در قزاقستان چه خبر است؟
روزنامه هفت صبح | قزاقستان، یکی از باثبات‌ترین جمهوری‌های شوروی سابق در آسیای مرکزی، با بزرگ‌ترین بحران خود در سه‌دهه اخیر، یعنی پس از استقلال این کشور، مواجه شده است. افزایش قیمت گاز مایع طبیعی از ۶۰ تنگه (واحد پول قزاقستان) به ۸۰ تنگه و از اول ژانویه به ۱۲۰ تنگه، به بروز اعتراض‌های جدی در آکتائو، منطقه‌ای که گاز طبیعی غرب قزاقستان در آن تولید می‌شود، منجر شد. در شهر آکتائو، مردم به خیابان‌ها ریختند و به افزایش قیمت‌ها اعتراض کردند.
آنها حتی جاده‌ها را بستند و فرودگاه را تسخیر کردند. روز چهارشنبه، ۵ ژانویه، کارگران شرکت‌های نفتی نیز به تظاهرات‌کنندگان پیوستند. میدان عظیم نفتی تنگیز در این منطقه قرار گرفته است. پس از آن اعتراضات به آلماآتی پایتخت کشیده شده و معترضانی که علیه نظربایف، رئیس جمهوری پیشین قزاقستان شعار می‌دادند به ساختمان‌های عمومی در آلماتی و دیگر شهرها یورش بردند و آنها را به آتش کشیدند. پس از آن، اینترنت در سراسر کشور قطع شده و دو فرودگاه، ازجمله یکی در آلماتی، بزرگ‌ترین شهر کشور، تعطیل شده است.
این اعتراض‌ها نشان‌دهنده نارضایتی گسترده از حزبی که از آغاز تشکیل کشور تاکنون قدرت را در اختیار داشته و حکمرانی طولانی‌مدت نورسلطان نظربایف و جانشین او، قاسم جومارت توقایف، است. معترضان خانواده و متحدان نظربایف را به جمع‌آوری ثروت هنگفت متهم می‌کنند، درحالی‌که همزمان بسیاری از جمعیت ۱۹ میلیونی قزاقستان در فقر به‌سر می‌برند. با افزایش اعتراضات کمک‌های بین‌المللی شامل حال این حکومت خودکامه شده است.
در دو دهه گذشته، پکن حدود ۷۰ میلیارد دلار در اقتصاد قزاقستان سرمایه‌گذاری کرده است. آخرین آمار نشان می‌دهد که کنترل تولید ۳۴ درصد از نفت و ۱۳ درصد از گاز طبیعی قزاقستان در اختیار شرکت‌های چینی است. پس عجیب نیست که شی‌جین پینگ، رئیس‌جمهوری آن کشور، روز جمعه در پیامی به قاسم جومارت توقایف، سرکوب معترضان به‌دست نیروهای دولتی آن کشور را به‌عنوان اقدامی «بسیار مسئولانه» ستوده است.
از سوی دیگر روسیه که به تبع تاریخ این کشور، روی آن حوزه نفوذ زیادی دارد؛ نیروهای نظامی به این کشور فرستاده و نام آن نیروهای حافظ صلح گذاشته است. رئیس جمهور قزاقستان روز جمعه در سخنرانی خود گفته نیروهای اعزامی از روسیه و کشورهای همسایه به درخواست دولت قزاقستان وارد این کشور شده‌اند و برای تامین امنیت به‌صورت موقت در این کشور حضور دارند.
وزارت کشور قزاقستان روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای از کشته‌شدن ۲۶ «جنایتکار مسلح» در جریان ناآرامی‌ها خبر داد و همچنین اعلام کرد ۱۸ نفر زخمی و بیش از سه‌هزار نفر نیز بازداشت شده‌اند. در این بیانیه آمده است که تمامی مناطق قزاقستان «آزاد شده» و با برپایی ۷۰ مقر بازرسی در سراسر کشور، «تحت کنترل درآمده‌اند». بنابر اعلام دولت قزاقستان، درمجموع ۱۸ نیروی امنیتی و پلیس نیز در ناآرامی‌های روزهای اخیر کشته و بیش از ۷۰۰ نفر از آنها زخمی شده‌اند.
معترضان تروریست هستند
رئیس جمهوری قزاقستان روز جمعه، در یک پیام تلویزیونی، خطاب به مردم آن کشور گفت: «تروریست‌ها به آسیب‌رساندن به اموال،… و استفاده از اسلحه علیه غیرنظامیان ادامه می‌دهند. من به مجریان قانون دستور دادم تا بدون هشدار قبلی تیراندازی کنند.» توقایف در سخنانی که سومین پیام تلویزیونی او در این هفته بود، درخواست‌های جامعه جهانی برای مذاکره با معترضان را به سخره گرفت و گفت: «از خارج کشور می‌گویند که باید طرف‌ها برای رسیدن به راه‌حل مسالمت‌آمیز مذاکره کنند. چه مزخرفی. چه نوع مذاکره‌ای با جنایتکاران، با قاتلان، می‌توان داشت؟ ما با راهزنان مسلح و آموزش‌دیده داخلی و خارجی سروکار داریم؛ با راهزنان و تروریست‌ها؛ بنابراین آنها باید نابود شوند. این کار به‌زودی انجام خواهد شد…. ۲۰هزار راهزن با برنامه روشن و بالاترین سطح آمادگی برای درگیری، به بزرگ‌ترین شهر کشور، آلماتی، حمله و اموال دولتی را تخریب کردند.»
