در خاورمیانه چه خبر است؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | نجف، بیروت و دمشق شنبه شب سختی را گذراندند. این سهشهر در سه کشور عربی در روزهای گذشته مجددا تنشهای تازهای را تجربه کردهاند. به اعتقاد بسیاری از این ناظران، شعلهورشدن مجدد خشونتها در این سهکشور توسط دستهایی بیرون از آنها کنترل میشود که برای شکستدادن محور مقاومت و فرو بردن این کشورها در چرخه خشونت دست به اقدام زدهاند.
*** نجف، ظهور دوباره معترضان مشکوک
نجف درگیر نقابدارها شده است. اشخاصی که مشخص نیست چه هدفی دارند و چه کسانی هستند، دوباره وضعیت را در این شهر بههم ریختهاند. این درحالیست که در بغداد و دیگر شهرها بعد از وقایع دوهفته اخیر، آرامش نسبی برقرار شده. شنبه و یکشنبه بخشی از این افراد نقابدار در ادارات و مدارس نجف حاضر شدند و درِ این مکانها را جوش دادهاند تا مانع حضور شهروندان در محل کار و تحصیلشان باشند.
آنها به خیابانها آمدند و با آتشزدن لاستیک و بستن جادهها اوضاع را در این شهر ملتهب کردهاند. در آخرین تحولات نجف، جوکرها یا نقابداران راه ارتباطی میان نجف و بغداد را مسدود کردند. آنها پیش از این اقدام در موردش هشدار داده بودند. گفته میشود که واکنش این افراد در مقابل معترضان به اقداماتشان خشن است.
در بخشهایی از شهر نجف لاستیکهای سوخته یا آماده سوزاندهشدن دیده میشود. ازجمله این بخشها جاده منتهی به فرودگاه بوده است. همچنین بعدازظهر روز یکشنبه این افراد ناشناس دفتر دادستان را آتش زدند. به اعتقاد ناظران این اقدامات بهنوعی شورش تبدیل شده است و دیگر نمیتوان آن را در ادامه اعتراضات مردم عراق بهدلیل نارضایتیهای اقتصادی دانست.
برخی هم از دستهای پشت پرده آمریکا و کشورهای عربی حرف میزنند. اما آنچه مشخص است اینکه این روش تخریب اموال و خشونت در نجف، اقدامی است که به این شکل بیسابقه بوده. در تظاهرات ماههای گذشته هم نجف یکی از شدیدترین خشونتها را تجربه کرد و آرامگاه آیتالله حکیم و کنسولگری ایران در این شهر مورد حمله قرار گرفت. دولت بغداد پیش از این، اقدامات خشونتآمیز در این شهر را محکوم کرده بود.
*** دمشق، بحران بزرگ اقتصادی
در دمشق بار دیگر از شنبهشب اعتراضات علیه دولت شروع شده است. این شهر هرچند در سال اول اعتراضات به اسد که به جنگ داخلی سوریه انجامید، شاهد تظاهرات و اعتراضات بزرگی بود اما پس از آن در سالهایی که دیگر بخشهای سوریه بحران را تجربه میکردند، دمشق نسبتا آرام بود. از مدتها پیش هشدارهایی درمورد وضعیت اقتصادی مردم در سوریه داده شده بود.
زیرساختهای این کشور بر اثر جنگ نابود شدهاند و دولت اسد سعی دارد تا با راضیکردن کشورهای اروپایی و غیر اروپایی آنها را به سرمایهگذاری در سوریه تشویق کند، از سوی دیگر چهرههای یوتیوب هم اخیرا سفرهایی به دمشق داشتهاند تا نشان دهند که ثبات و آرامش به سوریه و بهخصوص به دمشق بازگشته است. بهنظر میرسید حضور اینفلوئنسرهای خارجی در سوریه هم بخشی از پروژه دولت برای بازگرداندن توریستها به دمشق باشد.
اما براساس آماری که کانال تلگرامی آماج(که مسائل محور مقاومت را از نزدیک پیگیری میکند) نوشته است، وضعیت اقتصادی در سوریه در مقایسه با سال ۲۰۱۰ بهشدت افت کرده است. در سال ۲۰۱۰ هر دلار ۴۷لیر سوریه بوده و امروز هر دلار ۱۰۰۰لیر این کشور است. همچنین میانگین درآمد سالانه از ۴۵۸۹دلار به ۴۷۹دلار در سال رسیده است.
این شرایط جدید با توجه به اینکه اسد حضور نتوانسته کنترل کامل کشورش را بهدست بگیرد، بسیاری را به این فکر انداخته که ممکن است موج دومی از اعتراضات در سوریه یکبار دیگر وضعیت را در این کشور بههم بریزد. برخی تحلیلگران هم معتقدند پای پوتین و شاید هم اردوغان در میان است که از روز اول هم چندان دل صافی با اسد نداشتند و ترجیح میدادند دست کم با استفاده از تدوین قانون اساسی جدید، او را از سر راه بردارند. این گمانهزنیها درحالی انجام میگیرد که پوتین و اسد بهتازگی در دمشق باهم دیدار داشتهاند.
*** لبنان، شکافهای اجتماعی نمایان میشوند
بعد از چهارماه از شروع اعتراضات در لبنان، این کشور درگیر خشونت شده است. پیش از این معترضان مانع از بروز هر نوع خشونتی میشدند و بهدلیل تجربه جنگ داخلی طولانیمدت در این کشور، درخصوص خشونت بسیار محتاط بودند. اما بهنظر میرسد که حالا وضعیت تغییر کرده است. روز یکشنبه منابع امنیتی لبنانی اعلام کردند که در درگیریهای مقابل پارلمان این کشور میان معترضان و نیروهای امنیتی، شماری از نیروهای امنیتی این کشور زخمی شدهاند.
به گزارش العالم، درگیریها زمانی شروع شده است که معترضان با سنگ و آهن و بمبهای آتشزا و کندن درختان اطراف پارلمان، به سمت نیروهای ضدشورش یورش بردند. برخی میگویند، پس از آنکه گروهی که از شمال لبنان آمده به تظاهرکنندگان پیوسته، اوضاع از کنترل خارج شده است. بهنظر میرسد که برخی از گروهها از شکافهای اجتماعی و قومی در لبنان بهعنوان عاملی برای افزایش خشونتها استفاده میکنند. این درحالی است که دولت در لبنان تا امروز سعی کرده تا نظر معترضان را به خود جلب کند. اما در این مسیر چندان موفق نبوده است.