روزگار سخت پنج مدیر بد اقبال دولت روحانی
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | هنوز از عمر دولت دوازدهم چیزی حدود یک سال باقی مانده و در این سه سالی که گذشته تقریبا هیچ روزی نبوده که وزارتخانه‌ای، معاونتی یا زیرمجموعه‌ای از این دولت درگیر بحران و تنش نباشد. در جمع مدیران ارشد دولت دوم روحانی اما پنج نفر هستند که بیشتر از بقیه همکاران‌شان تحت فشار افکار عمومی قرار گرفتند؛ چون خیلی از گرفتاری‌ها و مشکلات فعلی به‌طور مستقیم متوجه حیطه فعالیت این گروه بداقبال است. به‌خصوص که تنگناهای اقتصادی ناشی از تحریم و شیوع کرونا کار را به مراتب سخت‌تر از هر دولت دیگری کرده است.
نمکی، همتی، حاجی‌میرزایی، مونسان و سلطانی‌فر را باید مدیرانی بدانیم که روزهای پرمشغله و سختی را می‌گذرانند و بی‌دلیل نیست هر از گاهی زمزمه‌های استعفای بعضی از آنها به گوش می‌رسد. از این پنج مدیر ارشد دولت چهار نفرشان ۶۱ یا ۶۲ ساله هستند و جوان‌ترین فرد در این گروه، اصغر مونسان است که در سن ۵۰ سالگی سکان هدایت وزارتخانه جوان گردشگری را برعهده گرفته است.
* یک: سعید نمکی (وزیر بهداشت)
وزیر ۶۲ ساله و اهل کاشانِ روحانی، یک‌سال پس از ورودش به وزارت بهداشت درگیر یک مخمصه بزرگ شد. اتفاق مهیبی که مشابه آن را هیچ‌یک از اسلاف او در دولت‌های قبل تجربه نکرده بودند؛ پاندمی ویروس کرونا. نمکی از چهارم اسفند با حکم رئیس جمهور رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا شد. از مدت کوتاهی قبل از آن هم بابت ورود این ویروس به ایران و ماجرای لغو نکردن پروازها از چین، تحت فشار سنگین افکار عمومی بود.
هرچند خودش می‌گفت کسی به حرف او گوش نکرده. خلاصه بعد از ورود کرونا موج اول با یک تعطیلی مفصل و قرنطینه در فروردین ماه تا حد قابل قبولی مهار شد. بعد از بازگشایی‌ها و بی‌اعتنایی بخشی از جامعه به پروتکل‌های بهداشتی اما دوباره آمار بالا رفت. موج دوم هم در اواسط خرداد خود را در آمارهای هولناک تعداد مبتلایان و فوتی‌ها نشان داد که این بار هم با فاصله‌گذاری اجتماعی از این پیک نمودار عبور کردیم. این روزها اما کشور درگیر موج سوم کروناست و نمکی و همکارانش مثل حریرچی و زالی روزهای پر مشغله‌ای دارند.
از یک طرف دردسر آمار بالای کرونا و کمبود ظرفیت بیمارستان‌ها برای بستری بیماران و از طرف دیگر حقوق معوق کادر درمان. با همه این مشکلات هنوز مصوبه فروردین‌ماه برای مجوز تخصیص یک میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای مقابله با کرونا اجرا نشده. چند هفته پیش گفته شد بخشی از این پول آماده پرداخت به وزارت بهداشت است.
اما نمکی در اظهارات معناداری گفت اگر با این مقدار هم بازارها به‌هم می‌ریزد و تورم درست می‌شود همین مقدار را هم نمی‌خواهیم. لب کلام اینکه سعید نمکی روزهای دشواری را تجربه می‌کند و پرداخت مطالبات کادر درمان هم تبدیل به یک مشکل اساسی برای او شده است. در این مدت دست‌کم سه مرتبه شایعه استعفای سعید نمکی در مقاطع زمانی مختلف منتشر شده که هر بار هم تکذیب شد.
* دو: عبدالناصر همتی (رئیس‌کل بانک مرکزی)
وجه تشابه همتی با نمکی این است که تاکنون چند مرتبه شایعه استعفای او در فضای مجازی مطرح شده. آخرین بار همین دو روز پیش بود که گفتند او استعفایش را به طور شفاهی به محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور اعلام کرده که این بار هم تکذیب شد و او در جلسه هیات دولت حاضر شد. پارسال همتی موفق شده بود تا حدود زیادی التهابات بازار را کنترل کند و قیمت دلار در کانال ۱۲ و ۱۳ هزار تومان درجا می‌زد اما بعد از شیوع کرونا دوباره ارز آرام آرام روند صعودی گرفت و در هفته‌های اخیر که چند بار رکورد جابه‌جا کرد حالا به مرز ۳۲ هزار تومان رسیده.
همتی از این حیث هم تحت فشار افکار عمومی است که هر بار قیمت ارز را غیرواقعی توصیف کرد و از کاهش آن خبر داد، دلار معکوس وعده همتی عمل کرد. بلوکه شدن دارایی‌های ایران در کشورهایی مثل کره‌جنوبی و عراق از مشکلات اساسی رئیس‌کل بانک مرکزی در دوران مدیریتش بوده و او این روزها بیشتر از قبل به تکاپو افتاده با اقداماتی مثل همین سفر اخیر به عراق روزنه‌ای برای استرداد منابع ایران پیدا کند.
او از ابتدای امسال هم درگیر مشاجره دامنه‌داری با صادرکنندگان داخلی بوده که منابع حاصل از صادرات خود را به کشور برنگرداندند. همتی متولد ۱۳۳۷ در کبودرآهنگ استان همدان است و از مردادماه ۱۳۹۷ جایگزین ولی‌الله سیف در بانک مرکزی شد. روزی که همتی به بانک مرکزی آمد دلار در بازار آزاد زیر ۱۰ هزار تومان بود و حالا بیش از سه برابر شده است.
* سه: محسن حاجی‌میرزایی (وزیر آموزش و پرورش)
دبیر سابق هیات دولت حسن روحانی، از شهریور ماه پارسال ردای وزارت بر تن کرد و به وزارت آموزش و پرورش آمد. یعنی اندکی پیش از ورود کرونا به ایران او سکاندار یکی از حساس‌ترین وزارتخانه‌های ایران شد که شاید اگر آن روز می‌دانست چه روزهای سختی در پیش دارد، اصلا پیشنهاد وزارت را قبول نمی‌کرد. گرفتاری اصلی حاجی‌میرزایی بازگشایی مدارس در شرایط کرونایی است. اقدام آموزش و پرورش برای بازگشایی مدارس باانتقادات گسترده‌ای بین خانواده دانش‌آموزان همراه بود.
از طرفی اپلیکیشن شاد هم که قرار بود گره‌گشای آموزش در این روزها باشد، با حواشی زیادی همراه بوده. منهای ایرادات فنی که به تدریج بسیاری از آنها برطرف شد، خیلی از خانواده‌های کم بضاعت که توان مالی خرید گوشی یا تبلت ندارند هم به نوعی از تحصیل بازماندند. دو نمونه که رسانه‌ای شده یکی حادثه تلخی بود که همین چند روز پیش رخ داد و یک دانش‌آموز ۱۱ ساله بوشهری گفته شد به دلیل نداشتن گوشی دست به خودکشی زد و دیگری دانش‌آموز ۱۴ ساله کرمانشاهی که باانگیزه خرید گوشی و نصب اپلیکیشن رفته بود کولبری کند که از ارتفاعی سقوط کرد و چشمش آسیب دید. این وزیر ۶۱ ساله اهل قم چند هفته پیش هم بر سر ماجرای حذف تصویر دختران از تصویر جلد کتاب ریاضی سوم دبستان تحت فشار شدید افکار عمومی بود.
* چهار: علی‌اصغر مونسان (وزیر میراث فرهنگی و گردشگری)
مونسان به عنوان اولین وزیر میراث فرهنگی و گردشگری ایران، کمتر از شش ماه توانست در شرایط عادی کار کند چون بعد کرونا آمد و کل صنعت توریسم ایران را تحت‌الشعاع قرار داد. در واقع مونسان از تابستان ۹۶ و تا ۹۸ در قالب معاونت ریاست جمهوری سکاندار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بود اما تبدیل یک سازمان به وزارتخانه مصادف شد با این پاندمی ترسناک. فروردین امسال که اجرای قرنطینه بساط کل سفرهای نوروزی را عملا جمع کرد.
بعد از آن هم توصیه ستاد ملی مقابله با کرونا همواره این بوده که مردم از سفرهای غیرضروری اجتناب کنند. طبق آماری که خود مونسان ارائه داده، ۹۰۰ هزار شغل در زمینه گردشگری از بین رفته و کرونا ۱۲هزار میلیارد تومان به این بخش ضرر زده. وب‌سایت خبرآنلاین در گزارشی نوشته تعداد توریست‌های خارجی اصفهان به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری ایران از ۳۳۰ هزار نفر سال گذشته به ۸ هزار نفر رسیده. تعداد گردشگران داخلی این استان هم از ۸۳۰ هزار نفر سال پیش به ۱۸۰ هزار نفر سقوط کرده.
از ۱۰۰هزار نفر فعال در تورهای گردشگری دست‌کم نیمی از آنها بیکار شدند و در کیش و مشهد ۹۰درصد هتل‌ها خالی مانده. حالا دولت برای جبران ضرر صنعت گردشگری تسهیلاتی را در نظر گرفته اما مشخص نیست این ترفند تا چه حد موفقیت‌آمیز باشد. وزیر ۵۰ ساله و اهل تهران حسن روحانی با سایر همکارانش در دولت درباره محدودیت سفر اختلاف نظر دارد و در واقع هشدارهایی که درباره ارتباط شیوع کرونا با سفر داده می‌شود را غلوآمیز می‌داند.
* پنج: مسعود سلطانی‌فر (وزیر ورزش و جوانان)
فعالیت مسعود سلطانی‌فر در کسوت وزیر ورزش و جوانان از آبان ماه ۱۳۹۵ شروع شد که مصادف بود با دوران اوج باشگاه پرسپولیس و چهار قهرمانی متوالی این تیم در لیگ برتر و موفقیت‌هایش در آسیا. این تقارن زمانی این ذهنیت را برای هواداران تیم رقیب یعنی استقلال تهران ایجاد کرد که پرسپولیس از سوی وزیر به طور ویژه حمایت می‌شود. در واقع ماجرا ابتدا صرفا یک کُری‌خوانی ساده بین هواداران بود اما با افول استقلال این سو‌ءظن تقویت شد که سلطانی‌فر عامل شکست‌های این تیم است.
در صورتی که اینجا هم خب مشکلات مالی و ارز و تحریم دردسر درست کرده. همانطور که استقلال برای پرداخت دستمزد استراماچونی به مشکل خورد، پرسپولیسی‌ها هم هنوز به برانکو بدهکار هستند. شاید اگر استراماچونی در استقلال مانده بود و روند خوب این تیم ادامه داشت الان سلطانی‌فر زیر این فشارها نبود. از طرفی وزیر ورزش و تیم همراهان او بر سر پیدا کردن جانشینی برای کارلوس کی‌روش عملکرد ناامید‌کننده‌ای داشتند.
پروژه شکست خورده ویلموتس یکی دیگر از عوامل تحت فشار قرار گرفتن سلطانی‌فر است؛ هرچند جامعه مسئول اصلی این تصمیم غلط را مهدی تاج رئیس سابق فدراسیون فوتبال می‌داند. مسعود سلطانی‌فر متولد ۱۳۳۸ در تهران است و المپیک به تعویق افتاده توکیو می‌تواند سنگ محک بعدی کارنامه مدیریتی او در وزارت ورزش باشد.
