سیر تا پیاز سایت‌های شرط‌بندی ایرانی
روزنامه هفت صبح |
* یک:دیروز خبری منتشر شد مبنی بر اینکه پویان مختاری از سرشاخه‌های سایت‌های شرط‌بندی به جرم پولشویی در اسپانیا دستگیر شده و قرار است به زودی به ایران مسترد شود. این خبر هنوز از هیچ منبع رسمی تایید نشده و ما از صحت و سقم آن مطمئن نیستیم. بعید نیست که قضیه کلا شایعه‌ای باشد که خود گردانندگان این سایت‌ها راه انداخته‌اند چون عادت دارند هر از گاهی با این خبر‌های جعلی و دعواهای ساختگی فالوئر جذب کنند. با این حال اما نشانه‌های دیگری هم داریم که ممکن است این خبر خیلی دور از واقعیت نباشد. مثلا اینکه از ۲۴ ساعت قبل از تنظیم این گزارش در صفحه اینستاگرام او پُست یا استوری منتشر نشده یا اینکه چند نفر از شرکای او در راه‌اندازی سایت‌های شرط‌بندی اسم آدرس سایت او به نام «حضرات» را از بیوی اینستاگرامشان حذف کردند. به هرحال چه این خبر درست باشد و چه غلط بد نیست به این بهانه یک‌بار اسامی این سرشاخه‌های سایت‌های شرط‌بندی را مرور کنیم و ببینیم این افراد با چه شگرد‌هایی میلیاردها تومان از حساب مردم دزدی می‌کنند.
* دو: مقر اصلی سرشاخه‌های سایت‌های شرط‌بندی ترکیه است و البته اخیرا بعضی از آن‌ها در اسپانیا هم مستقر شدند. یکی از این افراد همین پویان مختاری است. او متولد ۱۳۶۹ در ایذه است و از چند سال پیش با ویدئوهای غیرمتعارف و حاشیه‌سازی در ترکیه شروع به جذب فالوئر کرد. او حالا سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر فالوئر در اینستاگرام دارد و سایت بت حضرات را مدیریت می‌کند که چهره‌هایی مثل حسین تهی سایت او را تبلیغ می‌کنند.
خود او البته عضوی از یک حلقه بزرگ‌تر است که افرادی مثل ساشا سبحانی، دنیا جهانبخت، بهادر وحشی، وحید خزایی و … هم در این گروه جای می‌گیرند. در راس این گروه یک پدر و پسر هستند به نام‌های سعد‌الله امیرشقاقی و فرشید امیر شقاقی. فرشید امیرشقاقی الان در حقیقت یک هلدینگ سایت شرط‌بندی دارد به نام بنفیت‌بت. او پنل سایت را در اختیار این افراد قرار می‌دهد و آن‌ها کاربر جذب می‌کنند.
حالا جلوتر توضیح می‌دهیم که سیستم واگذاری نمایندگی این سایت‌ها به چه صورت است. فرشید امیرشقاقی متولد ۱۳۶۹ است و اخیرا به خواندن آهنگ‌های رپ هم روی آورده. چند روز پیش فاش شد که او در ازای پرداخت ۳۰هزار دلار توانسته با یک رپر مشهور به نام حسین رحمتی آهنگ دو نفری بخواند. او با همین روش با اعضای گروه زندبازی و وانتونز و … هم با اسم هنری مونتیگو یا مونتی آهنگ خوانده. به طور کلی گردش مالی موسیقی رپ ایران در سال‌های اخیر خیلی وابسته به سایت‌های شرط‌بندی شده.
یعنی یک سبک موسیقی که هویت آن مستقل و زیرزمینی بودن است الان به نوعی وابسته به یک جریان مالی فاسد و سیستم پولشویی شده. شاید به همین دلیل است که بعضی خواننده‌های رپ اخیرا به مخالفت با این سایت‌های شرط‌بندی برخاستند. حسین رحمتی اخیرا مجادله سنگینی با فرشید امیرشقاقی و ساشا سبحانی داشته و علیه آن‌ها افشاگری کرده. یا سروش هیچکس و مهدیار آقاجانی که در جریان انتشار آلبوم مجاز با مونتیگو دعوای شدید داشتند.
همینطور افراد دیگری مثل یاس یا گروه اپیکور که سعی دارند مسیر خود را از سایت‌های شرط‌بندی جدا کنند. البته غیرمجاز بودن رپ و اینکه رپرها نمی‌توانند درآمد قانونی داشته باشند هم باعث شده به نوعی قمار مجازی در این بستر ترویج پیدا کند. در مورد این دار و دسته مونتیگو و سایت‌هایشان زیاد گفته شده اما بعضی افراد هم هستند مثل حامد شکوری اصل که دوجین سایت‌های قمار راه‌اندازی کرده اما کمتر کسی اسم او را شنیده و فقط یک مرتبه محمد جرجندی در کانال تلگرامی وب‌آموز درباره او افشاگری کرده بود.
* سه: سایت‌های شرط‌بندی که این افراد تبلیغ می‌کنند به چند روش مختلف جیب کاربران را خالی می‌کنند. یک روش ساده فیشینگ اطلاعات حساب مشتری است. یعنی یک درگاه جعلی مشابه درگاه بانکی درست می‌کنند که هم از نظر آدرس و هم از نظر شکل ظاهری خیلی شبیه درگاه واقعی است. با این حال به محض اینکه کاربر اطلاعات حسابش را وارد سیستم می‌کند رمز و مشخصات کارت مستقیما برای صاحب صفحه جعلی فرستاده می‌شود و بعد او به راحتی حساب این شخص را خالی می‌کنند. الان با راه‌اندازی رمز پویا اما این روش یک مقدار پیچیده‌تر شده و آمار فیشینگ کاهش پیدا کرده.
روش دوم کلاهبرداری این سایت‌ها بستن ناگهانی اکانت کاربر است. به این شکل که شرکت‌کننده اگر از مبلغ مشخصی بیشتر برنده شود خیلی راحت اکانت او را مسدود می‌کنند. حالا یا کلا دیگر ادمین‌های سایت جواب او را نمی‌دهند یا مثلا به بهانه‌هایی مثل تکراری بودن کد ملی یا داشتن دو حساب کاربری او را دست‌به‌سر می‌کنند.
یا یک روش دیگر این است که کلا دامین سایت را عوض می‌کنند. یعنی انگار اصلا سایتی وجود نداشته که شما در آن برنده شده باشید. طبعا شانسی هم برای شکایت کردن و پیگیری قضایی ماجرا وجود ندارد. یا یک روشی که جدیدا اضافه شده مشهور به بازی انفجار است. در نمونه‌های خارجی مثلا هزار نفر در این بازی شرکت می‌کنند و یک نفر برنده می‌شود.
در نمونه‌های ایرانی اما همان یک نفر هم برنده نمی‌شود و عین آمار همه می‌بازند. چرا؟ چون مدیران این سایت‌ها با دستکاری الگوریتم بازی خودشان برنده می‌شوند. حالا همه این موارد به کنار آمار می‌گوید در تمام دنیا اگر همه چیز درست پیش برود و هیچ کلاهبرداری و جعلی هم درکار نباشد، در نهایت بیش از ۹۰ درصد مبلغ ورودی یک سایت شرط‌بندی به جیب صاحب سایت می‌رود. پارسال تخمین زده بودند هرکدام از این سایت‌های شرط‌بندی فارسی زبان که می‌بینید مثل قارچ سبز شده‌اند روزانه یک میلیارد تومان ترنور مالی دارند.
* چهار: یکی از روش‌های مرسوم جذب کاربر به این سایت‌ها علاوه بر رفتارهای نامتعارف و ویدئوهای هنجارشکنانه، عکس‌و فیلم‌های جعلی است که از طرف برندگان سایت در اینستاگرام پست می‌کنند. یعنی به دروغ می‌گویند این دلارها یا ریال‌هایی که می‌بینید تصاویر و فیلم‌هایی است که کاربران برای ما فرستادند و ما منتشر کردیم. در صورتی که تا حالا چند مرتبه جعلی بودن این عکس و فیلم‌ها لو رفته.
مثلا یک‌بار عکس یک دسته اسکناس ۱۰۰دلاری در دست یک نفر را منتشر کردند و یک متنی هم نوشتند که فلانی دم شما گرم پولدار شدیم اما خب وقتی عکس را با سرویس گوگل ایمیج بررسی می‌کردید مشخص می‌شد یک عکس دانلودی بوده. یا فیلم‌های چند ثانیه‌ای مشابه را هم خودشان درست می‌کنند و عجیب اینکه هنوز هم خیلی از مردم فریب می‌خورند. البته که شرایط خاص اقتصادی هم در این ماجرا بی‌تاثیر نبوده و سوءاستفاده این جریان از اعتبار رپرها هم باعث جلب اعتماد بعضی جوانان شده.
* پنج: یکی از نکات سوال برانگیز در تمام این سال‌ها این بوده که چطور بساط این سایت‌ها برچیده نمی‌شود؟ یعنی چطور کاربر می‌تواند از اینجا حسابش را شارژ کند و برداشت پول انجام بدهد؟ اوایل که این سایت‌های فارسی نبودند یک سایت خارجی ادمین فارسی زبان استخدام کرده بود و برای شارژ حساب به متقاضیان ورود به سایت شماره کارت یک شخص حقیقی را می‌داد. از اینجا پول کارت به کارت می‌کردید و بعد از اعلام شماره پیگیری حساب شما را شارژ می‌کردند.
برای برداشت پول هم باید درخواست می‌دادید به همان ادمین سایت و بعد از ۲۴ ساعت پول از حساب نامشخصی به کارت شما واریز می‌شد. بعدتر قضیه در این حد پیش پا افتاده شد که این سایت‌ها رسما درگاه بانکی معرفی می‌کردند. یعنی خیلی راحت مثل یک خرید اینترنتی قانونی می‌شد حساب کاربری را شارژ کرد که همان زمان این سوال پیش آمد چرا بانک مرکزی این درگاه‌ها را مسدود نمی‌کند؟ آن زمان خود ما در گزارشی از مسئولان شاپرک پرسیدیم چطور به این سایت‌های غیرقانونی درگاه می‌دهید؟
که آن‌ها توضیح دادند نظارت بر این قضیه برعهده شرکت‌های پی‌اس‌پی است. این شرکت‌ها اغلب وابسته به بانک‌‌ها هستند و مسئولیت‌شان همین واگذاری درگاه بانکی است. آن‌ها هم اعلام کردند که نمی‌توانیم برخورد کنیم چون این درگاه‌ها اغلب اجاره‌ای هستند. یعنی شخصی مثلا درگاه آنلاین برای فروش کالا درخواست کرده و بعد با مبلغ هنگفتی این درگاه را به سایت‌های شرط‌بندی اجاره داده است. به هرحال گذشت و خیلی از این درگاه‌ها هم مسدود شد اما بعد سایت‌های شرط‌بندی برای جابه‌جایی پول روش‌های دیگری رو کردند.
به طور مثال از سرویس کارت اعتباری ایرانیان و همراه کارت استفاده کردند. سیستم کار اینطوری بود که اشخاصی را در داخل کشور مامور کردند که کارت بانکی و یک کپی از کارت ملی بعضی افراد بی‌اطلاع جمع‌آوری کنند. بعد گردش مالی را به صورت اتوماتیک بردند روی همین گردش مالی بین کارت‌ها. یعنی طرف بدون اینکه خودش اصلا بداند بت و شرط‌بندی چیست از حسابش پول جابه‌جا می‌کردند. حالا ماهانه رقمی در حد ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار تومان هم برای صاحب کارت واریز می‌شد.
خیلی از تبلیغات کار در خانه و بدون کار کردن میلیونر شوید که در بنر و پاپ‌آپ سایت‌های اینترنتی می‌بینید برای جذب همین کارت‌ها درج شده. الان هم بیشتر سایت‌های شرط‌بندی به استفاده از سیستم پارسی‌گرام روی آوردند که مثل یک ارز مجازی عمل می‌کند و کاربر از آن ووچر می‌خرد و حسابش را شارژ می‌کند.
* شش: حالا سوال اینجاست آیا این چهره‌های اینستاگرامی توانایی فنی و تکنیکی راه‌اندازی و مدیریت یک سایت شرط‌بندی را دارند؟ قطعا نه. ماجرا به این شکل است که این افراد فقط پنل سایت را از یک سایت مادر خریداری یا اجاره می‌کنند. یعنی فقط ظاهر این سایت‌ها با هم متفاوت است و در نهایت همه مثل یک شعبه نمایندگی عمل می‌کنند.
در این حالت رقم مشخصی مثل ۵۰ درصد درآمد به نماینده می‌رسد به شرط اینکه ماهانه حداقل ۹۰۰ نفر ثبت نامی جدید داشته باشد و اگر تا سه ماه به این آمار نرسد پنل از او پس گرفته می‌شود. یا اینکه کلا نمایندگی سایت را به مبلغی حدود ۱۵ هزار دلار به او می‌فروشند. هنوز هم اگر سری به صفحات اینستاگرامی بزنید حتی خیلی از اینفلوئنسرها و هنرمندان داخل کشور هم این سایت‌ها را تبلیغ می‌کنند و دستبرد زدن به حساب مردم ادامه دارد.
*** هشدار پلیس به لایوهای اینستاگرامی
روز گذشته سرهنگ علی محمد رجبی، رئیس مرکز تشخیص جرائم سایبری پلیس فتا در یک برنامه رادیویی درباره لایوهای اینستاگرامی گفت: «موضوع هویت اهمیت بسیار زیادی دارد، گرچه لایوهای پرمخاطب اکثرا از سوی افراد شناخته شده برگزار می‌شود اما هویت دنبال‌کنندگان لایو که تعداد زیادی هم هستند، قابل رصد نیست. بسیاری از جرائم ذیل کامنت لایوهای افراد معتبر و شناخته شده رخ می‌دهد. برای مثال فروش موادمخدر، سلاح و مفاسد اخلاقی در صفحات پر مخاطب رخ می‌دهد.
متأسفانه تعداد زیادی پرونده در پلیس فتا دال بر این موضوع وجود دارد که مصادیق متعدد مجرمانه در کامنت صفحات افراد شناخته شده شکل گرفته است. موضوع دوم نظارت است. متاسفانه امکان نظارت در اینستاگرام وجود ندارد چون این پلتفرم و بستر به قوانین و حاکمیت کشورمان احترام نمی‌گذارد. در کشورهای خارجی افراد مشهور که اقدام به تهیه لایو می‌کنند، خط قرمز حاکمیتی کشورشان را رعایت می‌کنند و در صورت عدم توجه و عبور از این خطوط بلافاصله مورد سوال و برخورد قرار می‌گیرند.
لایوهای اینستاگرامی هویت و امکان نظارت ندارند. این پلتفرم یک پروژه برای اهداف کلان و بلندمدت است. برای اینکه بتوانیم طی ۱۰ سال آینده در این فضا به درستی حرکت کنیم باید بنا به فرموده اخیر مقام معظم رهبری در فضای مجازی قوی عمل کنیم.دلیل این تاکید این است که دنیا در حال ورود به عرصه حکمرانی فضای مجازی است و راه گریزی برای کنترل این فضا نداریم. بنابراین باید در حوزه حکمرانی فضای مجازی که به شدت در آن دچار ضعف هستیم بهتر عمل کنیم.»
