رمزگشایی از اختلاف دو وزارتخانه در‌مقوله برق و گاز
روزنامه هفت صبح | روز گذشته برق نزدیک به هفت منطقه از تهران و بیش از ۲۰ شهر کوچک و بزرگ کشور قطع شد. این قطع برق در برخی از نقاط نیم ساعت، دو ساعت و گاه تا چهار ساعت هم ادامه داشت. پیگیری این سوال که چرا برق شهرها قطع شده، شما را در یک دور تقریبا باطل می‌اندازد. مسئولان صنعت برق، مشکل را در تامین سوخت گاز می‌دانند و شرکت ملی گاز می‌گوید بیشتر از تعهداتشان تا امروز سوخت نیروگاه‌های برق را تامین کرده‌اند. وزیر نفت هم گلایه می‌کند که چرا مصرف گاز باید امسال ۱۲ برابر بیشتر شود؟
* یک: ماجرا از آلودگی شهرهای تهران، اصفهان و اراک شروع شد. عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط‌زیست، باب این بحث را باز کرد که سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها منجر به آلودگی هوا شده است. ابتدا گفته شد مخازن مازوت به دلیل تحریم پر شده و از آنجا که برای تامین سایر فرآورده‌های نفتی نمی‌توان تولید پالایشگاه‌ها را کاهش داد، بنابراین باید این مازوت در جایی دیگر به مصرف برسد؛ یعنی نیروگاه‌های برق کشور.
بعد از آن سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تایید کرد که مازوت مصرف می‌شود، اما دلیل آن چیز دیگری است. نیروگاه‌های برق با کاهش گازرسانی روبه‌رو شده‌اند، به‌خاطر همین هم اگر مازوت مصرف می‌کنند، به این دلیل است که از خاموشی برق جلوگیری شود. دو روز پیش رئیس سازمان محیط‌زیست توصیه کرد اینکه دو ساعت برق نداشته باشیم، بهتر از این است که مازوت سوزانده شود. حالا به نظر می‌آید شرکت توانیر به این توصیه روی خوش نشان داده و آن را عملی کرده است. در این میان معاون رئیس‌جمهور، جناب جهانگیری هم کلا سوختن مازوت در نیروگاه‌های اطراف تهران را تکذیب کرده بودند.
* دو: دیروز بسیاری از شهرها روز دوم قطعی برق خود را می‌گذراندند. تسنیم خبر داد که به دلیل محدودیت سوخت‌رسانی چند واحد نیروگاهی از مدار بهره‌برداری خارج شده است. کدام نیروگاه‌ها؟ ری، طرشت و سه واحد در نیروگاه رودشور اراک. ظرفیت تولید این سه نیروگاه به‌ترتیب، ۸۱۰، ۵۰۰ و ۷۹۷ مگاوات بوده است. سال پیش مسئولان نیروگاه ری گفته بودند که آنها ۲٫۵ ساعت از مصرف برق تهران را روزانه تامین می‌کنند. درنتیجه اگر خبر خارج شدن این نیروگاه از مدار درست باشد، پس قطعی برق دوساعته تهرانی‌ها هم معنادار خواهد شد.
* سه: بعد از اینکه همه‌جا چندین ساعت برق رفته بود، وزارت نیرو ساعت ۱۴ اطلاعیه‌ای درباره این قطع برق صادر کرد و گفت که امکان پیش‌بینی این اتفاق را نداشته. مسئولان صنعت برق اعتقاد دارند که تمام این قطع‌ووصلی‌ها به افزایش میزان مصرف خانگی برق و گاز برمی‌گردد. سخنگوی صنعت برق گفت که اگر فقط ۱۰ درصد از مصرف مردم کم شود، می‌توانند برق مصرفی را تامین کنند. حالا که این اتفاق نیفتاده، روز گذشته آنها دوباره تصمیم گرفتند که چراغ‌های اتوبان‌ها را خاموش کنند تا برق منازل مردم قطع نشود.
* چهار: مسئولان صنعت برق در تمام روزهایی که بابت سوزاندن مازوت مورد اتهام قرار گرفته بودند، اعتقاد داشتند کاهش گازرسانی و تامین سوخت، آنها را برای تامین برق تحت فشار گذاشته است؛ اما شرکت ملی گاز این حرف‌ها را قبول ندارد. روز گذشته سخنگوی این شرکت بلافاصله جواب داد که قطعی گاز نیروگاه‌های برق، ناشی از مسائل دیگری بوده است. چه مسائلی؟
غلامرضا مشایخی، مدیر امور گازرسانی کشور در گفت‌وگو با هفت صبح این موضوع را این‌طور می‌شکافد: «وزارت نیرو و شرکت گاز با هم صورت‌جلساتی را تنظیم کرده بودند. شرکت ملی گاز نه‌تنها سوخت نیروگاه‌های برق را تامین کرده، بلکه از آن میزان تعهداتی هم که داشته‌اند بیشتر سوخت به آنها رسانده است. نیروگاه‌های برق ما باید به پتانسیل خودشان توجه کنند و برق را توزیع کنند.»
حالا اگر این فرضیه را در نظر بگیریم که شرکت ملی گاز از تعهداتش فراتر رفته، آیا می‌تواند به صورت اورژانسی باز هم به نیروگاه‌های برق سوخت برساند که دیگر برق مردم قطع نشود؟ مدیر امور گازرسانی کشور جواب می‌دهد: «نه. اگر این کار را بکنیم خودمان ممکن است در تامین گاز مورد نیاز مردم در کشور دچار مشکل شویم. درنتیجه امکان تامین سوخت مدارهای ازکارافتاده را نداریم.»
* پنج: شرکت ملی گاز می‌گوید نمی‌تواند بیشتر از میزان تعهد خود به نیروگاه‌های برق سوخت برساند. وزیر نفت همین دو روز پیش شکایت کرد که مصرف گاز ما معادل ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام است. به گفته او، امسال مصرف گاز بیشتر از ۱۲ برابر افزایش پیدا کرده. شرکت ملی گاز مقصر این اتفاق را صنعت برق می‌داند. مدیر امور گازرسانی کشور می‌گوید: «شرکت ملی گاز امسال ۶۰ میلیون مترمکعب افزایش تولید داشته.
اما سوخت مورد نیاز برق بسیار افزایش یافته است.» به گفته او، آنها از ابتدای سال تا همین روزهای اخیر نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳ میلیارد مترمکعب بیشتر سوخت مصرف کرده‌اند. از طرف دیگر اینکه در فصل سرد ۵۰۰ میلیون مترمکعب مصرف سوخت نیروگاه‌های برق بیشتر شده است. خلاصه‌اش این است که شرکت گاز می‌گوید به اندازه کافی گاز داده‌ایم، این دیگر مشکل صنعت برق است که نتوانسته بر اساس ظرفیت‌هایش از آن استفاده کند.
* شش: حالا چرا مصرف برق بیشتر شده که به شرکت ملی گاز هم فشار آورده؟ وزیر نفت می‌گوید همه اینها به افزایش مصرف برق خانگی برمی‌گردد. جواب وزیر نفت که وظیفه تامین سوخت نیروگاه‌ها را برعهده دارد، این است: «مردم فکر می‌کنند اگر پنجره‌ها باز باشد کرونا می‌رود، درحالی‌که مصرف را افزایش می‌دهد و برای خانه لازم نیست که پنجره باز شود و نقشی در کنترل کرونا ندارد.»
با وجود این، نگاه بدبینانه برخی کاربران فضای مجازی به فعالیت‌های مزارع استخراج رمزارز دوخته شده است. با افزایش قیمت بیت‌کوین، گروهی معتقدند که پایگاه‌های استخراج این ارز دیجیتالی میزان مصرف خود از برق را بسیار افزایش داده‌اند؛ مزارعی که تعداد آنها به ۲۴ مرکز می‌رسد و انشعاب برق آنها ممکن است کلید حل این معما باشد که چرا امسال، با قطعی برق مکرر روبه‌رو شدیم؟
* هفت در کنار همه این اطلاعیه‌ها و اظهارنظرها، روز گذشته اتفاق حاشیه‌ای برقی دیگری هم در وزارت صنعت افتاد. دقیقا در روزی که همه در خاموشی به‌سر می‌بردند، وزیر صنعت در گفت‌وگویی تلفنی با مشاور نخست‌وزیر و وزیر صنعت پاکستان روی ظرفیت تولید برق کشور حساب کرد و گفت: «در مقابل صادرات برق به کشور پاکستان، می‌‌توانیم برنج وارد کنیم. به گفته او، آنها برای این کار منتظر تصویب پاکستان از جمله بانک مرکزی این کشور هستند و پس از آن صادرات برق به این همسایه شرقی کشور را شروع خواهند کرد.
