درهم به یاری ریال می‌آید؟
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی| «رفقا هرچه دلار ذخیره کردید بریزید بازار، یکی از توافقات پکن سرازیر شدن درهم از طرف اماراته که از یکشنبه کلید می‌خوره» این متن توئیت مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین است که بازتاب زیادی داشت و اصطلاحا به‌شدت کامنت‌خور بود.
خیلی‌ها در واکنش او را متهم کردند که از دولت پول گرفته تا سیگنال کاهشی به بازار ارز بدهد و اجازه ندهد تاثیر روانی خبرهای این چند روز گذشته فروکش کند اما عده‌ای این تحلیل او را جدی گرفتند و تایید کردند. البته این حریری نبود که خبر رسیدن درهم‌های اماراتی به تهران را داد و زمزمه این خبر پیش‌تر در کانال‌هایی که اخبار ارز را پوشش می‌دهند پیچیده بود.
دولت رو‌در‌روی جنگ روانی
همانطور که اهالی شبکه‌های اجتماعی به خبر سرازیر شدن درهم‌های اماراتی به بازار تهران واکنش‌های متفاوتی نشان دادند، تحلیلگران هم نظرات متفاوتی دارند. کامبیز افسری که خودش صراف است و به‌عنوان کارشناس بازار ارز هم شناخته می‌شود به هفت‌صبح می‌گوید: «این خبر نمی‌تواند حقیقت داشته باشد، اولا اینکه شنبه و یکشنبه بازارهای جهانی تعطیل هستند این درهم‌ها از کجا می‌خواهد وارد ایران شود؟
ضمن اینکه تغییری در تحریم‌های آمریکا علیه ایران به‌وجود نیامده، امارات چطور می‌خواهد اجازه پیدا کند که حجم زیادی درهم به ایران بدهد؟ این خبر در ادامه تلاش دولت برای مدیریت روانی بازار است. حدس من این است که بعد از یکی دو روز که تاثیر روانی آشتی ایران و عربستان بخوابد بازار دوباره اصطلاحا سفت شود.
چون در عمل اتفاقی نمی‌افتد که بتواند به‌عنوان یک عامل واقعی جلوی افزایش نرخ دلار را بگیرد.»
او ادامه می‌دهد: «متاسفانه نظر دولت و مشاورانش این است که تمام دلیل افزایش نرخ دلار روانی است. پس اگر دولت بتواند این جنگ روانی را برنده شود یعنی می‌تواند نرخ دلار را هم کنترل کند….»
در مقابل اما کارشناسانی هستند که بسیار امیدوارتر به‌نظر می‌رسند. سهراب اشرفی یکی از آنهاست. او به هفت صبح می‌گوید: «اولا ما نمی‌دانیم خبر رسیدن درهم‌های اماراتی چقدر درست است اما اینطور که مخالفان می‌گویند آنقدرها هم بعید نیست؛ اولا که امارات یکشنبه تعطیل نیست بلکه جمعه و شنبه تعطیل است ثانیا اصلا درهم امارات را هم فراموش کنیم می‌بینیم که دولت دارد ارز به بازار تزریق می‌کند و این کار به هر شکل انجام شود تاثیرگذار است.
ضمن اینکه هر اقدامی به شرط اینکه تداوم داشته باشد می‌تواند به مدیریت بازار کمک کند. اگر دولت می‌خواهد بازار به روند کاهشی‌اش ادامه بدهد باید اقدامات روانی یا عملی تداوم داشته باشد. همانطور که طی هفته‌های منتهی به اوایل اسفند تداوم خبرهای بد به‌عنوان عامل روانی و تداوم افزایش تورم به‌عنوان عامل عملی کاری کرد که نرخ دلار به نزدیک ۶۰ هزار تومان برسد حالا هم تداوم خبرهای خوب می‌تواند به روند کاهشي شدن آن کمک کند کما اینکه این اتفاق هم افتاده است.
از یک‌سو می‌بینیم که گروسی سیگنال مثبت می‌دهد از سوی دیگر رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق می‌گوید که این کشور می‌خواهد ۵۰۰ میلیون دلار از طلب‌های دلاری ایران را پرداخت کند و از طرفی ایران و عربستان به توافق می‌رسند و حالا هم می‌شنویم که از امارات قرار است درهم وارد ایران شود.»
او در جواب اینکه اقدامات روانی حتی در صورت تداوم، بدون اقدام عملی می‌تواند موثر باشد؟ می‌گوید: «موضوع این است که اساسا عملیات روانی و عملیات فیزیکی اصلا از هم جدا شدنی نیستند. دلار از آسمان که نمی‌آید، شما تصور کنید که دولت با اقدام روانی کاری کند که نرخ پایین بکشد همان کسانی که می‌خریدند می‌فروشند، دلار به بازار نقدی تزریق می‌شود و نرخ‌ها کاهشی می‌شوند.
اگر بتواند به این روند ادامه بدهد خب برنده بازی است مثلا اگر دولت می‌توانست هنوز هم بازار را به توافق امیدوار نگه دارد خب تبعات حاصل از بدبینی به توافق اصلا رخ نمی‌داد. پس ما نمی‌توانیم این دو عامل را از هم جدا کنیم. ضمن اینکه حقیقتا بازار نقدی در ایران آنقدرها هم بزرگ نیست که کمبود دلار بتواند خود به خود بازار نقدی را به جایی بکشد که کمبود ارز بتواند تاثیرگذار باشد.»
چرا درهم مهم است؟
گذشته از اینکه سرازیر شدن درهم‌های اماراتی به تهران اتفاق خواهد افتاد یا نه سوالی که برای خیلی‌ها وجود دارد این است که این درهم‌ها غیر از اینکه خبر ورودشان می‌تواند به کاهشی شدن انتظارات در بازار کمک کند چه تاثیری در بازار دارد؟ موضوع به اهمیت نرخ درهم یا در واقع حواله درهم بر‌می‌گردد. امارات مهمترین محل تجارت در ایران محسوب می‌شود و خیلی از تجار به دلیل راحت‌تر بودن مبادله درهم نسبت به دلار به دلیل تحریم‌ها با درهم تجارت می‌کنند.
اما گفته می‌شد که در ماه‌های اخیر به دلیل بسته شدن بعضی محل‌های ورود درهم به ایران باعث شده که خلأ درهم در بازار موجب شود که بخشی از نیاز تجار به سمت بازار دلار بیاید و همین موضوع به نوسان نرخ دلار کمک زیادی کرد و حالا اگر نرخ درهم پایین بیاید دیگر نیاز تجار به آن تامین شده و این نیاز به سمت بازار دلار حرکت نمی‌کند. ضمن اینکه وقتی کمبود درهم در بازار احساس شود نرخ برابری درهم و ریال بالا می‌رود و همین موضوع به نرخ برابری دلار و ریال هم سرایت می‌کند.
