دیدید عذرخواهی کردن کار سختی نبود؟
حدود ۵ سال پیش قطار تبریز- مشهد با قطار سمنان- مشهد برخورد کرد و حادثه دلخراشی اتفاق افتاد که خانواده‌های زیادی را داغدار کرد. کمی بعد معلوم شد که این اتفاق به دلیل بروز خطای انسانی در جابه‌جایی ریل‌ها و تغییر مسیر آنها رخ داده است اما بلافاصله بعد از حادثه محسن پورسیدآقایی که آن زمان مدیرعامل شرکت راه‌آهن ایران بود، در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و ضمن دادن توضیح در مورد آنچه اتفاق افتاده بود، اعلام کرد که استعفا داده است. او دلیل استعفایش را داشتن «مسئولیت» می‌دانست. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی وقت هم استعفای پورسیدآقایی را قبول کرد و خودش هم دو بار بابت این اتفاق عذرخواهی کرد. مسئولانی که بابت کوتاهی‌ها و کوتاهی در «مسئولیت»ها عذرخواهی می‌کنند و کسانی که در برابر عذرخواهی مقاومت عجیب و غریبی از خودشان نشان می‌دهند، توی ذهنمان به دو دسته مختلف تقسیم شده اند. بیایید این ماجرا را درباره مهم ترین اتفاقات دو سه هفته گذشته محک بزنیم.
سردار بی‌قصور
یکی از «معذرت‌نخواه»ترین چهره‌های چند هفته اخیر وزیر بهداشت بوده است. اینکه وزارت بهداشت در برنامه‌های واکسیناسیونی که چندین‌بار هم آنها را تغییر داده، موفق نبوده، موضوعی نیست که برکسی پوشیده باشد. حالا ممکن است واقعا دست وزارت بهداشت در این زمینه آنقدرها هم باز نباشد اما به هر حال این وزارتخانه به‌عنوان نهاد حاکمیتی در زمینه بهداشت و درمان شناخته می‌شود و عذرخواهی، حتی یک عذرخواهی نمادین از طرف مسئولان این وزارتخانه می‌تواند تا اندازه زیادی اعصاب مردم را آرام کند و حتی بار فشارها بر دوش وزارتخانه را هم کم کند اما سعید نمکی در طول تمام ماه‌های گذشته ترجیح داده که به‌جای معذرت‌خواهی فرار رو به جلو را به‌عنوان استراتژی انتخاب کند و حتی حرف‌هایی بزند که بعید است از میزان اعصاب خرد‌کن بودن آنها خبر نداشته باشد. نمونه‌اش همین حرف‌های دو روز پیشش که در آنها خودش را سردار مقابله با کرونا اعلام کرده بود و از نهادهای امنیتی خواسته بود از سرداران این حوزه در برابر تهمت‌ها دفاع کنند.
کیانوش جهانپور، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت هم نه تنها دقیقا مسیر وزیر متبوعش را دنبال کرده بلکه یک قدم هم از او جلوتر افتاده و با حضور پررنگ در شبکه‌های مجازی بعضا انتقادهای کوچک را هم بی‌جواب نمی‌گذارد. حتی توهین لفظی او به منتقدان در توئیتر صدای چهره‌هایی مثل اسحاق جهانگیری را هم درآورد.جهانپور هرچند معتقد است که هدف توهین او مافیای واردات دارو بوده و ربطی به منتقدانش نداشته است .
بالاخره معذرت‌خواهی
حالا بعد از گذشت ماه‌ها از شیوع کرونا در ایران و انواع و اقسام انتقادهایی که به عملکرد وزارت بهداشت و سایر نهادهای مرتبط با کرونا وارد شده، یک نفر از مسئولان رده بالای این وزارتخانه لب به عذرخواهی باز کرده است. ایرج حریرچی که قبل از شیوع کرونا مدت‌ها به‌عنوان قائم‌مقام و حتی سخنگوی وزارت بهداشت شناخته می‌شد و حالا معاون کل وزارت بهداشت است، چهره آشنایی برای اهالی رسانه محسوب می‌شود. او اولین نفر از مجموعه وزارت بهداشت است که تصمیم گرفته بابت فوت شدن روزانه نزدیک به ۲۰۰ نفر بر اثر کرونا و پیش نرفتن برنامه واکسیناسیون طبق هیچ‌کدام از وعده‌های وزارت بهداشت، از مردم عذرخواهی کند. حریرچی دیروز گفته: «بابت تاخیر واکسیناسیون از مردم عذرخواهی می‌کنیم و مشکلات مردم را درک می‌کنیم و قول می‌دهیم که تا چند ماه آینده ایمنی جمعی ناشی از واکسیناسیون با اتکا به واکسن داخلی و با واردات واکسن به ۷۰درصد برسد.» طبیعتا این رفتار حریرچی با استقبال کاربران شبکه‌های اجتماعی هم روبه‌رو شده و حتی خیلی‌ها این اتفاق را دستمایه شوخی قرار داده‌اند و با کنایه خطاب به بقیه مسئولان گفته‌اند: «دیدید سخت نبود؟!»
عذرخواهی برای خاموشی
در مورد یکی دیگر از بحران‌های چند هفته اخیر یعنی خاموشی‌های پی‌درپی، این مقاومت در برابر عذرخواهی کمتر نمود داشته است و این به خاطر رویه متفاوت وزارت نیرو در مقایسه با وزارت بهداشت بوده است . در واقع چند روز که تکرار خاموشی‌های طولانی‌تر و پرتکرارتر گذشت، شخص حسن روحانی، رئیس‌جمهور در جلسه هیات دولت از مردم عذرخواهی کرد و گفت که دولت تمام تلاشش را می‌کند که مشکل رساندن برق به مصرف‌کننده‌های خانگی کم شود. کمی قبل از او مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق هم در دو روز پشت‌سر هم از مردم عذرخواهی کرده بود. بعد از رئیس‌جمهور هم خود وزیر نیرو یعنی رضا اردکانیان به صف عذرخواهان پیوست و گفت: «به‌زعم خودم صمیمانه از مردم عذرخواهی می‌کنم. ان‌شاءالله، یکی دو سه هفته سخت را بتوانیم به‌خوبی مدیریت کنیم. البته موج گرما به‌صورت خاص زیاد بوده و در کشور مصرف برق بالاتر رفته است اما ما هم باید مسئولیت خودمان را به درستی انجام بدهیم.»
سیاست دوگانه
در جریان اتوبوس خبرنگاران، علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری‌اش به نمایندگی از دولت عذرخواهی کرد و در دیدار با خانواده کشته‌شده‌ها هم این عذرخواهی را تکرار کرد اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که مسئول مستقیم دعوت از خبرنگاران بود، نه تنها عذرخواهی نکرد بلکه در برابر اصرارها اعلام کرد که موضوعی برای معذرت‌خواهی وجود ندارد و اتفاقاتی از این دست به هر حال در همه جا روی می‌دهند.
