دلیل کاهش سرعت اینترنت و اینستاگرام چیست؟
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | آیا از کاهش سرعت اینترنت خود رنج می‌برید؟ آیا در این دو سه هفته، اینستاگرامتان درست عکس و فیلم‌ها را لود نمی‌کرده و تماشا یا دانلود یک فیلم سینمایی برایتان، رنج‌آور بوده است؟ متاسفانه و برخلاف تبلیغات ماهواره‌ای ما هیچ راه‌حلی برای شما نداریم چون ایراد کار جای دیگری است. یک‌جایی حوالی پل سیدخندان و یا شاید روی تپه‌های امیرآباد. یازدهم مهرماه، سایت پیوست، وابسته به ماهنامه تخصصی به همین نام که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می‌کند، نخستین‌بار دلیل کاهش سرعت اینترنت در این روزها را فاش کرد. با هم این چند نکته را بخوانیم:
یک: از سال گذشته (یعنی از زمان دولت روحانی) شرکت ارتباطات زیرساخت (که در واقع دروازه اینترنت به کشور است) برای خرید پهنای باند بین‌الملل باید به‌صورت موردی از شورایعالی فضای مجازی مجوز بگیرد.
دو: با این حال به دلیلی که هنوز مشخص نشده؛ روند تامین پهنای باند کشور متوقف شده است. این در حالی است که به دلیل افزایش ضریب نفوذ تلفن همراه و اینترنت در کشور، هر ماه بین ۷ تا ۱۰درصد افزایش مصرف اینترنت در کشور رخ می‌دهد و بنا به نظر متخصصان هر ۶ ماه باید ۲۰ تا ۲۵درصد به پهنای باند کشور افزوده شود.
سه: این حرف‌ها یعنی چه؟ بیایید به زبانی ساده برایتان ماجرا را توضیح بدهیم. یک جاده را در نظر بگیرید و تعدادی خودرو را. اگر این جاده، پهن و عریض باشد و مثلا یک اتوبان سه بانده باشد، آن خودروها با فاصله از هم و البته با سرعتی بالا حرکت می‌کنند اما اگر فقط یک باند باشد؛ ما شاهد ترافیک و کند شدن وضعیت اینترنت خواهیم بود. این نزدیک‌ترین مثال برای پهنای باند است.
چهار: حالا چه شده است؟ دولت روحانی یک اتوبان مثلا سه‌بانده را با میزان مشخصی خودرو داشته و تحویل دولت رئیسی داده است. وزارت ارتباطات هم باید ماهانه این اتوبان را تعریض کند تا سرعت دست‌کم مثل قبل باقی بماند ولی این کار را نکرده است.
پنج: صرفا گفته شده که شرکت زیرساخت در ماه‌های پایانی سال گذشته (در دولت روحانی) ۵۰گیگابیت بر ثانیه به‌صورت موقت به پهنای باند کشور از سمت جنوب اضافه کرد و پس از عید ۳۰۰ گیگابیت بر ثانیه از سمت ترکیه خریداری شد (باز هم در آن دولت) و در نهایت ۱۵۰ تا ۲۰۰ گیگابیت بر ثانیه از سمت ارمنستان قرار است به ظرفیت پهنای باند افزوده شود. حالا با توجه به متوقف شدن روند تامین پهنای باند و افزایش مصرف، ظرفیت اینترنت کشور به حد اشباع رسیده است.
شش: براساس آنچه الگوی مصرف اینترنت در کشور نشان می‌دهد، ساعت‌های ۱۴ تا ۱۷ روز و ۲۱ تا ۲۴ شب، به عنوان پیک مصرف شبکه اینترنت به‌شمار می‌آیند و در این زمان‌ها ظرفیت اپراتورهای ثابت به صورت کامل پر شده و اپراتورهای همراه نیز دچار مشکل می‌شوند. در همین حال برخی کاربران معتقدند در روزهای پایانی هفته اختلال و کاهش سرعت اینترنت بیشتر از روزهای کاری هفته است.
هفت: این فقط سایت پیوست نیست که مدعی شده، دولت رئیسی نسبت به افزایش پهنای باند کوتاهی کرده است. دیروز سایت زومیت، دیگر سایت فناوری اطلاعات شاخص در کشور هم نوشته: در تماس زومیت با مدیران برخی شرکت‌های اینترنتی، آن‌ها اعلام می‌کنند که این مشکل ربطی به زیرساخت‌های شبکه آن‌ها ندارد و پهنای باندی که از شرکت ارتباطات زیرساخت می‌گیرند، با کاهش و کیفیت پایین مواجه می‌شود.
به‌گفته آن‌ها، اینترنت در یک ماه گذشته در بعضی ساعت‌ها دچار پکت‌لاست (packet loss) می‌شود. براساس شنیده‌های زومیت، از زمان تغییر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات افزایش ماهانه و موردنیاز کشور در زمینه پهنای باند بین‌الملل اتفاق نیفتاده و کشور با کاهش پهنای باند اینترنت مواجه است. گفته می‌شود شورایعالی فضای مجازی که طبق دستوری باید مجوز واردات پهنای باند را به شرکت زیرساخت بدهد، مجوز واردات پهنای باند را برای این شرکت صادر نکرده است.»
هشت: جالب است بدانید که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم این مشکلات را پذیرفته و دستور داده جلسه‌ای در این خصوص برگزار شود و جلسه هم برگزار شده و به گفته رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که با ایرنا گفت‌وگو می‌کرده «نقاط دارای مشکل در شبکه، هم در اپراتورها و هم در شرکت ارتباطات زیرساخت شناسایی و مقرر شد که در اسرع وقت هم اپراتورها به‌ویژه شرکت مخابرات ایران و هم شرکت ارتباطات زیرساخت نسبت به توسعه‌های لازم اقدام کنند و سازمان تنظیم هم مسئول پیگیری موضوع تا انجام کامل اقدامات خواهد بود.
امیدواریم که با انجام این اقدامات، مشکل کندی اینترنت در ساعات پیک در برخی نقاط کشور حل و رضایت مردم حاصل شود.» با این حال هنوز خبری از افزایش سرعت اینترنت نیست و سایت زومیت، دیروز بعدازظهر نوشته: «رادار‌های ابرآروان که وضعیت ارتباطات اینترنت ایران را براساس اطلاعات زیرساخت کشور در لحظه رصد می‌کند، نشان داده است که وضعیت اختلال اینترنتی در ایران به اوج خود در شهرهای مختلف رسیده است.»
۹ : عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، مستقر در وزارتخانه خود در پل سیدخندان و البته مسئولان مرکز ملی و شورایعالی فضای مجازی در امیرآباد، حالا باید پاسخگو باشند که چرا با وجود تشکیل دو جلسه شورای عالی فضای مجازی در این دولت، این موضوع را مطرح نکرده‌اند؛ آن‌هم در دولتی که رئیس‌اش، یعنی ابراهیم رئیسی در مناظره‌های انتخاباتی، گفت که حتی نگران ناراحتی بچه‌هاست که وقت استفاده از بازی‌های اینترنتی، سرعت اینترنتشان کم است و اعصابشان خرد می‌شود.
۱۰: شکایت از کیفیت شبکه اینترنت البته در برخی پلتفرم‌ها بیشتر است. مثل اینستاگرام. این شایعه وجود دارد که پهنای باند این شبکه، به‌طور دستی در حال کم شدن است. یعنی مثل اینکه پلیس اتوبان را بسته باشد و بگوید اگر کسی می‌خواهد برود اینستاگرام فقط باید از این لاین حرکت کند و همان را هم روز به روز باریک‌تر کنند. این عملکرد نتیجه ایده‌ای است که خود را در طرح صیانت مجلس نشان داده است.
طرحی که قرار است درست در همین روزها، بررسی آن در مجلس آن آغاز شود. در یک کمیسیون که از ۶ عضو هیات رئیسه آن پنج نفر موافق طرحند و رئیس آن یعنی تقی‌پور، وزیر ارتباطات دولت احمدی‌نژاد بوده است. خلاصه که اگر از کاهش سرعت اینترنت خود رنج می‌برید؛ نسخه‌ای برایتان نداریم ولی بدانید که پای این دو نفر و البته دو نهاد بالادستی آن یعنی دولت رئیسی و مجلس اصولگرا روی سیم است.
