درباره سه پرچمدار ژورنالیسم افشاگرانه ایران
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | سه روز پیش یاشار سلطانی جزئیات تازه‌ای از پرونده دو نماینده مجلس که اخیرا بازداشت شده بودند افشا کرد. کشف شمش‌های طلا و واسطه‌گری برای فروش ۱۷هزار دستگاه خودرو، موضوعاتی نبود که در گزارش‌های رسمی قبلی خوانده باشیم. جلوتر حالا به این جزئیات می‌رسیم اما در اصل به این بهانه خواستیم درباره خود یاشار سلطانی بنویسیم.
روزنامه‌نگاری که نامش با رونمایی از تخلفات پرونده املاک نجومی سر زبان‌ها افتاد. قبل‌تر هم البته او در سایت معماری نیوز دست به افشاگری‌هایی زده بود اما افکار عمومی او را با این ماجرای املاک شهرداری شناختند. در مقوله فرهنگی هم یک فعال رسانه‌ای به نام افشین پرورش سراغ داریم که از سرقت‌های ادبی و هنری می‌نویسد .
حتی هنرمندانی در رده آغداشلو و تناولی و میلانی از دست موشکافی‌هایش در امان نماندند. نادر فتوره‌چی هم به سیاق چپگرایانه خودش دست به افشاگری‌هایی زده که جریان ساز بوده. مثل ماجرای منابع مالی سریال شهرزاد که بعد وقتی جلوتر آمدیم دیدیم چطور سرمایه‌گذاران این سریال با پرونده صندوق فرهنگیان و بانک سرمایه گره خورده‌اند.
لب مطلب اینکه این سه نفر که اسم بردیم پرچمدار روزنامه‌نگاری تحقیقی و افشاگرانه در ایران هستند. این ژانر ژورنالیسم برخلاف کشورهای غربی، در ایران خیلی رونق نداشته اما اخیرا به کمک شبکه‌های اجتماعی جان تازه‌ای گرفته. هرچند به جز افشین پرورش که اصلا در ایران زندگی نمی‌کند، دو نفر دیگر مزه زندان و بازداشت را هم چشیده‌اند اما خب در نهایت برای خودشان برندسازی کردند. اینکه حرکت در این مسیر پر مخاطره به دردسرش می‌ارزد یا نه را باید از خودشان پرسید. البته این نکته را هم اضافه کنیم که ماهیت کاری این سه نفر به‌رغم همه شباهت‌ها تفاوت‌هایی با هم دارد.
یاشار سلطانی بیشتر از اطلاعاتی که دست‌های پنهان به او می‌رسانند از مسائل پشت پرده می‌گوید. فتوره‌چی با زاویه دید چپ و ضد لیبرالی سکولارش بیشتر تحلیل‌هایش را ارائه می‌دهد و روی روابط سلبریتی‌ها و آقازاده‌ها تمرکز می‌کند و پرورش به تسلط و تجسس در آثار هنری بین‌المللی متکی است. فعالان رسانه‌ای دیگری مثل صباآذرپیک و وحید اشتری و مهدی صدرالساداتی و محمد جرجندی هم اخیرا وارد این حیطه شده‌اند که فعلا اشاره گذرا به نام آن‌ها می‌کنیم و بعد افشاگری‌های مهم هرکدام از این سه نفری را که بهانه این گزارش بودند مرور می کنیم.
*** یاشار سلطانی
یاشار سلطانی تا قبل از ماجرای املاک نجومی یک روزنامه‌نگار حوزه شهری بود و سایتی به نام معماری نیوز را اداره می‌کرد. روی حوزه فعالیتش البته تسلط خوبی داشت و زمانی که پرونده تخلفات شهرداری تهران در واگذاری املاک جنجالی را روی سایتش منتشر کرد برای افکار عمومی شناخته شد. این اقدام او البته باعث بازداشتش در شهریور ماه ۹۵ شد. نکته جالب این بود که هم گروهی از اصولگرایان و دانشجویان عدالتخواه از او حمایت کردند و هم اصلاح‌طلبان.
در آبان ماه همان سال یاشار سلطانی با قرار وثیقه آزاد شد و در انتخابات شوراهای شهر ۹۶ ثبت نام کرد که تایید صلاحیت هم شد. برخلاف انتظار اما او در فهرست اصلی ائتلاف اصلاح‌طلبان قرار نگرفت. بعد از این اتفاقات او فعالیت‌های رسانه‌ای خود را با سایت جدیدی به نام اسکان نیوز پی گرفت. او در این مدت درگیر یک پرونده هم با شکایت عمران تکلار بود که برج‌های هرمزان در شهرک غرب را می‌سازد.
او بعد از آزادی هم باز دست به افشاگری‌هایی زد مثل ماجرای مسدود شدن مسیر متروی تهران با پروژه اطلس مال یا تخلفات ویلاهای منتسب به مسئولان در لواسان. این مورد اخیر در مورد دو نماینده مجلس اما از بقیه الان داغ‌تر است. او سه روز پیش در اکانت توئیتری خود افشا کرد که دو نماینده مجلس با همکاری دو نفر از دستگیرشدگان دهه ۸۰ و ۹۰ شبکه‌های هرمی در عرضه خارج از ضوابط خودرو نقش داشتند. همینطور از این افراد ۲۰۰ و از دیگری ۱۲۰ شمش طلا هنگام بازرسی کشف می‌شود.
*** افشین پرورش
افشین پرورش به تناوب در شبکه‌های اجتماعی مشغول افشا کردن سرقت ادبی و کپی‌کاری‌های هنرمندان ایرانی از غربی‌هاست. بین همه آن‌ها اما یک مورد بیشتر از بقیه سر و صدا کرد. اولین نمایشگاه نقاشی تهمینه میلانی در تابستان ۹۷ با همین افشاگری‌ها و اعتراض‌ها لغو شد.
کار به جایی رسید که شخصی در اینستاگرام با انتشار عکسی با اسلحه نوشت با کسانی که نظم گالری تهمینه میلانی را بهم بریزند برخورد می‌کند. واکنش‌های تهمینه میلانی هم اوضاع را بدتر کرد. او ابتدا شباهت آثارش به نمونه‌های خارجی را به دلیل الهام ناخودآگاهش دانست و در اردیبهشت ماه امسال وقتی در زمان برگزاری نمایشگاه جدید او همان بحث کپی بودن آثارش مطرح شد در اینستاگرامش نوشت: «هدف این افراد هتاک تنها ترور شخصیت من است که در میان عده‌ای محبوبیت دارم.»
یکی از افشاگری‌های پر سرو صدای افشین پرورش در مورد سرقت آثار هنری موزه هنرهای معاصر تهران بود. او مدعی شد که تعدادی از آثار موجود در موزه هنرهای معاصر تهران به خارج از کشور منتقل شده یا سر از موزه‌های دیگر در آورده. حتی گفته شد که کپی بعضی از آثار مهم به نمایش گذاشته شده و نسخه اصلی آن‌ها به بیرون منتقل شده است.
او در این پرونده نام چهره‌های معتبری مثل سمیع آذر، آغداشلو و چهره‌های دیگر عرصه تجسمی را نیز وسط کشید. مجید ملانوروزی رئیس وقت موزه هنرهای معاصر هم تایید کرد که تعدادی از آثار گم شده اما آن را مربوط به دوران مدیریت قبل دانست. پرورش با پسر ملانوروزی هم وارد یک جدال اینستاگرامی شده بود.
*** نادر فتوره‌چی
پاییز ۹۵ در حالی که عوامل سریال شهرزاد در تدارک ساخت فصل دوم این سریال شبکه نمایش خانگی بودند نادر فتوره‌چی کمپینی راه انداخت به نام «نه به شهرزاد» او پرسش‌هایی را درباره منابع مالی ساخت این سریال مطرح کرد. او ابتدا محمد امامی و محمد هادی رضوی سرمایه‌گذاران این سریال را مورد خطاب قرار داد و بعد سایر عوامل این سریال مثل ترانه علیدوستی و نغمه ثمینی هم وارد این مجادله شدند. به این ترتیب ابهاماتی درباره سرمایه ساخت فیلم‌هایی مثل ابد و یک‌روز و سریال شاهگوش هم مطرح شد.
با پیوند خوردن نام محمد امامی و سید هادی رضوی با پرونده بانک سرمایه و صندوق ذخیره فرهنگیان بحث‌ها بالا گرفت. در همین جریان بود که فتوره‌چی با شکایت امامی به مجامع قضایی کشیده شد. او در سال ۹۷ هم به دلیل تامین نکردن وثیقه راهی زندان فشافویه شد که بعد از چهار روز آزاد شد و روایت خود را از زندان در صفحه‌اش منتشر کرد.
فتوره‌چی اردیبهشت ماه امسال هم پرسش‌هایی درباره یکی دیگر از سرمایه‌گذاران سینما و شبکه نمایش خانگی مطرح کرد. او پرسیده بود سجاد خواجه علیجانی که تا سال ۸۹ یک مغازه خدمات کامپیوتری با پدرش در نارمک تهران داشته چطور در کمتر از ۱۰ سال به ثروتی رسیده که اسپانسر مسابقه برنده باش و جشنواره فیلم فجر و سه فیلم سینمایی شده؟
البته قبل از او محمد جرجندی (که بیشتر درباره سرویس‌ها ارزش افزوده و سایت‌های شرط‌بندی افشاگری می‌کند) هم سعی کرده بود روی فعالیت‌های سجاد خواجه علیجانی چراغ قوه بیندازد. فتوره چی در این مدت درباره زندگی خیلی از آقازاده‌ها از جمله فرزند معاون وزیر ورزش و فرزند یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هم دست به افشاگری زده است.
