راهنمای اورژانسی برای سرمایهگذاری در بانک
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | خیلی از ما دیگر تحمل شنیدن خبر افت و خیز بورس، کاهش و افزایش قیمت طلا و ارز و دنبال کردن وضعیت قیمت و معاملات بازار مسکن را نداریم. هر روز خبرهای ریز و درشت درباره آنها میشنویم که امروز شاخص بورس ۶۰هزار واحد رشد کرد، فردا خبر میآید شاخص بورس ۵۰هزار واحد ریخت. استرس دنبال کردن این بازارها بهحدی زیاد است که خیلی از ما ترجیح میدهیم سراغ سرمایهگذاریهای بیدردسر برویم.
صرفا به حفظ ارزش پولهایی که پسانداز کردهایم راضی هستیم و دلمان نمیخواهد هر روز پیگیر اخبار بازارهای مختلف باشیم. بهخصوص که چشمانداز یکساله هیچکدام از بازارهای طلا، ارز، بورس و مسکن روشن نیست و در هر کدام از آنها یک خطر بزرگ کمین کرده است. در چنین شرایطی راه سرمایهگذارها به شعبه بانک ختم میشود. زود قضاوت نکنید؛ منظورمان صرفا افتتاح حسابهای سپرده بانکی نیست. میدانیم آنها مشکلات مخصوص خودشان را دارند.
سودشان دستوری است، تنوع چندانی ندارند و زودتر از موعد نمیتوانیم پولمان را از حسابهای سپرده خارج کنیم وگرنه مشمول جریمه میشویم. این مورد حاصل اشتباه ما درباره سرمایهگذاری در بانکها است؛ باید نگاهمان را عوض کنیم. بانکها مدلهای دیگری هم برای سرمایهگذاری روی میز گذاشتهاند که یکی از بهترین گزینهها صندوقهای سرمایهگذاری بانکی است. این صندوقها با ویژگیهایی که دارند میتوانند یک سرمایهگذاری بدون دردسر تا یکسال آینده برایتان رقم بزنند.
*** چشمانداز نهچندان روشن بازارها در یکسال آینده
* یک: روزهای خوش بورس تمام شد و باید با دورانی که میتوانستیم راحتتر سود به جیب بزنیم، خداحافظی کنیم. چشمانداز یک سال آینده این بازار روشن نیست. بهخصوص در هفتههای اخیر موج ناامیدی از بورس شدید شده و احتمال ریزش بازار وجود دارد. برخی میگویند، شرایط تا حد زیادی شبیه سال ۹۲ است و امکان بازار منفی بلندمدت وجود دارد.
حتی اگر بخواهیم امیدمان را نسبت به آینده حفظ کنیم، باز هم بورس با افت و خیزهایش برای کسانی که وقت کافی ندارند و نمیتوانند استرسهای بازار را تحمل کنند، دردسرساز خواهد بود. امکان خروج سرمایههایی که در چهارماه اول سال به بازار سرازیر شده بودند، وجود دارد و اگر این اتفاق بیافتد، بورس شهریورماه سال آینده شرایطی بهتر از شرایط فعلی نخواهد داشت. بهخصوص برای کسانی که میخواهند سرمایهگذاری بیدردسر داشته باشند.
* دو: بازار طلا به انس جهانی بند شده. وقتی انس صعودی میشود، حال بازار طلا خوب است و در روزهای نزولی بازارهای جهانی، طلای ۱۸عیار هم راهی از پیش نخواهد برد. حتی اگر دلار به کمکش بیاید، بازهم کلی استرس افت و خیز قیمتها اعصابتان را نشانه خواهد گرفت. چشمانداز یک سال آینده بازار طلا تاریکتر از بقیه بازارها است.
انس در نزدیکی قله دوهزار دلاری قرار دارد و با هر خبری که درباره کشف واکسن کرونا منتشر میشود، به روند نزولی میافتد. کشف و توزیع واکسن کرونا تا شهریورماه سال آینده اصلا دور از ذهن نیست. در چنین شرایطی وضعیت اقتصاد دنیا رو به بهبود میگذارد و این مورد باعث کاهش قیمت انس جهانی طلا خواهد شد. تقریبا مشابه آنچه هفتسال قبل بعد از دوره رکود اقتصادی اتفاق افتاد و انس جهانی طلا از هزار و ۸۰۰دلار در درازمدت به هزار دلار رسید.
* سه: بازار دلار در یکسال آینده میتواند تحت تاثیر انتخابات آمریکا قرار بگیرد. در صورت پیروزی بایدن و خداحافظی ترامپ از کاخ سفید، احتمال کاهش چشمگیر قیمت دلار وجود دارد. از طرفی سرمایهگذاری در این بازار کار راحتی نیست. ممکن است یک روز دلالهای بازار ارز را دستگیر کنند و شما هم بینشان گرفتار شوید.
صرافیها نهایتا دوهزار یورو آنهم با ارائه مدارک و بعد از کلی ایستادن در صف، به شما میفروشند و قیمت خریدشان تفاوت زیادی با نرخ فروش دارد. از طرف دیگر ممکن است تا یکسال بعد بانک مرکزی در نقش بازارساز قیمت دلار را کاهش دهد و اتفاقی مشابه آنچه در نیمه دوم سال ۹۸ افتاد را شاهد باشیم. همچنین سرمایهگذاری در بازار ارز برای آنهایی که تاب نوسان قیمت را ندارند و نمیخواهند مدام از بالا و پایین شدن نرخ دلار استرس بگیرند، اصلا توصیه نمیشود.
* چهار: حتی بازار مسکن هم تا یک سال بعد آینده روشنی ندارد. قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران به ۲۳میلیون تومان رسیده و سرمایهگذاری در این بازار با مبالغ کمتر از یکمیلیارد تومان عملا امکانپذیر نیست. برای همین شاید کلا نتوانیم سرمایهمان را به بازار مسکن ببریم، چه رسد به اینکه بخواهیم درباره ماندن یا نماندن در این بازار تصمیم بگیریم. حتی اگر چنین سرمایهای داشته باشید، ممکن است بازار مسکن تا شهریور سال بعد خونبهدلتان کند.
زمانی که قیمت خانه بالا میرود، دچار یک دوره رکود سنگین میشویم و تعداد معاملات کاهش چشمگیری پیدا میکند. هرچند ارزانشدن قیمت خانه دور از ذهن است، ولی نمیتوان انتظار بازدهی مشابه یک سال گذشته را داشت. قیمت مسکن از سال ۹۱ تا پایان سال ۹۶ تغییر چندانی نداشت. بررسی بازار در بلندمدت نشان میدهد بعد از هر دوره صعودی، یک دوره رکود در پیش است و احتمال شروع این دوره تا شهریور سال بعد وجود دارد.
*** چرا باید به بانک پناه ببریم؟
آینده نهچندان روشن بازارهای طلا، ارز، بورس و مسکن تا یکسال آینده باعث شده تنها راه سرمایهگذاری بدون دردسر برای آنهایی که تحمل ریسک و نوسان قیمتها را ندارند، به شعبه بانک ختم شود. سپردههای بانکی اولین مدل سرمایهگذاری است که در شعبه بانکها پیدا میشود.
سود سپرده بانکها تازه چندماه است توسط شورای پول و اعتبار تصویب شده و افزایش پیدا کرده است. سپردههای یکساله ۱۶درصد سود دارند و اخیرا سپردههای دوساله با سود ۱۸درصدی هم به جمعشان اضافه شده. بانکها برای افرادی که بهدنبال سرمایهگذاری کوتاهمدت هستند، سپردههای یکماهه ۱۰درصدی، سهماهه ۱۲درصدی و ششماهه ۱۴درصدی هم دارد.
از آنجا که نرخ سود بانکی بهتازگی تصویب شده، بعید بهنظر میرسد که شورای پول و اعتبار تا یکسال آینده آن را تغییر دهد و امکان کاهش آن دور از ذهن است. با این حساب میتوانیم بدون نگرانی روی این نرخها حساب باز کنیم. از طرف دیگر آنطور که هدفگذاری بانکی مرکزی برای نرخ تورم نشان میدهد، امکان کاهش تورم از ۲۶درصد فعلی به ۲۲درصد تا پایان سال وجود دارد. روند تورم سالانه هم در چندماه گذشته نزولی بوده و این احتمال را تقویت میکند. چنین اتفاقی باعث میشود سرمایهگذاری در بانک بیشتر از گذشته صرفه اقتصادی داشته باشد.
*** چرا باید نظرمان را نسبت به سرمایهگذاری در بانک تغییر دهیم؟
همهچیز در سپرده بانکی خلاصه نمیشود. شاید اشتباهی که خیلی از ما به دام آن میافتیم، این است که وقتی اسم سرمایهگذاری بانکی به میان میآید، ذهنمان سمت سپردههای بانکی میرود. درحالیکه بانکها مدلهای مختلفی برای سرمایهگذاری پیش رویتان میگذارند. یک نمونه آن اوراق گواهی سپردههای بانکی است که سود بیشتری نسبت به سپردهها دارند و میتوان آنها را خرید و فروش کرد.
گزینه بهتر حتی میتواند صندوقهای سرمایهگذاری بانکها باشد. هرکدام از این مدلها ویژگیهای خاص خودشان را دارند. برخی سودشان کم و تضمینشده است و برخی دیگر سود بیشتر و البته تضمیننشده دارند. برای همین بهتر است نظرمان را نسبت به سرمایهگذاری در بانکها تغییر دهیم. همهچیز به حساب سپرده ختم نمیشود.
*** چرا سرمایهگذاری در صندوقهای بانکی را توصیه میکنیم؟
بررسی مدلهای مختلف سرمایهگذاری در بانکها نشان میدهد، احتمالا صندوقهای بانکی یکی از بهترین گزینهها برای سرمایهگذاری باشند. آنها انواع مختلفی از جمله درآمد ثابت، مختلط و سهام دارند که هرکدام ریسک و سودشان متفاوت است. صندوقهای سهامی پول شما را در بورس سرمایهگذاری میکنند و از نوسانات بازار سرمایه تاثیر میپذیرند.
شاید سود یکسال اخیر آنها چشمگیر باشد اما ریسک این مدل سرمایهگذاری بالا است و ممکن است برای مشتریان صندوقها دردسرساز باشد. صندوقهای درآمد ثابت با پول شما سراغ خرید اوراق مالی میروند که سود بالایی ندارند، ولی حتما بازدهی مثبتی برایتان بههمراه خواهند داشت و اتفاقا سود آنها بالاتر از نرخ سود سپردههای بانکی است. چراکه سود صندوقهای سرمایهگذاری دستوری نیست و از مصوبههای شورای پول و اعتبار تبعیت نمیکند.
این مورد باعث میشود، عملکرد صندوقها تعیینکننده میزان سود واحدهای سرمایهگذاری باشد. میانگین سود یکسال اخیر صندوقهای سرمایهگذاری بانکی بعضا به ۶۴درصد میرسد که متعلق به صندوق سرمایهگذاری بانک صنعت و معدن است. اغلب صندوقهای بانکی سود سالانه ۲۸درصدی را برای مشتریانشان بههمراه داشتهاند که نسبت به سود سپرده بانکی رقم خیلی بالاتری بهنظر میرسد.
دردسر کمتر در کنار سود مناسب و معقول، سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت را به بهترین مدل سرمایهگذاری بانکی تبدیل کرده است. یکی از مهمترین ویژگیهایش این است که هر موقع خواستید میتوانید با فروش واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری، پولتان را خارج کنید. بدون اینکه مشمول جریمه شوید. سود این صندوقها روزشمار است و سر ماه به حسابتان واریز میشود.
البته برخی از صندوقها پرداخت سود دورهای ندارند و با فروش واحدها سود خواهید کرد. در طرف مقابل اگر سراغ حساب سپرده بانکی بروید، نمیتوانید قبل از سررسید پولتان را از حساب خارج کنید. مگر اینکه به جریمه کاهش نرخ سود تن بدهید.
شورای پول و اعتبار دیروز در مصوبهای شیوه محاسبه سود را برای مشتریانی که قبل از سررسید پولشان را از حساب سپرده بانکی خارج میکند، مشخص کرده است. براساس این مصوبه اگر بعد از ششماه، پولتان را از حساب سپرده یکساله خارج کنید، نرخ سود براساس سپردههای ششماهه و جریمه نیمدرصدی محاسبه خواهد شد. در این مثال، سود سپرده به جای ۱۶درصد، ۱۳٫۵درصد خواهد بود.