دعوا برسر نحوه عملکرد مسئولان در سیل ادامه دارد
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی| مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران ایران شرایط جوی در بیشتر نقاط کشور را «خطرناک» اعلام کرده و ریزش سیلاب در ۱۰۰ شهرستان و ۳۰۰ روستای ایران ادامه دارد. آخرین آمارها میگویند که سیل طی یک روز ۳۴ کشته و دستکم ۲۰ مفقود در چهار استان به جا گذاشته.
استانهای سیستانوبلوچستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، کرمان، یزد، فارس، بوشهر، سمنان، البرز، قزوین، قم، تهران، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان و شمال خراسان شمالی، هرمزگان و خوزستان درگیر سیل و آبگرفتگی شدند. البته آمار قربانیان هنوز ثابت نیست و اینطور که مهدی ولیپور، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر عصر دیروز اعلام کرد تا ساعت ۱۲ روز هفتم مرداد ۵۷ نفر از اهالی شهرها و استانهای مختلف بر اثر سیل و آبگرفتگی فوت کرده یا مفقود شدهاند.
از این تعداد ۱۰نفر تنها در روستای مرزداران شهرستان فیروزکوه کشته شدهاند و ۱۶ نفر دیگر هم از همین روستا مفقود هستند. اینطور که گفته میشود در این منطقه کوه حرکت کرده و بیشتر قربانیان زیر آوار کوه که ناشی از فشار آب و بارش رخ داده ماندهاند. منطقه امامزاده داوود تهران هم از جمله مناطقی بود که تعداد بالایی قربانی گرفت و تا اینجای کار حداقل ۱۳ نفر فوت کردهاند و هنوز تلاش برای پیدا کردن بیشتر از ۲۰ مفقود ادامه دارد.
اینطور که صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا دیروز اعلام کرد تودههای بارشی مختلف هنوز در مرزهای ایران قرار دارند و فعالیت سامانه بارش مونسون هم تمام نشده برای همین هشدارها ادامه دارد و خبر میرسد که خیلی از روستاها همچنان در معرض خطر هستند، حتی روستاهایی در استانهایی که انتظار نداریم مانند یزد که آبگرفتگیهای اخیر در روستاهای آن نه تنها به بافت و بناهای تاریخی نفوذ کرد بلکه جان یک نفر را هم گرفت.
سازمان هواشناسی هم هنوز در مورد استانهایی که در ابتدای متن اسمشان را خواندید اعلان قرمز داده و میگوید که سیلاب کماکان ۲۶ استان ایران را به شدت تهدید میکند و این یعنی بازی مرگبار طبیعت با ما تمام نشده است. در حالی که وضعیت هنوز تثبیت نشده و خطر سیل همچنان بیخ گوش مردم است دعوا بر سر اینکه عملکرد مسئولان تا الان خوب بوده یا نه ادامه دارد. از یک طرف کاربران شبکههای اجتماعی تصویری از یک پیامک هشدارآمیز دستبهدست میکنند که در آن نسبت به بروز سیل و بالا آمدن آب سطح رودخانهها در تاریخ پنجم مرداد هشدار میدهد در حالی که تاریخ ارسال پیامک ششم مرداد است.
کاربران با دستبهدست کردن این پیامک میگویند که شاید اگر چنین پیامکی به شکل سراسری یک یا دو روز زودتر ارسال میشد عدهای با جدی گرفتن شرایط به طبیعت نمیرفتند یا عمق خطر را درک میکردند. از آن طرف هم انتشار تصاویر شهردار تهران که تا نزدیک به زانو در گل فرو رفته و همراهانش میگویند با همان وضعیت به جلسه ستاد اربعین رفته بازخوردهای مختلفی گرفته.
بعضیها میگویند همین که مسئولان چکمه و سایر لوازم مورد نیاز به همراه نداشتهاند نشان میدهد که میزان آمادگی برای مقابله با بحران در سطوح بالا چقدر است، بعضیها هم انعکاس رسانهای این اتفاق و نحوه حضور شهردار در محل حادثه را آمیخته به سیاسی کاری میدانند اما دسته دیگری او و سایر مسئولانی که این روزها در مناطق سیل زده حاضر شدهاند مدیران انقلابی لقب دادهاند و میگویند که مسئولان دولت قبل پای کار نبودند در حالی که مسئولان این دولت به شکل میدانی و انقلابی در میانه کار حاضر هستند.
مثلا غلامحسین رضوانی نماینده تهران به فارس گفته: «شاهد بودیم مسئولان تراز اول خصوصا وزیر کشور با فوریت در صحنه حادثه حاضر میشود، انرژی میگذارد و تمام وقت در اینگونه موارد حضور دارد، از همه دولتها توقع داریم که اینگونه برخورد کنند ولی متاسفانه شاهد هستیم گاهی کمتر به این مسائل توجه شده است. معمولا در حوادثی که پیش میآید وقتی مسئولی حضور داشته باشد عوامل با آرامش و اطمینان بیشتری به وظایفشان عمل میکنند، چرا که در حوادث نیاز به تصمیمگیری فوری است.
مثلا اگر آتشنشانها نیاز به دسترسی فوری داشته باشند باید کسی باشد که به آنها دلگرمی بدهد تا اگر لازم شد دیواری را خراب کنند و… وقتی که مسئول سطح بالایی حضور داشته باشد معمولا کسانی که در صحنه بیشترین نقش را برعهده دارند با دلگرمی و قوت روحی خیلی بالایی کار را دنبال میکنند.»
از آن طرف وزیر کشور روند مدیریت بحران اخیر را در کل کشور مثبت ارزیابی کرده و گفته که وضعیت فعلی به دلیل مدیریت مناسب است. احمد وحیدی گفته:«با توجه به این که چنین حجم بارشی پیشبینی نمیشد، مدیریت خوبی در سطح کشور تاکنون اعمال شده و در استان و شهر یزد که معمولا به طور متوسط ۴۰ میلیمتر در سال بارش داشته است، در یک شبانه روز نزدیک به ۷۵میلیمتر باران آمده اما مدیریت خوب و گستردهای در این زمینه صورت گرفته و میزان خسارات در مقایسه با حجم بارش به دلیل مدیریت مناسب زیاد نبوده است.»
همانطور که میبینید در بخشی از حرفهای وزیر کشور به این نکته اشاره شده که «چنین بارشی پیشبینی نمیشد» در حالی که خیلی از کارشناسان میگویند اگرچه حجم دقیق بارش هرگز مشخص نمیشود اما حجم کلی آن و میزان خطرناک بودنش موضوعی است که کاملا قابل پیشبینی بوده اما مسئولان غافلگیر شدهاند. البته خودشان میگویند که هشدار هواشناسی چنان که باید و شاید قوی نبوده است. محسن پیرهادی نماینده تهران یکی از همین افراد است.
او میگوید: «آنچه در بررسیهای اولیه مشخص است، بهتر بود سازمان مدیریت بحران بنا به وظیفه و تجربهاش در پیشبینی حوادث هشدارهای حادثه احتمالی را فراگیرتر اعلام میکرد و در هماهنگی با دیگر نهادهای مربوط و اعمال مقتدرانه قانون مانع از حضور و تجمع مردم در مکانهای پرخطر و آسیبدیده میشد.»
فشار به هواشناسی چنان ادامه پیدا کرده که این سازمان مجبور شده توضیح بدهد که چرا سامانه یکپارچه هشدار هنوز تکمیل نشده که البته جواب قابل پیشبینی دارد: «کمبود اعتبار». البته این سازمان تا اینجای کار زیر بار قصور نرفته و رئیس ستاد مدیریت بحران این سازمان میگوید که اولین هشدارها را اول مرداد ماه صادر کرده و دومین هشدار هم دوم مرداد به شکل اعلان قرمز به همه سازمانها ارسال شده است.
اما این توضیحات نتوانسته کاری کند که دیواری بلندتر از دیوار هواشناسی پیدا شود تا جایی که رئیس دیوان محاسبات کل کشور گفته که به زودی ترک فعل سازمان هواشناسی در تکمیل شبکه ملی هشدار رخدادهای سیل، طوفان و گردوغبار در دستور دیوان محاسبات قرار میگیرد. بعضی نمایندههای مجلس هم گفتهاند که به زودی به موضوع شناسایی مقصران این حادثه که یکی از آنها احتمالا هواشناسی است ورود میکنند.خانم تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی از مدیران باقیمانده دولت روحانی است که حالاهدف حمله قرار گرفته است .