روایتی دست اول از سفر روحانی به آمریکا
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | سفر رئیسجمهور به آمریکا، درحالیکه هنوز هواپیمای او به نیویورک نرسیده بود، طوفانی و جنجالی آغاز شد. شامگاه شنبه، مهدی محمدی، تحلیلگر اصولگرا، ساعاتی قبل از پرواز هواپیمای رئیسجمهور به نیویورک مدعی شد که «در آستانه یک توافق بسیار بد» قرار داریم.
یکساعت بعد از آن توئیتی از کریستین امانپور، خبرنگار ایرانیالاصل سی.ان.ان این خط خبری را تکمیل کرد. در این توئیت، کریستین امانپور، خبرنگار ارشد شبکه خبری سی.ان.ان مدعی شده که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در جریان یک مصاحبه به او گفته، «رئیسجمهور حسن روحانی میخواهد این هفته با ترامپ در نیویورک دیدار کند؛ فقط به این شرط که ترامپ آنچه ضروری است را انجام دهد. برداشتن تحریمها در ازای نظارت دائم بر تاسیسات هستهای ایران.»
با اینحال اخبار رسیده به دست هفت صبح، نشان میدهد که چنین رویکردهایی به چنددلیل درست نیست:
* یک: سیاست کلی کشور در خصوص مذاکره با آمریکا، در روز ۲۶شهریور و در بیانات خارج فقه اعلام شده است و آن است که اگر آمریکا بپذیرد تحریمها را ملغی کند، ایران هم در چارچوب برجام مذاکره کند و مثلا نظارت دائمی هستهای خود را بپذیرد. خارج از این چارچوب، مذاکره دیگری قرار نیست بین دوکشور صورت گیرد.
* دو: جالب است بدانید که برخلاف تصور جمعی، هم رئیسجمهور و هم وزیر امور خارجه در حال حاضر بهشدت با مذاکره مستقیم با آمریکا مخالف هستند. منابع مطلع میگویند که هیات ایرانی که در حاشیه اجلاس بیاریتز با ماکرون، رئیسجمهور فرانسه دیدار کرده است، از تهران شرط کرده بود که حتی ملاقات اتفاقی میان طرفین بهوجود نیاید و از اینرو ملاقات میان طرفین در ساختمان شهرداری این منطقه برگزار شد.
پس از آن، هیات ایرانی حتی با حضور منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا برای مذاکره فنی درخصوص برخی مسائل مالی نیز مخالفت کرد و بنا شد که وزیر دارایی فرانسه، در مذاکره حضور پیدا کند. به روایت یک دیپلمات ارشد وقتی ماکرون از محل اجلاس به سمت ملاقات با ظریف میرود، ترامپ میگوید من هم با تو میآیم و ماکرون طبق تعهد به هیات ایرانی مانع چنین کاری میشود.
* سه: حتی گفته شده که روحانی نیز به شدت، درخصوص رویارویی با ترامپ، تحفظ دارد. بعد از اینکه او در یک سخنرانی از امکان ملاقات سخن میگوید با پیشنهاد طرف فرانسوی روبهرو میشود اما آن را نمیپذیرد و سخنان خود را نوعی راهبرد دیپلماتیک میخواند و نه یک اقدام عملی واقعی.
از سوی دیگر او حتی قبل از سفر نیویورک هم به این فکر بوده که نکند ترامپ از فرصت احتمالی حضور در کمیسیون برجام با حضور سران(در صورت بازگشت آمریکا به کمیسیون بعد از رفع تحریمها) سوءاستفاده کند و بخواهد با او عکس بگیرد.
* چهار: بنابراین سخنانی مثل سخنان ظریف یا حتی ابراز امیدواری ماکرون به رویدادن یک اتفاق در نیویورک را نباید به حساب مذاکره مستقیم یا ملاقات ترامپ و روحانی گذاشت. اتفاقی اگر در نیویورک بیفتد، این است که آمریکا تحریمهای جدید را بردارد و به برجام برگردد و در برجام توافق شود که برخی تعهدات زودتر از موعد گذشته اجرایی شود یا به طول دوره برخی تعهدات ایران افزوده شود و در قبال آن هم تحریمهای دیگری برداشته شود.