهه نیکی کریمی، لیلا حاتمی، هدیه تهرانی و ترانه علیدوستی خیلی زود ردای ستارگی بر تن کردند. در پرونده امروز می‌شد چند نام دیگر را افزود؛ از جمله مینا وحید که با فیلم دوران عاشقی به شهرت رسید یا زیبا کرمعلی بازیگر فیلم لاتاری. پرونده بعدی به بازیگران مرد که در دهه۹۰ متولد شدند، اختصاص خواهد داشت.
*** پریناز ایزدیار / ابد و یک روز
* چگونه مطرح شد: نقش سمیه در فیلم «ابد و یک روز» همانی بود که پریناز ایزدیار انتظارش را می‌کشید. او به عنوان قطب اصلی درام و عامل پیش‌برنده داستان، تصویری ملموس و درعین‌حال ترحم‌برانگیز از شخصیت به نمایش گذاشت. سمیه آغاز خوشبختی ایزدیار بود؛ هم فیلم به فروش بالایی رسید و هم او جایزه گرفت تا چهره‌اش در ذهن خاص و عام حک شود.
* پیش از آن چه می‌کرد؟ ایزدیار فعالیت بازیگری را در دهه ۸۰ شروع کرد، اما دو تجربه ناموفق داشت و نتوانست خود را اثبات کند. سال ۹۰ سریال پنج کیلومتر تا بهشت و سال ۹۱ سریال زمانه شهرت ایزدیار را رقم زدند. بعد از آن او مسیرش را از تلویزیون به سمت سینما کج کرد. نقش‌هایی که تا سال ۹۴ یعنی پیش از ابد و یک روز بازی کرد، فرعی بودند و برایش منجر به اتفاقی خاص نشدند.
* تعداد آثار: ۱۸ فیلم، ۶ سریال و ۲ تئاتر
* مسیر را چطور ادامه داد؟ بعد از ابد و یک روز، پریناز ایزدیار تبدیل به بازیگری مطرح شده و کارگردان‌ها هم برای نقش اول به سراغش می‌روند. شاخص‌ترین کارش سریال شهرزاد است. او به طور میانگین سالی سه فیلم بازی کرده که غالبا آثار خوبی بوده‌اند؛ از جمله سرخپوست، ویلایی‌ها، هت‌تریک، متری شیش‌ونیم و مغز استخوان.
* چه افتخاراتی به دست آورده؟ ایزدیار برای فیلم ابد و یک روز سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را به دست آورد. این موفقیت در شانزدهمین جشن حافظ هم تکرار شد. او یک‌بار دیگر از جشن حافظ به تندیس دست یافت که این‌بار به‌خاطر ویلایی‌ها بود. مهم‌ترین جایزه خارجی ایزدیار برای تابستان داغ و از شانزدهمین فستیوال بین‌المللی داکا به دست آمده. این بازیگر دوبار برای فیلم‌های تابستان داغ و سه کام حبس نامزد سیمرغ نقش اصلی فجر شده.
* چه دورنمایی دارد؟ پریناز ایزدیار یکی از ستاره‌های زن دهه ۹۰ است و می‌تواند موفقیت خود را حالاحالاها تداوم بخشد.
*** الهام کردا / برف روی کاج‌ها
* چگونه مطرح شد: در فیلم برف روی کاج‌ها اولین ساخته پیمان معادی، یک بازیگر با درخشش خود چشم‌ها را خیره کرد. الهام کردا را اهالی تئاتر می‌شناختند اما نخستین آشنایی مخاطب عام با کردا فیلم برف روی کاج‌ها بود. او نقش نازی را بی‌کم و کاست مقابل چشم مخاطبان قرار داد.
* پیش از آن چه می‌کرد؟ الهام کردا فعالیت بازیگری خود را در دهه هشتاد با بازی در تئاتر شروع کرد.
* تعداد آثار: ۱۳ فیلم، ۱۰ سریال و ۱۵ تئاتر
* مسیر را چطور ادامه داد؟ بعد از فیلم برف روی کاج‌ها، الهام کردا تبدیل به بازیگری پرکار شد. حوض نقاشی، ملبورن، بلوک۹ خروجی۲ و فرشته‌ها با هم می‌آیند را با فاصله‌ای کم بازی کرد. او در تلویزیون و شبکه خانگی هم حضوری فعال داشت. مهم‌ترین سریال تلویزیونی کردا تعبیر وارونه یک رؤیا ساخته فریدون جیرانی است. او با این نقش به شهرت بیشتری دست یافت و همزمان توانایی‌اش را بار دیگر به رخ کشید. همکاری الهام کردا و فریدون جیرانی در شبکه خانگی با نهنگ آبی هم ادامه یافت. یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمایی الهام کردا به دنیا آمدن ساخته محسن عبدالوهاب است که تحسین سخت پسندها را به دنبال داشت و برای آن نامزد دریافت جایزه شد.
* چه افتخاراتی به دست آورده؟ الهام کردا سه بار نامزد دریافت جایزه شده است: برای به دنیا آمدن در جشنواره سی و چهارم فجر و بیست و یکمین جشن سینمای ایران و برای سریال تعبیر وارونه یک رویا در پانزدهمین جشن حافظ.
* چه دورنمایی دارد؟ الهام کردا بازیگر بی‌حاشیه‌ای است که در هر فیلم و سریالی که حضور داشته مثمر ثمر بوده است. او همچنان مورد توجه کارگردان‌ها قرار دارد و از آن سو فعالیت بازیگری و کارگردانی‌اش در تئاتر را ادامه می‌دهد. خانم کردا در مصاحبه‌ای گفته: «قرار نیست با ادا و اصول‌های غیرقابل باور، آدم متفاوتی باشم.» همین جمله نشان دهنده مانیفست او نسبت به بازیگری و هنر است.
*** پانته‌آ پناهی‌ها / گس
* چگونه مطرح شد: در فیلم اپیزودیک گس، ساخته کیارش اسدی‌زاده، پانته‌آ پناهی‌ها نقش زنی جدی با رفتارهای خشک را بازی می‌کرد. این فیلم اولین مواجهه جدی پیگیران سینما با پناهی‌ها بود.
* پیش از آن چه می‌کرد؟ پانته‌آ پناهی‌ها در دهه ۸۰ کارش را با بازی در تئاتر شروع کرد. خودش گفته علاقه‌ای به بازیگری نداشته و بعد از آن فعالیت حرفه‌ای‌اش را به عنوان منشی صحنه پی می‌گیرد. نام پناهی‌ها در تیتراژ خیلی از فیلم‌های مطرح به عنوان منشی صحنه دیده می‌شود. او در دهه ۸۰ بازی در دو فیلم را هم تجربه کرد، اما این فیلم گس در سال ۹۱ بود که باعث دیده شدن پناهی‌ها شد.
* تعداد آثار: ۱۸ فیلم، ۳ سریال و ۱۳ تئاتر
* مسیر را چطور ادامه داد؟ آنچه مشخص است اینکه پانته‌آ پناهی‌ها تلاش کرده گام‌هایش در بازیگری را درست بردارد. او بازیگری پرکار است، اما فیلم و نقش بد به‌ندرت در کارنامه‌اش دیده می‌شود. نفس (نرگس آبیار)، لاک قرمز (سیدجمال سیدحاتمی)، حکایت دریا (بهمن فرمان‌آرا)، درخونگاه (سیاوش اسدی)، ناگهان درخت (صفی یزدانیان) و خروج (ابراهیم حاتمی‌کیا) مهم‌ترین فیلم‌های او به حساب می‌آیند. سریال‌های شهرزاد، بانوی عمارت و کرگدن هم از آثار خوب پناهی‌ها هستند.
* چه افتخاراتی به دست آورده؟ پناهی‌ها برای فیلم نفس از بخش بین‌الملل جشنواره فجر سیمرغ گرفته و دیپلم افتخار بخش نگاه نو برای خانوم را به دست آورده. در جشن خانه سینما هم دوبار صاحب تندیس شده؛ یک‌بار برای گس و بار دیگر به‌خاطر لاک قرمز. او برای سریال بانوی عمارت از جشن حافظ تندیس گرفته. در کارنامه او نامزدی جشنواره فجر برای درخونگاه و من دیه‌گو مارادونا هستم و نامزدی خانه سینما برای فیلم جشن دلتنگی دیده می‌شود.
* چه دورنمایی دارد؟ پناهی‌ها بازیگر توانمندی است که ستاره نشده، اما در صف اول بازیگری حضور
دارد.
