درآمد اپراتورها از ارزش افزوده شفاف‌سازی می‌شود؟
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | گزارشی منتشر کردیم درباره اینکه چه پول‌های کلانی اپراتورها و شرکت‌های ارزش افزوده از این سرویس موسوم به «وَس» به جیب می‌زنند. ابهاماتی برایمان به‌وجود آمده بود که چه شرکت‌هایی طرف قرارداد اپراتورها برای ارائه این سرویس‌ها هستند و چقدر پول این وسط جابه‌جا می‌شود.
آماری به دستمان رسیده بود که در چهارماه ابتدایی امسال، فقط همراه اول بیش از ۳۹۳میلیارد تومان از این راه درآمد داشته. خود وزیر ارتباطات از این سرویس‌ها با تعابیر تندی مثل کلاهبرداری و دزدی یاد می‌کند و سه‌روز پیش در توئیتر نوشته بود با راه‌اندازی ستاره ۸۰۰ مربع، امسال ۳۰درصد درآمد این سرویس‌ها کاهش پیدا کرده. در نتیجه ما هم خواستار شفاف‌سازی این آمار و ارقام شدیم.
از همراه اول جویا شدیم که قضیه را پاس دادند به سازمان تنظیم مقررات. بعد رفتیم با محمد امامی، مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات گفت‌و‌گو کردیم اما او هم آمار درستی در اختیار ما قرار نداد و گفت خود اپراتورها باید بگویند، چقدر از این راه عایدشان می‌شود و قراردادشان با شرکت‌های «وس» به چه شکل است.
خود شرکت‌ها هم که طبعا پاسخگو نیستند. خلاصه اینکه ما الان کاملا از شفاف‌سازی در این زمینه ناامید شدیم. مگر اینکه شخص آذری جهرمی، وزیر ارتباطات روی این بخش مخوف و رازآلود چراغ قوه بیندازد.
* آیا آمار کسب درآمد ۳۹۳میلیارد تومانی همراه اول از سرویس ارزش افزوده صحت دارد؟ آیا می‌شود اعلام کرد شرکت‌های وَس هرکدام چقدر درآمد دارند؟
ما آمار و اطلاعات مالی این دوستان را نداریم. ضمن اینکه موضوع در حوزه اختیارات ما نمی‌گنجد. اگر منظور از شفاف‌سازی این باشد که درآمد شرکت‌ها چقدر است، به خود آن‌ها مربوط می‌شود. ما اطلاعاتی را در این زمینه از اپراتورها می‌گیریم که در حوزه نظارتی سازمان تنظیم مقررات باشد. مثلا اینکه قرارداد همراه اول با فلان شرکت چقدر بوده، برای ما لازم نیست. برای ما مهم این است که ببینیم قوانین لازم رعایت می‌شود یا خیر. اگر می‌خواهید در این زمینه اطلاعی کسب کنید، باید از خود اپراتورها بپرسید.
* ما از همراه اول پرسیدیم اما آن‌ها پاسخ دادند که سازمان تنظیم مقررات، اگر صلاح بداند خودش منتشر می‌کند.
نه، سازمان تنظیم مقررات که چارچوب وظایفش مشخص است. حالا اپراتورها هر پاسخی می‌خواهند بدهند. اطلاعاتی که ما از اپراتورها می‌گیریم در چارچوب پروانه‌ای و وظایف نظارتی‌ای است که مجموعه حاکمیت نیاز دارد. قرارداد یک شرکت خصوصی دارنده پروانه از ما با سایرین، بستگی به تصمیم خودشان دارد که منتشر شود یا نه.
* پس شما اگر به این آمار دسترسی ندارید، چطور مثلا ارزیابی می‌کنید که سرویس ستاره ۸۰۰ مربع موثر واقع شده؟ چون وزیر ارتباطات که به تعبیر خودشان گفته این کلاهبردار‌ها ۳۰درصد درآمدشان کمتر شده. الان ما و شما از کجا بفهمیم این آمار دقیق است؟
مصوبات کمیسیون درباره این موضوع این است که سرویس‌ها برای عضویت مشترک باید تایید مجدد بگیرند. همینطور باید پنل‌های اطلاع‌رسانی ایجاد شود و سامانه‌هایی مثل همین ستاره ۸۰۰ مربع راه‌اندازی شود که امکان فعال و غیر‌فعال‌کردن سرویس‌ها فراهم باشد. اگر می‌خواهید مطمئن شوید که این مصوبات رعایت می‌شود من به شما اطمینان می‌دهم که این اتفاق افتاده و سازمان و وزارتخانه این موضوعات را پیگیری کردند. هرچند در این حوزه هم نظرات زیادی وجود دارد و موضوعاتی است که مشترکین بازهم گلایه دارند.
* با توجه به اینکه عده‌ای از مردم قبلا از روی بی‌اطلاعی عضو این سرویس‌ها شدند یا اصلا در ماجرای بدافزارهای پوشفا به عضویت این سرویس‌های ارزش افزوده درآمدند، آیا بهتر نبود که یکبار کلا عضویت همه مشترکین لغو شود و بعد هرکس به میل خودش عضو سرویس‌ها شود؟
* شما به این حوزه اینطور نگاه کنید که شاید گلایه‌ها زیاد باشد اما بعضی سرویس‌ها هنوز هم مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد. به نظر من این کار منطقی نیست که ما عضویت همه را یکبار لغو کنیم. آن چیزی که مشکل را حل می‌کند کار اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌ها، سازمان تنظیم مقررات و اپراتورهاست. مردم باید خودشان از ستاره ۸۰۰ مربع استعلام بگیرند و سرویس‌های فعال خودشان را مشاهده کنند. یا اگر امکان این کار را ندارند از سامانه ۱۹۵ استفاده کنند یا با مرکز تماس اپراتورها تماس بگیرند تا راهنمایی‌شان کنند.
* شما مطمئن هستید که یک فضای انحصاری بین شرکت‌های ارزش افزوده وجود ندارد؟ الان قضیه اینطور نیست که فقط تعدادی از شرکای تجاری خود اپراتورها در این حوزه مشغول باشند و هر شرکت دیگری قادر نیست وارد این حلقه شود؟
چیزی که ما به اپراتورها گفتیم، این است که باید فضای رقابتی باشد و هر شرکتی بتواند به این حوزه وارد شود. اپراتورها هم اعلام کردند،
* مگر سازمان تنظیم مقررات نباید به همین مسئله نظارت کند؟ وقتی شفافیت و نظارتی نباشد که تعجبی ندارد فضای انحصاری به‌وجود آید. یعنی نوع خدمات و محتوا و قرارداد و مسائل دیگر مشمول نظارت نیست؟
نظارت ما یک چارچوبی دارد. همانطور که سازمان تنظیم مقررات یک وظایفی دارد، دستگاه‌های دیگر هم مسئولیت‌هایی دارند. مثلا اینکه چه نوع محتوایی را می‌توانند ارائه کنند، باید وزارت ارشاد تایید کند. اینکه با چه شرایطی به مشترک برسد و نحوه ارسال و اطلاع‌رسانی، به سازمان تنظیم مقررات مربوط می‌شود.
اینطور نیست که اگر کسی آمده از سازمان ما مجوزی گرفته، بتوانیم در تمام امور او دخالت کنیم. وقتی حقی از مشترک ضایع بشود، ما ورود می‌کنیم اما وقتی اپراتور پروانه خدمات اپراتوری و ایجاد بستر و ارتباط داده گرفته، دلیل نمی‌شود به مسائل دیگر هم ما کار داشته باشیم. به طور مثال اگر همراه اول بخواهد یک ساختمان بخرد به نظر شما ما می‌توانیم نظارت کنیم؟
* یعنی به نظر شما این مقوله سرویس ارزش افزوده را که یک‌طرف قضیه مشترکین هستند و پای حقوق عموم مردم وسط است و شما نقش حامی مصرف‌کنندگان را دارید، با آن خرید ساختمان باید یک‌جور دید؟
حقوق عموم مردم هم یک چارچوبی دارد و هرکس در هر حوزه‌ای نباید وارد شود. شما ماده ۶ اساسنامه سازمان تنظیم مقررات را مشاهده کنید، می‌گوید چارچوب نظارت سازمان پروانه‌های صادره و مصوبات کمیسیون است. ما در این حیطه با اپراتور طرف حساب هستیم و با خود شرکت هم کاری نداریم. اگر تخلفی صورت بگیرد به اپراتو اخطار می‌دهیم و جریمه می‌کنیم. اما اینکه خود اپراتور بخواهد با شرکت‌ها کارهای تجاری بکند، ما نمی‌توانیم به آن ورود کنیم.
