روایت سفر انجام نشده اما جنجالی نانسی پلوسی به تایوان
روزنامه هفت صبح | یک: مقام رئیسجمهور بالاترین مقام در هرم سیاسی آمریکاست. پس از او معاون رئیسجمهور بالاترین مقام سیاسی را داراست اما از آنجا که معاون رئیسجمهور اختیارات چندانی برعهده ندارد و وظایف او در ماموریتهای ویژهای که رئیسجمهور به او محول کرده یا ریاست تشریفاتی مجلس خلاصه میشود، میتوان وزن سیاسی این مقام را کمتر از چیزی که بیان شده محاسبه کرد.
البته باید در نظر داشت در صورت برابری ۵۰ در برابر ۵۰ آرا در مجلس سنا، معاون رئیسجمهور یک رای تعیینکننده و مهم در اختیار دارد و جالب است بدانید در حال حاضر دموکراتهای مجلس سنا با اتکا به این رای که اکنون در اختیار کامالا هریس است اکثریت شکننده مجلس سنا را در اختیار دارند. در وهله بعدی اهمیت دیگر معاونت رئیسجمهور در این است که اگر رئیسجمهور در میانهراه خلع شود یا استعفا دهد یا بمیرد، معاون او تا پایان دوره رئیسجمهور خواهد شد. مقام بعدی در هرم سیاسی آمریکا رئیس مجلس نمایندگان است.
در آمریکا رئیس مجلس نمایندگان توسط نمایندگان وقت انتخاب میشود و جالب است بدانید نمایندگان میتوانند در صورت اجماع، فردی خارج از مجلس را بهعنوان رئیس انتخاب کنند. البته تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده و تمام روسای مجلس، نماینده منتخب آن دوره بودند. هرچند رئیس مجلس نمایندگان نیز مانند دیگر نمایندهها یک رای دارد اما میتواند نقشی تعیینکننده در تعاملات و بزنگاههای سیاسی داشته باشد. اکنون نانسی پلوسی، نماینده دموکرات ایالت فلوریدا در مجلس نمایندگان است.
پلوسی ۸۲ساله اولین زنی است که در تاریخ آمریکا به این مقام رسیده و در حال حاضر نیز رئیس مجلس نمایندگان است و سومین مقام مهم سیاسی در آمریکا را برعهده دارد. لازم به ذکر است که ریاست مجلس نمایندگان آمریکا دورهای نیست و تا زمانیکه نمایندگان بر روی رئیس اجماع داشته باشند، او در مقام خود باقی میماند. البته براساس اخبار تایید نشده و شنیدهها پلوسی قصد دارد خود را بازنشسته کند و از این رو به تکاپو افتاده است تا با تحرکات جنجالی، نام خود را بهعنوان یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین روسای مجلس نمایندگان در تاریخ ثبت کند اما باید اعتراف کرد که او برای این کار انتخاب مناسبی نداشت.
دو: پلوسی تصمیم داشت در ماه آوریل گذشته سفر خود به کشورهای آسیایی را آغاز کند. در میان کشورهایی که او بهعنوان مقصد خود نام برده بود، نام تایوان هم بهچشم میخورد. خبر سفر سومین مقام سیاسی آمریکا به جزیره مورد مناقشه تایوان موجب شروع درگیریهای لفظی تازهای میان آمریکا و چین شد. در آن زمان جو بایدن هم با توپ پر به سراغ ماجرا رفت و گفت اگر چین به هر طریقی استقلال تایوان را نقض کند، با برخورد مستقیم و سخت ارتش آمریکا مواجه خواهد شد.
در همان دوران زمزمههایی مبنی بر نقشه روسیه برای حمله نظامی به اوکراین هم در رسانهها منتشر شد. این اتفاقات سبب شد تا پلوسی با عزم بیشتری چمدان خود را به قصد بازدید از تایوان ببندد. مسئله مقابله با چین هم ازجمله مسائلی است که همبستگی حزبی در آمریکا را بهدنبال دارد و در آن زمان نیز تقریبا تمام شخصیتهای سیاسی از سفر پلوسی به تایوان دفاع کردند. چین هم اعلام کرد این اتفاق را برنمیتابد و مقابله خواهد کرد. همهچیز رو به یک رویارویی سیاسی و احتمالا نظامی پیش میرفت که پلوسی خبر داد به ویروس کرونا مبتلا شده است و برنامه سفرش به آسیا تا اطلاع ثانوی به تعویق خواهد افتاد.
سه: اتفاقات چند ماه اخیر و بهویژه حمله نظامی روسیه به اوکراین معادلات جهان را بههم ریخت. بحران انرژی و مواد غذایی گریبان کشورهای اروپایی و آمریکا را گرفت. حال این کشورها یکی از پس از دیگری وارد بحرانهای اقتصادی میشوند و به نظر میرسد آمریکا نیز پا در رکود اقتصادی بگذارد. در این حال پلوسی تصمیم گرفت سفر لغو شده خود را دوباره کلید بزند و در برنامه خود تاکید کرد به تایوان نیز سفر خواهد کرد.
اینبار مقامات چینی بیدرنگ و بدون هیچگونه لکنتی، شدیدترین تهدیدها را نثار آمریکاییها کردند و اعلام کردند اگر پلوسی در تصمیم خود تجدیدنظر نکند پیامدهای سختی به همراه خواهد داشت. این تهدیدها با توجه به شرایط جدید تعاملات جهان چنان در دولت آمریکا اثر کرد که ابتدا سخنگوی کاخ سفید حساب دولت را از حساب مجلس نمایندگان جدا کرد و گفت سفر خانم پلوسی به تایوان هیچ ربطی به دولت آمریکا و سیاستهای آن ندارد.
با مقبول نیفتادن این توجیه، دولت آمریکا بهواسطه سخنگوی وزارت خارجه خود سعی کرد صورت مسئله را پاک کند و اعلام کرد سفری در کار نیست و قصد داشت با این ترفند زمان بخرد تا رای پلوسی برای سفر به تایوان را برگرداند. از سوی دیگر هم جو بایدن توپ را در زمین ارتش و پنتاگون انداخت و اعلام کرد فرماندهان ارتش آمریکا و مقامات پنتاگون مخالف سفر پلوسی به تایوان هستند و این سفر در وضعیت فعلی ضرورتی ندارد.
در همین اثنا مقامات ارتش چین برای محکمکاری اعلام کردند امکان دارد حریم هوایی تایوان را منطقه پرواز ممنوع اعلام کنند. با این همه راه افتادن قطاری از ادوات نظامی چینی به سمت جزیره و مانور جنگندههای چینی در آسمان تایوان و اعلام انجام یک رزمایش نظامی سبب شد آمریکا نیز پا پس نکشد و ناو هواپیمابر رونالد ریگان ارتش آمریکا به جزیره تایوان نزدیکتر شود. بهعلاوه پنتاگون اعلام کرد در صورت تصمیم نهایی پلوسی برای سفر به تایوان، تدابیر شدید و بیش از حد معمول را برای تضمین امنیت او اتخاذ خواهد کرد.
چهار: با به اوج رسیدن کشمکشها و بهرغم مخالفت صریح دولت بایدن با سفر پلوسی به تایوان، او اعلام کرد که برنامهاش قطعی است و برای نشان دادن قدرت آمریکا از اعضای کنگره خواست که او را در این سفر همراهی کنند. در این شرایط پنجمین دوره از گفتوگوهای مجازی و ویدئویی بایدن و شی جین پینگ، رئیسجمهور چین برگزار شد. براساس گزارشها میتوان گفت این پرتنشترین گفتوگوی بایدن از زمان تصدی کاخ سفید تاکنون بوده است.
جو بایدن در این گفتوگو با خشمی فراتر از حد معمول و صراحت از مواضع خود در قبال تایوان و دیگر کشورهای شرق آسیا دفاع کرد و به چین هشدار داد که پایش را از گلیمش درازتر نکند. شی جین پینگ نیز پا پس نکشیده و ضمن پاسخ به بایدن به او گوشزد کرده است که با آتش بازی نکند چراکه حاصلی جز سوختن برای او و کشورش در پی ندارد. پلوسی با اصرار بیدلیلش برای سفر به تایوان در این موقعیت حساس سبب شد آمریکا بر سر دو راهی سختی قرار بگیرد.
از یکسو انجام سفر او سبب میشود آمریکا و چین به سمت یک رویارویی نظامی تمامعیار بروند و جهان را وارد یک جنگ خانمانسوز دیگر کنند و از سوی دیگر عقبنشینی او پس از شاخ و شانه کشیدنهای مقامات چین سبب خواهد شد که قدرت آمریکا در حمایت از متحدانش زیرسوال برود و به چین این مجوز را بدهد که با زور و گردنکشی حصاری دور جزیره تایوان بکشد.
در نهایت نانسی پلوسی راه دوم را انتخاب کرد و اعلام کرد در سفر خود به آسیا در کشورهای سنگاپور، مالزی، کرهجنوبی و ژاپن توقف خواهد کرد. هرچند پلوسی با این تصمیم عاقلانه از احتمال مشتعل شدن یک جنگ بزرگ و البته غیرضروری در جهان جلوگیری کرد اما قدرت و ابهت آمریکا نیز زیرسوال برد و حال باید دید مقامات آمریکا برای بازگرداندن این اعتبار از دست رفته چه میاندیشند.