در «دارک وب» ایرانی چه خبر است؟
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | «۱۸ ساله بودم که برای دانلود فیلترشکن وارد دارکوب شدم. کم کم دیدم اینجا آگهی‌هایی هم از سوی ایرانی‌ها گذاشته می‌شود. آگهی قرص و مواد مخدر، مشروب و چیزهایی که در ایران غیرقانونی است»؛ این را محمد می‌گوید. این اسم واقعی او نیست. او با تردیدهای زیادی حاضر شده کاملا ناشناس درباره تجربه فعالیت خود و دوستانش در دارک وب با هفت صبح گفت‌وگو کند.
این گیمر و هکر ایرانی که ۳۰سال دارد درباره نحوه مصرف ایرانیان در دارک وب می‌گوید: « یادم هست یک نفر در یزد انبار بزرگ موادمخدر داشت و در سایت دارک وب silk road جنس می‌فروخت اما برخلاف این اجناس، فروش کالاهای فیزیکی در دارک وب زیاد رایج نیست. بیشتر افراد اطلاعات را دنبال می‌کنند. برای مثال یادم هست یک بار آدرس دقیق خانه مسئولان کشور را در دارک وب می‌فروختند.» او همچنین به تجربه فروش سوال‌های کنکور امسال در این فضای سیاه اینترنت اشاره می‌کند که همزمان با آزمون در یکی از سایت‌های دارک وب به فروش گذاشته شد.
او درباره شیوه‌های مرسوم نقل و انتقال وسایل ممنوعه فیزیکی در دارک وب توضیح می‌دهد:«فرض کنید من جایی در بازار مغازه دارم و با دوربین اطراف را کنترل می‌کنم. در نزدیکی آن برای یک باجه پستی کلیدی درست کرده‌ام که از آن باجه برای نقل و انتقال مواد و پول استفاده می‌کنند. این یکی از روش‌های مرسوم بوده است اما علاوه بر آن پیک موتوری‌های معتمدی هم وجود دارند. برای مثال پیک موتوری در تهران می‌شناسم که برای هر بسته ۶۰۰هزار تومان دریافت می‌کند. اگر او این کار را قبول کند دیگر به این پلیس‌بازی‌ها هم احتیاجی نیست.»
محمد درباره اولین مواجهه خود با دارک وب توضیح می‌دهد:« زمانی که توئیتر فیلتر شد وارد فضای دارک وب silk road شدم تا فیلترشکن دانلود کنم. همه اطلاعات درباره آن را خواندم و چون به زبان‌های عربی و انگلیسی تسلط داشتم توانستم اطلاعات کاملی درباره آن پیدا کنم.» به گفته او این سایت برای خرید و فروش وسایل غیرقانونی طراحی شده بود. او تایید می‌کند که در سایت silk road ایرانیان هم فعالیت زیادی داشته‌اند. «اگرچه سازنده آن ایرانی نبود اما در آن آگهی‌های ایرانی هم پیدا می‌شد.»
امیر مهندس و هکر دیگری است که با فضای دارک وب آشناست. او درباره فعالیت ایرانیان در سایت‌های مختلف دارک وب می‌گوید: «در برخی از سایت‌های دارک وب فروم‌های مختلفی وجود دارد. مثلا در حال حاضر که من یکی از این سایت‌ها را باز کرده‌ام در فروم ایران چند نفر درباره نحوه خروج از ایران سوال کرده‌اند. سایت دیگری مثل kilos هم وجود دارد که در آن مواد خریدوفروش می‌کنند اما من ایرانی در آن ندیدهام.»
*** دارک وب چیست؟
یک کوه یخ را درنظر بگیرید. آن چیزی که ما در موتورهای جست‌وجوگر سرچ می‌کنیم و به آن می‌رسیم بخش بسیار کوچکی از دنیای وب است. ۹۵ درصد فضای اینترنت را بخش اعظم این کوه یخ زیر اقیانوس تشکیل می‌دهد که به آن دارک وب (dark web) گفته می‌شود. زیر این اقیانوس دام‌ها، تله‌ها و حقایقی پنهان است که نباید افراد معمولی سراغ آن بروند. هیولاهای کاسب داخل فضای دارک وب در دنیا معمولا در آن برای خرید و فروش کالاها یا خدمات غیرقانونی مانند استخدام آدمکش حرفه‌ای، خرید و فروش اسلحه، مواد مخدر، خدماتی برای آدم‌خورها، پورنوگرافی، اجناس مخوفی مانند چرم انسان و … استفاده می‌کنند.
«راس اولبریکت» مغز متفکر سایتی به نام سیلک رود بود که به آمازون داروهای غیرمجاز شهرت داشت. سازنده این سایت اعتقاد داشت که دولت‌ها حق تصمیم‌گیری برای اینکه مردم چه چیزهایی وارد بدن خود می‌کنند، نداشته باشند. بر اساس زندگی او سال ۲۰۱۵ فیلمی به نام deep web هم ساخته شد. او سال ۲۰۱۳ بازداشت شد و دادگاه او را به حبس ابد بدون آزادی مشروط محکوم کرد.
*** سطح دسترسی ایرانیان به دارک وب
محمد، این هکر ۳۰ ساله که حالا به زبان‌های عربی، انگلیسی، ژاپنی و فارسی مسلط است و کمی فرانسوی می‌داند ترجیح می‌دهد اطلاعاتی درباره اینکه در این سال‌ها چه چیزهایی خریده یا دانلود کرده ندهد. اما درباره تجربه کلی خود و دوستانش اینگونه می‌گوید: «آن زمانی که هیچ بیت‌کوینی نداشتم، درواقع هیچ پولی نداشتم، فقط می‌چرخیدم و آگهی‌ها را می‌دیدم.»
بدون فیلترشکن دسترسی به این سایت‌ها نه تنها غیرممکن بلکه خیلی خطرناک است. مثلا محمد در توضیح می‌گوید: «من برای اینکه قابل ردیابی نباشم به ۲۰ فیلترشکن وصل می‌شوم تا در نهایت یک سایت را بالا بیاورم.»او برای توضیح دارک وب می‌گوید: «برای مثال ویکی لیکس یا سایت رددیت جزئی از دارک وب است. این سایت‌ها سطح دارک وب رو تشکیل می‌دهند اما در اعماقش سایت‌هایی هست که به سختی می‌توانید آن را پیدا کنید و خطر هک شدن در آن بسیار بالاست.»
این هکر ادامه‌می‌دهد:« ما ایرانی‌ها درک بهتری از vpn proxy و… داریم و از سن کم با این وی‌پی‌ان‌ها آشنا می‌شویم. خود من از ۱۲سالگی این چیزها را می‌فهمیدم. فیسبوک رو فیلتر کردیم موج بزرگی ریختند وایبر. وایبر را فیلتر کردیم موج بزرگی به لاین آمدند. تلگرام را فیلتر کردیم یک ملت رو مسلح به فیلترشکن کردیم. به همین دلیل به نظر من در دارک وب جمعیت زیادی ایرانی فعال هستند که دیده نمی‌شوند.»
*** بازی‌هایی که جنازه جایزه می‌دهند
در دارک وب هر جور محتوایی دیده می‌شود. اما این بازی‌ها اغلب از آن دسته‌ای هستند که همه به آن دسترسی ندارند و همه جا قابل دانلود نیستند. محمد می‌گوید: «یک سری بازی هستند که در دارک وب پیدا می‌شوند که کودکان به آن دسترسی ندارند. این بازی‌ها می‌توانند بچه‌ها را به آسیب زدن به خودشان تشویق کنند.
معمولا به این بازی‌ها بچه‌ها دسترسی ندارند اما توسط آدمای عجیب غریبی مثل من امتحان می‌شوند. برای مثال دوست من بازی دانلود کرده بود که بعد از حل کردن یک‌سری معما جایزه‌شان این بود که یک عکس یا تصویر از کشتن یک آدم نشانشان می‌داد. یا یک بار دیگر بازی دانلود کرده بودم که حتی اسم هم نداشت. در این بازی یک مجموعه پازل را حل می‌کردم و جای جایزه آن نمایش فیلم واقعی تجاوز و به قتل رساندن هرزه‌نگاری از زنی دریافت می‌کردم.»
او می‌گوید افرادی که در ایران از این بازی‌ها از فضای دارک وب دانلود می‌کنند کم نیستند اما معمولا جزو گروه سنی کودکان هم قرار ندارند. او می‌گوید این بازی را رایگان دانلود کرده است اما دیگر مبادلات در اینجا با بیت کوین انجام می‌شود.به گفته او علاوه بر این بازی‌ها یک بازی قدیمی هم که کودکان را به بازی با مرگ وامی‌داشت شهر لوندر به عنوان مرحله‌ای از پوکمون قرمز و آبی بود که در دسترس همه قرار داشت.
به غیر از این بازی دیگری هم به اسم مریم وجود دارد که محمد می‌گوید اگر قرار باشد از لحاظ ترسناکی به او از ۱۰ نمره بدهد، نمره‌اش ۴ است. این گیمر در توضیح بازی مریم یا میریام که هم‌اکنون در گوگل پلی یا پلی استور هم قابل دانلود است بیان می‌کند: «این بازی خطر بالای فیشینگ دارد. چراکه به دوربین گوشی وصل می‌شود و اطلاعات سیاسی از منطقه می‌پرسد. سازنده آن عربستان است و مدام از بازی‌کن سوال‌هایی می‌پرسد.» کیانا نام این بازی را شنیده است.
او خواهری ۱۶ ساله دارد که می‌گوید تا مدت‌ها با دوستانش این بازی را که به زبان فارسی هم ترجمه شده ادامه می‌دادند. او می‌گوید: « مدام در خانه و در روز و شب می‌ترسید و بین دوستانش این بحث بود که اگر رگ دستشان را نزنند، چطور به این بازی ادامه بدهند یا اینکه چطور این کار را نکنند.» بازی در واقع با سوال‌های شخصی از سوی یک دختربچه افسرده شروع می‌شود که می‌خواهد فردی که از او تنفر دارید را نام ببرید و بلاهایی که می‌خواهید سر او بیاورید ذکر کنید.
*** روایت ابهام‌آمیز از یک بازی مرگ‌آور
روز یکشنبه خبری درباره مرگ سه جوان در سواحل محمودآباد منتشر شد؛ خبری که ابتدا گفته شد بر اثر بازی «نهنگ آبی» بوده اما نه تنها پیش از این تکذیب شده بود که چنین بازی وجود ندارد بلکه مسئول نجات غریق این ساحل هم به هفت صبح گفت:«من وقتی توانستم یکی از دوستان آن سه جوان را از دریا نجات دهم این را از زبانش شنیدم که گفت ما هیچ نسبتی با هم نداریم. در یک بازی به نام قهرمانان موبایلی با هم آشنا شدیم. یک مرحله از این بازی این است که باید در دریا خودمان را غرق کنیم.»
با این حال بررسی این بازی نشان می‌دهد که چنین مرحله‌ای در این بازی وجود ندارد. گیمرهای طرفدار آن هم این خبر را عجیب و غریب و به دور از واقعیت می‌دانند. معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی مازندران کمی بعد درباره مرگ این سه نفر توضیح داد: «بنابر بررسی‌های به عمل آمده و تحقیقات از یکی از نجات یافتگان این حادثه، این چهار جوان که در یک بازی اینترنتی به نام قهرمانان موبایلی به صورت مجازی با یکدیگر آشنا شده بودند، برای تفریح به شهرستان محمودآباد سفر کردند که حین شنا دچار سانحه شدند.»
با این حال او توضیح نداد که آیا این مرگ مراحلی از این بازی بوده یا حادثه‌ای ناخواسته برای این جوانان از شهرهای مختلف کشور. گفت‌وگوی هفت صبح با گیمرهای مختلف در فروم‌ها و کانال‌های متفاوت آنها درباره اینکه این حادثه می‌تواند ناشی از چه بازی باشد، هم به نتیجه‌ای نرسیده است. با این حال به نظر می‌رسد این حادثه چیزی فراتر از یک خفه‌شدگی بوده است. فرضیه‌ای که برای تایید یا رد آن باید منتظر گذر زمان و دریافت اخبار بیشتری بود.
